Down sendromlu çocuklarda motor geliŞİMİ ve müdahalesi
Yüklə 119 Kb. Pdf görüntüsü
|
19 bir motor evreyi kazanırken, gerekli olan denge reaksiyonlarını geliştiriyor gibi görünmektedir. Sağlıklı bir çocuk, motor gelişimin her evresinde geniş bir spektrumda denge reaksiyonu geliştirirken, aynı çeşitlilik DS’lu çocuklarda görülmez. Bu çocukların yüzüstü pozisyondan oturma pozisyonuna aşırı kalça abdüksiyonu ve gövdenin hafif rotasyonu ile geçmesini postüral reaksiyonların azalmış olması olarak yorumlaması ilginçtir. Buna ek olarak, bu çeşit anormal hareket paterninin daha ileriki postüral reaksiyon gelişimini ve normal hareket paternlerini geciktirdiğine işaret etmiştir. Haley, 1987 yılındaki makalesinde DS’lu çocukların postüral reaksiyon gelişimi sırasının belirgin şekilde anormal olduğunu belirtmiştir. Destekleyen reaksiyonlar, eksik olan denge reaksiyonlarının yerine geçecek şekilde göreceli olarak daha çabuk gelişmektedir. Lydic ve Steele’in (1979) kaleme aldığı makalenin, bazı anormal hareket paternleri ve bunların gelişimsel perspektife yerleştirilmesi konusunda yazılmış tek çalışma olduğu gözlenmektedir. Lydic ve Steele, 104 DS’lu çocuğun hareket kaliteleriyle ilgili, aileler tarafından doldurulmuş soru formlarını analiz etmişlerdir. Yönelimin odağı oturmanın kalitesi, oturma ve yürüme üzerineydi. Pron (yüzüstü) pozisyondan simetrik bir şekilde oturmaya geçişi sağlayan durumu, gövde rotasyonu olmadan şiddetli dış rotasyon/abdüksiyon geçişi olarak tanımlamışlardır. Soru formlarından çıkan sonuçta, çocukların %46.1’i oturur pozisyona geçmek için %72.9 oranında şiddetli kalça abdüksiyonu/dış rotasyonu kullanarak anormal hareket paterni sergilemiştir. Çocukların %47.8’inde oturma durumundaki bacak pozisyonu anormaldir. Kalçalar genellikle genişçe açılmış, dizler ise uzatılmıştır. %34.7’sinde anormal bir yürüyüş paterni (bacaklar çok açık, genişlemiş kalça dış rotasyonu ile paytak ya da anormal kol hareketlerinin eşlik ettiği bir yürüme şekli) gözlenirken, %29.8’inde yürüme henüz gözlenmemiştir. Analiz, oturma şeklinin oturma pozisyonunun kazanılmasını belirgin şekilde etkilediğini ama bunun yürüyüş kalitesiyle (beden rotasyonuyla ya da kalça stabilitesiyle yürümek) ilişkilendirilemeyeceğini gösterir. Lydic ve Steele’e göre anormal hareket paternlerindeki ortak faktör, beden rotasyonunun olmayışıdır. Beden rotasyonsuz oturuşta DS’lu çocukların kazandığı anormal duyumsal geribildirim sebebiyle, 2.1.6 Anormal postüral ve hareket paternleri 20 diğer hareket paternleri de (oturma) anormal bir temel üzerinde oluşur. Yazarlar, mevcut çalışmayı baz alarak, oturma ve yürüme arasındaki olası bağlantıya kesin olarak itiraz etmenin vakitsiz olduğunu kabul ederler. Motor müdahaleyle bağlantılı olarak beden rotasyonunun, daha geniş bir anlamda DS’lu çocukların hareket kalitesinin, motor beceri aşamalarının kazanımından daha önemli olduğunu vurgulamışlardır. Bu çalışmada yer alan çocukların yaşların kabaca belirtildiğini de vurgulamak gerekir (%52’si 1 ila 3 yaş arasındaki kategoridedir). Bununla birlikte, çocukların %90’ı müdahale metodolojisi bulunmayan bir motor programı takip etmişlerdir. Çocukların hareket kalitesinin yorumu da profesyonel olmayan ebeveynler tarafından yapılmıştır. DS’lu çocukların hareketlerinin karakteristikleri konusundaki literatür üzerine fazla bilgi bulunmamaktadır. Bu yüzden bu bölüme, 5 DS’lu çocukta gözlenen ve engelsiz çocukların motor gelişiminde görülmeyen bir dizi anormal postüral ve hareket paternini dahil ettik. DS’lu çocuk spesifik motor problemlerini telafi etmek için anormal bir hareket şekli geliştirir. Analiz kanalıyla, hareket fonksiyonu ve “telafi edici motor beceri” ile ilintili olan motor beceri problemlerinin ne kadar önemli olduğu belirlenmelidir. Tamamı evde yaşayan çocuklara, Hollanda Ermelo’daki Heeren Loo Midden Nederland Enstitüsü’nün Fizyoterapi Departmanı’nda değişen derecelerde fizyoterapi uygulanmıştır. Tedavi metodu uygulanırken Bobath konsepti baz alınmıştır. 5 çocukla ilgili bilgi (A, B, C, D ve E) Tablo 2.2’de detaylı olarak gösterilmiştir. Çocukların hareketlerinin kalitesini analiz etmek ve tanımlamak için, 1987’den bu yana yapılan tedaviyi değerlendirmek üzere hazırlanan gözlem raporları ve video kayıtları kullanılmıştır. 2.2 Gözlemler 21 2.2.1 Tonus Denek Gözlem sırasındaki Cinsiyet Tıbbi tanımı Başvurunun sebebi yaşı(aylık bazda) A 5 E D. Sendromu Motor gelişim 18 Nistagmus denetimi B 18 K DS, 1 ay Motor gelişimin prematüre denetimi ve Dışkı problemi C 34 K DS, 1 ay prematüre Motor gelişim denetimi Büzülmüş pulmoner arter; Kalp valfi ve septumdaki bozukluk düzeltildi D 22 E DS 35 2 ay prematüre 46 Mitral yetersizlik Endokardiyal bölümlemedeki bozukluk düzeltildi E 34 K DS 46 Tablo 2.2 Denekler: Yaş, cinsiyet, tıbbi tanım ve başvurma sebebi Uygulanan metot Bobath ya da Nörogelişimsel Tedavi Değerlendirmesi (NDT) bazlıdır. Çocuklar mümkün olduğunca supin (sırtüstü), pron (yüzüstü), oturur ve döner, yerde öne doğru uzanır, değişici postürde oturur, ayakta durur ve yürür pozisyonda gözlenmiştir. Tonusa ait bir izlenim de ayrıca kaydedilmiştir. Toplamda dokuz gözlem oturumu olmuş, bunlarda yaşları 5 aylıktan 46 aylığa kadar değişen çocuklar kullanılmıştır. B, C ve D’deki çocuklar için gelişimsel yaşa bağlı kaldık, yani, doğumun prematüre olduğu durumlarda ay sayısında düzeltme yaptık. C ve D’deki çocuklara gelince; kalp anormalliği ve cerrahi düzeltmenin zamanının bu çocukların gelişimini etkilemiş olması da olasıdır. Motor becerilerin yorumu yazarın analizleri baz alınarak yapılmıştır. Bu çalışmada ona fizyoterapist arkadaşlarının teyitleri ve desteği sağlanmıştır. Çocukların motor becerilerini tanımlamadan önce, onların hipotoni dereceleri hakkında bir anlayış sunmak çok önemlidir. Ancak kas gerginliğini nesnelleştirmek çok zordur. Tonusun ölçümü soyut bir hükümden öteye geçmez. Pasif hareketin detayları, yerleştirilmesi ve motor becerilerin gözlemleri birleştirilerek tonusa ait bir izlenim elde edilebilir. Şiddetli, orta ve hafif hipotoni için ayrım yapılmıştır. Motor gelişim stimülasyonu Solunum problemleri Motor gelişimin denetimi Yüklə 119 Kb. Dostları ilə paylaş:
|