Doğu karadeniz bölgesi

 

6 

 

KEMALPAŞA KASABASI 

 

26 Mart 1989 tarihinde Belediyesine kavuşmuştur. Kemalpaşa kasabası, bağlı bulunduğu Hopa il-

çe merkezine 14 km uzaklıkta olup, 4283 nüfuslu bir yerleşim birimidir. Sahil kesiminde yer alması ve 

buradan geçen Sarp-Samsun transit karayolu ile diğer büyük yerleşim yerlerine ve Bağımsız Devlet Top-

luluğuna kara yolu ile ulaşımı sağlanması itibarı ile kasabanın önemi bir kat daha artmıştır. Kemalpaşa, 

mevcut yerleşim birimlerinin ilk merkezi olma fonksiyonu yüklendiğinden, sonuç olarak, eğitim-öğretim, 

sağlık, ticaret ve ulaşım aktiviteleri nüfusa göre oldukça gelişmiştir. Kemalpaşa’nın ana geçim kaynağını 

Yaş(Yeşil)  Çay  Yaprağı  üretimi  teşkil  etmektedir.Bu tarımsal  üretime  paralel olarak,  yöre  için  oldukça 

önemli ekonomik değere sahip Devlet Çay Fabrikası kurulmuştur. Çay yaprağı ile elde edilen gelir aileyi 

geçindirebilecek düzeyde değildir. Yerleşim, bölgenin coğrafi yapısı gereği çok dağınıktır. Bununla bir-

likte sahilde düz alanlar boyunca kentsel yerleşim belirgin bir farklılık göstermektedir. 

 

 

             Kemalpaşa kasabası                                                            Kemalpaşa plajı 

 

4283 nüfuslu Kemalpaşa kasabasının imar planı yapılırken, Doğu Karadeniz’in Bölgesinin tipik 

özelliği  olan  arazi  azlığı  göz  önüne  alınarak  tarım  alanlarına  oldukça  geniş  yer  verilmişti.  Bu  nedenle 

çevrenin yerleşim amaçlı tercihi konumundaki Kemalpaşa’da yoğun yapılaşma sonucu Şehir İmar Planı 

sıkışmış  ve  tarım  alanlarının  değiştirilerek,  şehirsel  yapılaşmaya  uygun  hale  getirilmesi–yani  genişletil-

mesi- zorunluluk halini almıştır. Kemalpaşa, Karadeniz sahil şeridi deniz ve yat turizmine oldukça elve-

rişli temiz ve uzun bir deniz kıyısına sahiptir. Sarp Sınır kapısına 3 km gibi kısa bir mesafede bulun-

ması ve Bağımsız Devlet Topluluğundan gelen turistlerin ilk uğrak yeri olması nedeniyle ticari ve turistik 

konumunu daha da artırmaktadır. Bu nedenle, Kemalpaşa’nın eğitim, sağlık, sosyal, kültürel, turizm  ve 

ticari alanlarda geliştirilmesi özellikle ticaret ve turizmin gelişmesiyle büyük bir gelir kaynağı olarak ül-

kemizin ekonomisine de destek sağlayacağı göz önüne alınarak bu hizmetlere yönelik belediye projeleri 

teknik ve finans açısından merkezi idare tarafından desteklemelidir.Kemalpaşa’nın ekonomik faaliyetleri 

karayolu  taşımacılığı  başta  olmak  üzere  sınır  ticareti,  merkez  ve  köylerde  yaş(yeşil)  çay  üretimi,  sebze 

meyve ve hayvan besiciliği gelmektedir. Elde edilen gelir ne yazık ki bir aileyi geçindirebilecek düzeyde 

değildir. Sebze meyve ve hayvancılık kendi ihtiyaçlarını karşılayabilecek düzeyde yapılmaktadır

. 

Kemalpaşa, özellikle yaz aylarında oldukça hareketlilik kazanmaktadır. Yaş çay üretimi Mayıs 

ayında başlaması işçi göçlerini de beraberine getirmektedir. Deniz sezonunun açılması, festivallerin baş-

lamasıyla  beldede  hem  nüfus  yoğunluğu  hem  de  sosyal  bir  yoğunluk  başlamaktadır.  Günümüze  kadar 

Orman Bakanlığının Dinlenme Tesisi olarak faaliyetini sürdüren tesisler, mütteşebisler tarafından kirala-

narak Atakum Tatil Köyü adı ile faaliyete geçmiştir. 

HOPA  

Hopa, 1490-1512 yıllarında Yavuz Sultan Selim’in Trabzon Valiliği sırasında Osmanlı Devletine 

katılmıştır.1509  yılında  bugünkü  sınırlar  dışında  Gönye  kalesinin  fethi  ve  Sancak  haline  getirilmesi  ile 

Hopa  bu  Sancağa  bağlanmıştır.Lala  Mustafa  Paşa  tarafından  1578  yılında  fetih sonucu Merkezi  Ahıska 

olmak  üzere  Çıldır  Eyaletinin  kurulması  ile  bu  eyalete  bağlanan  ilçe,  1829  yılında  Çarlık  Rusya’sı  ile 

imzalanan Edirne Antlaşması sonucu Ahıska’nın bu ülkeye verilmesi sonrasında Trabzon eyaletinin bir 

---

DİKKAT!!!

 BU DERS NOTLARININ TÜM HAKKI PROF.DR. ALİ ÖZÇAĞLAR’A AİT OLUP, BAŞKA AMAÇLARLA  

KULLANILAMAZ VE YAYINLANAMAZ. 

 

 

7 

sancağı olan Batum’a bağlanmıştır. 1877-1878 Osmanlı-Rus Harbi sonucunda Kars ve Ardahan’la birlik-

te Hopa, Kemalpaşa bucağına kadar, Batum dahil olmak üzere Ruslar’a bırakılınca, İlçe Rize Sancağına 

bağlanmıştır.İlçe, 1915 yılında Ruslar tarafından işgal edilmiştir.31 Mart 1917 tarihli Brest-Litovsk Ant-

laşması ile Hopa Milli Sınırlarımıza dahil olmuştur.  

 

Hopa 

 

Hopa 1936 yılına kadar Rize İline bağlı iken bu tarihten sonra Artvin iline bağlanmıştır. İlçenin 

doğusunda  Gürcistan  Cumhuriyeti,  batısında  Arhavi,  güneyinde  Borçka  bulunmaktadır. 15.445  nüfuslu 

Hopa’nın Gürcistan Cumhuriyeti’ne geçişin sağlandığı Sarp Sınır  Kapısı’na uzaklığı 18 km., İl Merkezi-

ne uzaklığı ise 65 km.dir. Hopa, Trabzon-Rize-Artvin-Ardahan-Kars-Erzurum ve Gürcistan Cumhuriye-

ti’ni  birbirine  bağlayan  uluslararası  karayolu  üzerinde  bir  kavşak  konumundadır.  Hopa  yöresinde  kış 

mevsiminde gerideki dağlık sahadan Karadenize doğru esen sıcak fön rüzgârlarına 

“kalaş”

 adı verilmek-

tedir. Özellikle ocak, şubat aylarında esmeye başlayan bu rüzgârla birlikte hava aniden ısınmakta, karların 

erimesiyle birlikte sel felâketleri meydana gelebilmektedir.  

Hopa yöresinin işlenebilir tarım arazilerinde, iklim yapısına uygun olan çay, fındık,turunçgiller, 

kivi, kara üzüm yetiştiriciliği yapılmaktadır.İlçenin arazi yapısı makineli tarımın yapılması açısından son 

derece sınırlı imkan tanımaktadır. İlçe genelinde üretilen başlıca ürünleri; çay, fındık, mısır, kivi, sebze, 

turunçgillerdir. İlçe genelinde ticari anlamda hayvancılık gelişmiş değildir. Büyük ve küçükbaş hayvan-

cılık, kümes hayvancılığı, arıcılık genellikle aile tüketimine yönelik olarak yapılmaktadır. Balıkçılık ilçe 

ekonomisinde önemli yere sahiptir. 

Hopa’da sanayi tesisi olarak 3 adet çay fabrikası, 1 adet un fabrikası, TEİAŞ’a ait 1 adet termik 

santral, Karadeniz Bakırİşletmelerine ait tesis ve POAŞ depo İşletmesi bulunmaktadır. İlçe ekonomi-

sinde son derece önemli yeri olan ve her türlü liman hizmetinin verilebileceği altyapıya sahip özel sektör 

tarafından işletilen Hopa Limanı bulunmaktadır. Hopa Limanı; Doğu Karadeniz’in doğu sınırında Gürcis-

tan Cumhuriyeti’ne geçişin sağlandığı Sarp Sınır Kapısı’na 15 kilometre uzaklıkta ve yaklaşık 100.000 

metrekarelik alan üzerine kuruludur.  

Hopa açıklarında Karadeniz’de petrol yatakları bulunduğunu ve bununla ilgili çalışmaların başla-

dığını basından öğrenmiş bulunmaktayız. Konuyla ilgili haber şöyledir: 

 

---