74
daha qabarıq şəkildə gündəmə gəlmişdir. Ümid edirik əlinizdə
tutduğunuz bu kitab Masonluğun tanıdılması üçün yetəcək
məlumatları və biblioqrafiyam maraqlanan şəxslərə çatdıracaqdır.
40 Türk Mason Jurnalı 3. il 10. ədəd (M.R.M)
NEÇƏ NOV MASONLUQ VARDIR?
Bilirsiniz ki, Masonluq çox qədim bir keçmişə malikdir. Dəqiq tarixi,
başqa sözlə desək başlanğıcın tarixini tapmaq asan deyildir. Biz sizə
burda Masonluğun tarixindən söz açmayacağıq. Bir-iki cümlə ilə
toxunacağımız məsələ təkamül içində mühafizə edilən “Öz”ü
müəyyən etmək məqsədilə ərsəyə gətirilir.
Masonluq tarixi üç səhifədə araşdırıla bilər.
ı - Əfsanə dövrü:
Bunun başlanğıcı yoxdur. Xəyal gücünün, ədəbi qabiliyyətin, ifadə
və əminlik bacarığının apardığı yerə qədər uzanır bu dövr.
2
- Orta əsrlər dövrü
Bu dövr Masonluğun əfsanələrdən ayrılıb, qərbdə, kafedral kilsə
inşaatçılarının qurduqları birliklər dövrüdür. Bu dövrdə kafedral
kilsələrdə işləyən işçilər Mason adlandırılırdılar.
3
- Son dövr
Bu dövr, cəsur Masonluğun, başqa sözlə desək operativ
Masonluğun spekulyativ, rəmzi, simvolik vəziyyətə dönməsidir.
Masonluq yarandığı gündən indiyədək bir insansevərlik müəssisəsi
olmuşdur.
Keçirdiyi zamanlarda öncə sinifdən, sənətkarlardan başlayıb, sonra
dünyanı dolduran insanlara rəng, milliyyət, dil, din fərqi qoymadan
downloaded from KitabYurdu.org
açılan bir qapı olmuşdur Masonluq.
Tətbiqetmədə gəlib keçmiş fərqli RİT-lər vardır. Bunlar arasında
xırda ayrılıqlar görülmüşdür. Amma əsasa bağlı olan, Masonluğun
təməlini sarsıdan ayrılıqlar yoxdur.
Var olduğu qəbul edilən ayrılıqlar bəzilərində, yəni bəzi
Masonlarda üzgünlük yaratmışdır. Bir yandan Masonluq rəng,
milliyyət, dil, din fərqi etmədən bütün insanlara açılan qapıdır
deyəcəksiniz. Digər tərəfdən xırda-xuruş ayrılıqlar səbəbilə eyni
mahiyyətdə olanları qəbul etməyəcəksiniz. İmkan verin fərqli
RİT işlərini
fikirlər belə çox zaman müstəsna imtiyazlar
yaradır. Uzağa getməyə ehtiyac yoxdur. Haqlı və ya haqsız olduğu
üzərində durmadan bizdəki:
Türkiyə böyük Lojası ilə Türkiyə Böyük Mason Lojasını nümunə
göstərə bilərik.
Belə imtiyazlar bu günə məxsus deyil, köhnədən qalmışdır.
İmtiyaza qarşı olanlara İsveçrədə bir “Lique” qurulmuşdur. 1905-ci
ildə fəaliyyətə başlayan “Lique”nin məqsədi qısaca olaraq: “Dünya
Masonluğundakı RİT dəyişikliklərindən meydana gələn ayrılıqları
ardan qaldırmaqdır”. Eyni ildə “Lique” bir jurnal nəşr etməyə
başlamışdır. Bu jurnalın adı:
“Bulletin d’Information de la Ligue Universelle de Franc-
Maçon”dur.
Masonluq nədir, nə deyildir mövzusundakı araşdırmalarımızı
apararkən, bu jurnalın 1968-ci il tarixli bir nömrəsi əlimizə keçdi.
1905-ci ildə qurulması, 1967-ci ilin mövcudluğuna aid prinsipləri
downloaded from KitabYurdu.org
76
əhatə etməsi, Masonluğun bu günümüzdəki qayəsini əks etdirməsi
səbəbi ilə faydalı hesab etdiyimiz VII bölümdə, 40-cı maddədə
birləşən “Giovanni Bella” tərəfindən yığılan əsasları araşdırdıq. 1905-
ci ildə qurulan “Bulleten”in mülahizələrini əks etdirən fikirləri və bu
günümüz üçün təqdim
edilən imtiyazları aradan qaldıraraq bir yerdə birləşməyi əmr edən
Landmarklarda (Azad Mason Böyük Lojasının adı) da Sionizmin,
dinsizliyin, kökünün çöldə olmasının nə təlqinini nə də izini gördük.
Məlum olduğu kimi, Masonluğun əsas sərhəd daşlan “Azad Masonlar
Konstitusiyası - Anderson Nizamatıdır. Bu 40 Landmark əsasını Azad
Masonlar Konstitusiyasından - Anderson Nizamatından almaqda və
1923-cü ildən 1967-ci ilə qədər bu konstitusiyanın ruhundan heç bir
şey əskilmədiyini göstərir.
Belə olduğu təqdirdə aynlıqlar nəyə görə baş verir?
Masonlar bir-birilərinə qardaş ünvanını verər və bir- birilərini qan
qardaşı kimi sevərlər. Bu hal, bu sevgi özlərindən başqa xeyir və
yaxşılıq sevənlər üçün də keçərlidir. “Xeyir və yaxşı işlər əhlini
Mason olmasalar da qardaş kimi qəbul edib o yolda sevməyə bir
maneə yoxdur” deyilişi əsl Mason prinsiplərindəndir.
Elə isə; bir qrup (dəstə) RİT ayrılıqlarına düşən xarici ölkələrdəki
Masonları, fikir ayrılığı səbəbi ilə bölünən Türk Masonlarım
birləşdirməyə çağırmalıdır. “Masonlar tolerant
sahibi və səbirli olurlar” deyilişi də yenə Masonluq prinsiplərindəndir.
Tolerantlıq; Dözümlülük, mehriban olmaq, göz yummaq - hər şeyi
görməmək - mülayimlik, şirin rəftar etmək, dözümlülük göstərməkdir.
downloaded from KitabYurdu.org
O halda prinsip olaraq qəbul edilən tolerant sahibi olmaqdan,
səbirli olmaqdan geri qalmayıb;
“Sən və mən”dən qurtulub Türk Masonluğunun tək RİT-də
birləşməsinin yollan axtarılmalıdır.
İnsansevərlik müəssisəsi dediyimiz və “yalnız bizim üçün deyil,
bütün insanlar və insanlıq xeyrinə bir ideal məbədi inşa etmək üçün”
toplanıldığı söylənərkən, buna daxilən inanılırsa, inanıldığı kimi də
davranılmalıdır. Çünki; Bu fərqli düşünmə və anlayışın işığı altında
nə qədər Masonluq ola biləcəyinə baxın. Görəcəksiz ki, bunların
hamısı bir nöqtəyə gəlib birləşir. Səbəbi sadədir: Masonluğun çeşidi
yoxdur, bir cür Masonluq vardır.
Belə düşünüldüyü və davranıldığı üçündür ki, Masonluq yüz illər
boyu prinsiplərindən heç bir şey itirmədən günümüzə gəlib çatmışdır.
MASON TƏŞKİLATI
Ümumiyyətlə, Fran-Masonluq, hər biri sövq və idarə etmədə
müstəqil, fikir və idealda bir olan birliklər məcmuəsidir. Nüanslardan
biri, idarəetmədə ayrı olan Lojalardakı Masonlarm aralarında
qardaşlıq münasibətlərinin davam etməsidir. Bu qardaşlıq bir nəticədir
ki, bir Lojanın iclasına digər Lojalardan, hətta xarici ölkələr
lojalanndan olanlar özlərini tanıtmaq məqsədilə qonaq sifəti ilə qatıla
bilirlər. Mason olmayan şəxslər bir Masonun müşayiəti ilə lojala gələ
bilsələr də, onlar rəsmi işlərə qatıla bilməzlər.
Masonlarm bir-birinə bağlılığı bir nöqtəyə qədərdir. Yurd
mənafelərinin zədələndiyi zaman bu bağ qopar. Dini inanclar
zədələndiyində münasibətlər kəsilər, dostluq münasibətləri bitər.
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |