6
üçəmliyini müəyyən edən oxşarlıqları vardır. Sirr olaraq tanınan iş
bunlardan biridir. Buna peşə sirri deyərlər. Bunların sənətə qatılacaq
peşə sahəsində yetişmələri, inkişaf etməkləri və cəmiyyətə yararlı
olmaqları üçün məxsusi qaydaları vardır.
Şagirdlik, usta köməkçisi və ustadlıq buna görə də nəzarətə alınmış
(intizam altına alınmış, yəni - ciddi bir rejimdə saxlanılmış və ya ciddi
nizam-intizama alınmış) və ciddi nizam- intizamlı davranış sayəsində
illərdir ki, hələ bu gün də təriflədiyimiz bir təşkilat meydana
gəlmişdir. Fütüv- vətnamələrdəs, Melameti nümayəndələrində,
Əxilərdə tətbiq
olunan kəmər (şed)6 bağlama, şagird olmaq, usta köməkçisi olmaq,
Ustad olmaq deyimləri, mərasimləri, adətləri hər zaman bu ciddi
nizamlı təşkilatın içərisindədir.
Masonluğun idealı həqiqəti axtarmaqdır. Masonluq heç bir
nəzəriyyəni son və qəti olaraq qəbul etməz. Səbəbi sadədir. Çünki hər
araşdırmada tapılanlar həqiqətə çatmağa yardımçı olur. Bu etibarla,
yeni işlərlə yeni fikirlərə çatmaq mümkündür. Masonluğun mənşəyi
haqqında ərz edilən nüanslar geniş bir araşdırma ilə bərabər şəxsi
fikrimizi ifadə edir.
İndi isə, keçmişlə əlaqəli fikirləri kənara qoyub Masonluq nədir -
nə deyil məsələsinə gələk...
Masonluq Dinsizlik Deyildir
Masonluğa qəbul olunacaq namizədlər haqqında araşdırmalar
apanlarkən, namizədin Allaha inancının tam olmasına, fikir və vicdan
azadlığına sahib olmasına xüsusilə diqqət yetirilir.
downloaded from KitabYurdu.org
Bu xüsusiyyətlərə sahib olmayan şəxsləri Masonlar öz aralanna
almazlar. Qəti olaraq söyləmək lazımdır ki, Allahı inkar edən şəxsləri
Masonluq rədd edər. Çünki Masonlar fikir
və etiqad sahibi olmayan şəxslərin insanlığa yararlı olmayacaqlarına
və ümumi həmrəyliyə qatılmayacaqlanna inanırlar.
Dinlərin, etiqadlann, fikirlərin hamısı Masonluğun tolerantlığı?
daxilində dəyərləndirilir. Yetər ki, bunlarla əxlaqa zidd bir şey
öyrədilməsin, onlar yaxşı niyyət sahibi olsunlar.
Masonluq Milli Birlik Pozuculuğu Deyildir
İstər öz yurdumuzda, istərsə də kənarda, heç bir dövrdə heç bir
Mason
mənsub
olduğu dövlətin milli birliyini pozmağa
çalışmamışdır. Aparılan araşdırmalar, əksinə, həqiqi Masonlarm
daima milli birliyi yaratmaq, yaşatmaq və gücləndirmək sahəsində
çalışdıqlarını göstərir. Məsələn, Kayser Wilhelm, böyük Frederick,
Napoleon, George Washington, Çan-Kay-Şek, Bolivar, Juarez, Diaz
kimi dövlət başçıları; Danton, La Fayette, Marat, Mirabeau,
Robespierre, La Rochefoucauld, Talleyrand, Churchill, Amiral
Nelson, General Wellington kimi dövlət adamları üçün hər hansı bir
şəxsin onlara milli birliyi pozan deyəcəyini sanmırıq. Türkiyədə isə,
Padşah V. Murad, Sədrəzəm Qoca Mustafa Rəşid Paşa,
Keçicizadə Fuad Paşa, Əli Paşa, Mithat Paşa, Əhməd Vefik Paşa,
Ethem Paşa və Talat Paşa, Bəhriyyə Naziri Camal Paşa, Azadlıq
qəhrəmanı Resnəli Niyazi, Kazım Özalp, Şükrü Qaya, Qumbaracı
Əhmət Paşa, Plevne qəhrəmanı Qazi Osman Paşa, Namiq Kamal, şair
Ziya Paşa, Mehmed Emin Yurdakul, Riza Tevfik, Ziya Göyalp
downloaded from KitabYurdu.org
8
vətənsevərlikləri, fədakarlıqları münaqişə edilməyəcək böyük
şəxslərdir. Amerika Birləşmiş dövlətlərində azadlıq bəyannaməsini
imzalayan 56 nəfərdən 53-ü, ilk qurucu məclislərinin 55 üzvündən 50-
si, ilk qurulan 13 birləşmiş dövlətlərin qubernatorlarının hamısı
Masondur.
Bildiyimiz kimi, Masonluğun əsas prinsiplərindən biri belədir:
Masonlar - bir Mason və bir vətəndaş olaraq, ölkələrinin qayda-
qanunlarına riayət etmək, vətənlərinə şərəflə xidmət etmək
məcburiyyətindədirlər.
Hər Mason vətəninə sədaqətlə bağlıdır. Onlar ölkəsinin faydalarını,
müstəqillik və azadlıqlarını, dirlik və nizamlılığım (qanunlarını)
qorumağı, müqəddəs bir vəzifə bilirlər.
Masonluq Gizli Bir Təriqət Deyildir
Masonluq gizli və söz mənasında bir təriqət deyildir. Türkiyədə
Masonlar Dövlətin qanunlarına uyğun olaraq qurulmuş və
qeydiyyatdan keçən dərnəyin üzvləridir. Masonluq dini məsələlərin
müzakirə edilməsinə qanşmaz. Hər kəsin bəyəndiyi dini qənaətə sahib
olmaqda azadlıq və sərbəstlik qəbul edir. Əgər Masonluq bir təriqət
olsaydı, Şeyxülislam Mustafa Xeyri və Musa Kazım əfəndilər,
Müdərris Mahmud Esat əfəndi Masonluğa girərdimi, tanınmış türk
Masonları arasında yer alardımı?
Masonluq Kökü Bayırda Olan Bir Cəmiyyət də
Deyildir
Türkiyədə Mason dərnəyi, digər ölkələrdəki Mason dərnəkləri ilə
eyni qayə və idealla birləşir. Təşkilat bu səbəbdən universaldır. Ancaq
downloaded from KitabYurdu.org
öz ölkəsində müstəqil və milli müəssisədir. Bu universallığı əsas
götürərək Masonluğun kökü bayırdadır demək səhv olar: Məsələn,
başqa ölkələrdə bənzərləri var və eyni qayəni daşıyırlar deyə heç Qızıl
Ayparanın kökü kənardadır deyə bilərikmi? Aynca, Türkiyədəki
Mason dərnəyinin xarici ölkələrdəki Mason dərnəkləri ilə əlaqəsinin
Daxili İşlər Nazirliyinin icazəsi ilə aparıldığı məlumdur.
Universallıqları, Masonlann heç bir yerdə öz məmləkətlərinin
iddiasına və milli qanunlanna xəyanətə sövq edəcək mənasında
deyildir.
O Halda Masonluq Nədir?
Bir sənəti olan, operativ Masonlann arasına qatılan və gedərək
operativ sənəti ilə əlaqəsi qalmayan spekulyaktiv Masonluq:
-
Bir-birini qardaş sayan, təmiz əxlaqlı insanlar birliyidir.
- Aralannda səmimiyyət, sevgi, qarşılıqlı inam və dözümlülük
(səbir edənlərin) hökm edənlərin birliyidir.
- Milliyyətdən, irqdən, dindən və təriqətdən asılı olmayaraq
dünyanın hər tərəfinə yayılmış insansevərlik müəssisəsidir.
- Azadlıq və ədalətin insanlıq aləminin təməli olmasını, sosial
həyatda ideal reallaşmanı, şəxsi həyatın çalışmağa və şərəfə
əsaslanaraq davam etdirilməsini istəyənlərin; bir araya gələrək mədəni
bir iş ətrafında toplananların yeridir.
Qayəsi:
Azad Masonluğun məqsədi, bütün insanlar arasında qardaşlıq
bağlarının qurulması, bunun azadlıq və ahəngdar şəkildə inkişafı və
həqiqətin araşdırılmasıdır.
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |