Dr. Emeran Mayer Beyin-Bağırsak

kiniz harekete geçerek iç veya dış tehditler karşısında homeostazı, yani
vücudun iç denge durumunu korumaya çalışır.
Stres ile ilgili konuşurken, genellikle günlük hayatın getirdiği bas­
kılardan veya travma ya da doğal afetler gibi daha büyük stres etkenle­
rinden bahsederiz. Ancak, beyniniz enfeksiyon, ameliyat, kaza, besin
zehirlenmesi, uyku bozukluğu, sigarayı bırakma girişimi gibi bedensel
olayları veya kadınlardaki menstrual döngü gibi doğal bir durumu bile
stres verici olarak algılar.
Stresli olduğunuzda vücudunuzda olanlara yakından bakalım. Ama
önce, duygusal beynin etkileyici yetenekleri hakkında biraz daha bilgiye
ihtiyacımız var. Bu yetenekleri en iyi yaşamı tehdit eden durumlar gün
yüzüne çıkarır.
Beyin bir tehdit olduğuna karar verdiğinde, stres programını hareketege-
çirirı bu da gastrointestinal sistem de dâhil olmak üzere tüm vücudumuzda
en uygun tepkinin verilmesini düzenler. Duygusal işletim programlarımızın
her biri belirli bir sinyal molekülünü kullanır; bu nedenlebeyindeki belirli
bir maddenin salınması, tüm programın beden ve bağırsaklar üzerindeki
etkileşimini tetikleyebilir. Beynin özel sinyal molekülleri arasında, muh­
temelen adını daha önce duyduğunuz birkaç hormon vardır; endorf inler,
bir ağrı kesici olarak etki eder ve vücudun kendini iyi hissetmesini sağlar;
arzu ve motivasyonu tetikleyen dopamin ile bazen “aşk hormonu" olarak
da adlandırılan, güven ve çekicilik duygularını tetikleyen oksitosin. Bu
sinyalmolekülleri aynı zamanda, stres anında ana şalter görevi gören kor-
tikotropin salgılatıcı faktörü veya CRF olarak bilinen molekülü de içerir.
Sağlığınız kusursuz olsa ve siz de deniz kenarında huzurlu bir şekil­
de uzanıyor olsanız bile, CRF, böbrek üstü bezlerinizin ürettiği kortizol