70
62 yaşında vəfat etdi.
Bu qadın “İnsan Haqları” çərçivəsi içərisində “Qadın Haqları”
üçün mübarizə aparmışdır. 1880-ci ildə bir çox maneələrə
baxmayaraq “PEC LOJASI” Böyük Lojadan ayrılaraq müstəqil
çalışmağa başlamış və Marianın aydmlanma (yüksək
dərəcəyə qalxmaq) mərasimi etmişdir. Ancaq kişilər çoxluğunun
verdiyi qərarla Pec Loj asının müstəqil çalışması uzun çəkməmiş,
bilavasitə qadınların da həvəsləri arzu olaraq qalmışdır.
Maria və dostları çəkinməmişlər. İsrarla işləyərək sonunda 4 aprel
1893-cü ildə (Grand Loge Symbolique Ecossaise Mixte de France Le
Droit Humaine) Lojasmı qurmuşdur.
Obediyansın əsas prinsipi bu idi:
“Uşaqlarımızı dünyaya gətirən və onları böyüdən qadınlar, kişinin
dünənində bir mövqe tutub onun təbii vəziyyətində qaldıqca, ailədə nə
görüş, nə cəsur birliyi, sonda nə də uşağın tərbiyəsində vəhdət təmini
mümkün olur. Əgər qadınlar kişi hüququnun eynisinə sahib
olmazlarsa, ictimai tərəqqi ilə həmahəng ola bilməzlər”.
Bütün səyinə rəğmən Maria istəyinə çatmış hesab olunmur. Ancaq,
o, ölüm yatağında da ümidini itirməmişdir. Gözlərini həyata
bağlamazdan əvvəl son sözləri xanımlara bunlar olmuşdur:
“Bəli, zəfərə inanıram. Mənim üçün keçmişdir, amma
reallaşdırılması uzun olmayacaq təsəllisi ilə gözlərimi bağlayıram.
Aranızdakı ipləri boşaltmayın.
Birlik zəncirinin qopmamasına diqqət yetirin. Mənim ölümümlə bu
zəncirin əksiləcək həlqəsi zəiflik təşkil etməsin. Yeni-yeni həlqələrlə
downloaded from KitabYurdu.org
daha da qüvvətlənin.
Unutmayın ki, məbədinizin quruluşu qardaş və tibb bacılarına açıq
qalmalıdır. Bu günə qədər tətbiq olunan Masonluq keçmişə aiddir.
Əziz tibb bacılarım, sizlər gələcək Masonluğun əsl üzvləri olun. Sizə
məbədinizi tamamlamamış buraxıram. Bu bitməmiş məbədin
sütunları arasında bütün bəşəriyyət və qadınlıq hüququnun davasını
aparın” - deyə vəsiyyət etmişdir.
Budur qadınlara göstərilən qapı... Budur o qapının açarları...
Zəhmət çəkib qapını açmaq qadınlara düşər...
MASONLUĞUN TANIDILMASI
Masonlar tərəfindən Masonluq lehinə təbliğat aparılmaz. Altından xətt
çəkərək bu məsələsini aydınlaşdırmaq istəyirik.
Masonluğa həvəsli insanların Dərnəyə girməkləri üçün verilən
məlumatlar təbliğat sayılmaz. Ayrıca azad Masonluğun tarixi və
idealının açıqlanması da təbliğat deyildir.
Müxtəlif zamanlarda fərqli insanlar fərqli yollar və bəhanələrlə
Masonluğu kortəbii tənqid edərlər. Bunlar ümumilikdə Masonlann
sükutundan cəsarət alar və bu sükutu ittihamları qəbul etmək kimi
anlayarlar. Bu sükuta keçərli səbəb tapmaq çətindir əslində. Məsələn,
bu sükutun səbəbini axtararkən belə fikirlə qarşılaşdıq:
“Məlumu bildirməkmi lazım? Masonlann qulaqlan düşmənlərinə
qapalıdır. Çünki qarşı çıxanlann məqsədləri bəllidir” deyir əvvəlki bir
dərnək üzvü 40.
Masonluq uzun zamandır bu fikrin, bu anlayışın zəif qalxanı
arxasında duruş gətirmişdir. Halbuki, gizliliyin
downloaded from KitabYurdu.org
72
Masonluğun simvolu olduğunu, heç də utancverici bir əməl
olmadığını, dolayısı ilə söylənən sözləri cavablandırılmamaq da
acizlikdən deyil, Masonluğun əsas prinsiplərindən, mehribanlıqdan
irəli gəldiyini asanlıqla söyləyə bilərik. Belə isə, bir çox qərb
ölkələrində və Amerika Birləşmiş dövlətlərində olduğu kimi;
-
Kasıblara yeməkxanalar açaraq,
-
Yoxsul tələbələrə yurd salaraq,
-
Gənclərə idman zalları açaraq,
-
Oxumaq, yazmaq kurslan açaraq,
-
Müəyyən yerlərdə kitabxanalar təşkil edərək,
-
Kitab və jurnallar çap edərək,
-
Nəşriyyatlarda məqalələr yazaraq,
- Radio və Televiziyalarda danışıqlar və açıq iclaslar edərək
Və ya digər bu tipli bənzər işlərlə ətraf aləmin marağının cəlb
edilməsi üçün Mason əleyhdarlarının da əsassız fikirlərinə son verilə
bilər.
Bunlardan bir qismini yerinə yetirməmək mümkünsüzdü. Ancaq
yenə Masonluğun əsas prinsiplərindən biri:
Alanı utandırmaq, verəni məğrur etməmək naminə olunan
köməklər açıqlanmaz, gizli saxlanılardı.
Məlum olan Masonluğun məqsədinin bütün insanlar arasında
qardaşlıq bağlarının qurulmasına çalışmasıdır.
İnsanlığın azadlıq və ahəng içində inkişaf edib irəliləməsi və
həqiqətin araşdırılması əsas prinsiplərdəndir.
Bunu tətbiq etmək üçün Masonluq:
downloaded from KitabYurdu.org
- Nümayəndələrinə, hal və hərəkətlərilə, sözlərilə, yazılarıyla
Masonluq düşüncələrini yaymağı.
- Xalqı maarifləndirmək və məlumatlandırmaq üçün üzvlərinin
bütün güclərini istifadə etməyi,
- Bütün çətinliklərə rəğmən, işin öhdəsindən gəlməyi əxlaqın
təməli saymasını,
-
Nur və ziya ilə parıldayan gözlərin aydınlatmasım istər. Nə var
ki, bunlann həyata keçirilməsinə mühit hələ hazır
olmadığından onlann böyük bir hissəsi reallaşdırılmır. Görülən işlər
də yetərli aydın olmur. 28 Avqust 1972-ci ildə bu gün ikisi
də rəhmətə getmiş qəzetçi Hörmətli Abdi İpəkçi Millət qəzetində (hər
həftə bir söhbət) səhifəsində Masonluq haqqında hörmətli Xeyrullah
Ors ilə bir danışığını nəşr etdirir. Bu danışıqda Masonluqla bağlı bir
çox mövzulara toxunulur, anlaşılmayan, ya da kifayət qədər
açıqlanmayan məsələlərə yer verilir.
Bir susqunluq içində aradan uzun illər keçir.
Nəhayət 13 oktyabr 1985-ci il tarixli Nöqtə jurnalında Masonluq
haqqında hərtərəfli, amma qısa bir açıqlama görürük. Bu da bir səhifə
ilə bitir və ətraf aləmin maraq göstərdiyi mövzulara yetərincə
açıqlama gətirmir. İnsani münasibətlərdə olanların bir-birinə qarşı
tapşınqlan vardır. Bu münasibət və tapşırıq insanlar arasında olduğu
qədər, şəxslə təşkilatlar arasında da olur. Rotary Klubları, Lionsa
Klubları, Soroptimist dərnəkləri kimi Mason dərnəklərinin də
cəmiyyət arasında bir yeri vardır. Vardır. Amma cəmiyyətdə
Masonluğun və Masonlann aydın tanıdılması, müzakirəsi, bu gün
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |