Discussions

Finansal Kriz Türleri

Finansal krizler literatürde çeşitli şekil ve biçimlerde sınıflandırı- labilirken, Reinhart ve Rogoff (2009) sınıflandırma açısından ilki katı kantitatif tanımlar kullanılarak sınıflandırılanlar ve ikincisi büyük ölçüde kalitatif ve yargısal analizlere bağlı olanlar şeklinde iki tür krizi birbirinden ayırmaktadır. İlk grup temelde para birimi ve ani stop krizlerini, ikinci grup ise borç ve bankacılık krizlerini içerir (Claessens ve Kose, 2013). Sonuçta bu yapılan sınıflandırmalar, krizleri açıklamaya çalışan teorilerden güçlü bir şekilde etkilenir. Literatürde genel olarak kabul edilmiş olan yaklaşımla özellikle gelişmekte olan ekonomilerde sıklıkla görülen finansal krizler temel- de; para krizi, bankacılık krizi, dış borç krizi ve sistemik finansal krizler olarak dört faklı başlıkta sınıflanabilmektedir. Bu krizler ara- sında birbirleri ile geçişlilik bulunmasından ve art arda gelmelerin- den dolayı aralarında belirgin ayrımlara gitmek çok mümkün ol- mamaktadır (Delice, 2003a).


Tablo 2: Finansal Kriz Türleri


Kaynak: Delice, G. (2003). Finansal Krizler: Teorik ve Tarihsel Bir Perspektif.
Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (20).
Yukarıdaki tabloda özetlendiği şekliyle IMF (1998)’in sınıflan- dırmasına göre Finansal kriz türleri aşağıdaki şekilde tanımlanmıştır.

1. Döviz/Para Krizi (Currency Crisis):

Devalüasyon ile sonuçlanan para birimine karşı yapılan spekü- latif saldırılar, yetkililerin büyük miktarda uluslararası rezerv harca- maya veya keskin bir şekilde faiz oranları yükseltmeye zorlanması ve para birimini savunmak için sermaye kontrolleri uygulanmasıdır. (Claessens ve Kose, 2013).
Para krizi ülkelerin sabit kur sistemi veya esnek kur sistemi uy- gulamasına göre farklı adlar almaktadır. Sabit kur sistemi uygula- nan bir ülkede döviz rezervlerinin azalmasına odaklanmak için ödemeler dengesi krizi olarak adlandırılırken, esnek kur sistemi uygulanmakta olan ülkelerin kriz sırasındaki kur değişmelerine odaklanılması nedeniyle döviz kuru krizi olarak adlandırılmaktadır (Kibritçioğlu, 2001).

2.