Dr. Emeran Mayer Beyin-Bağırsak

mızdaki günlük duyuları görmezden gelmek kolaydır ancak enterik sinir
sistemi bunları dikkatle izler. Duyusal mekanizmalardan oluşan karmaşık
bir sistem sayesinde bağırsak duyularınızın çoğu, sessizce bağırsaklarınız­
daki küçük beyne yönlendirilerek günün 24 saati sindirim sisteminizin en
iyi şekilde çalışmasın ı sağlamak için yaşamsal bilgiler sağlar. Ancak bağır­

---

BAĞIRSAKLARINIZ BEYNİNİZLE NASIL KONUŞUR? 63
sak duyu akışının büyük bir kısmı yukarıya, beyne doğrudur. Vagus sinir 
yoluyla iletilen sinyallerin yüzde 90’ı bağırsaktan beyne doğru gönderilir­
ken, traf iğin yalnızca yüzde 10’u beyinden bağırsaklara doğru karşıt yön­
de ilerler. Aslında bağırsaklar, faaliyetlerinin çoğunu beynin herhangi bir 
müdahalesi olmaksızın gerçekleştirebilirken, beyin bağırsaklardan gelen 
yaşamsal bilgilere büyük ölçüde bağımlı gibi görünmektedir.
Bağırsaklarınızın gönderdiği bilgilerin hangileri bu kadar yaşamsal 
önem taşır? Tahmin edebileceğinizden çok daha fazlası. Bağırsaklarda 
bulunan birçok algılayıcı, enterik sinir sistemini kasılmaları en uygun 
şekilde oluşturmak için bilmesi gereken her şey hakkında bilgilendirir. 
Böylece bağırsak hareketlerinin gücü, yönü, sindirilen yiyeceklerin mide 
ve bağırsaklardan geçişinin hızlandırılıp yavaşlatılması ve sindirimin 
en iyi şekilde gerçekleşmesi için mide asidinin ve safra salgısının doğru 
miktarlarda salgılanması sağlanmış olur. Enterik sinir sistemi midedeki 
yiyeceklerin varlığı ve miktarı, yediğiniz gıdaların boyutu ve kıvamı, sin­
dirilen yemeklerin kimyasal yapısı ve hatta bağırsak mikrobiyotanız ve 
onun f aaliyetiyle ilgili bilgileri toplar. Acil bir durumda, bu algılayıcılar 
parazit, virüs, patojenik bakteri ve toksinlerin yanı sıra bağırsaklardaki 
iltihabi tepkileri de belirler. Aslında akut bağırsak iltihabı, algılayıcıların 
pek çoğunu normal uyaranlara ve olaylara karşı daha duyarlı hâle geti rir. 
Bu bilgiler, sindirim sisteminin düzgün şekilde çalışmasını sağlamak için 
hayati bir öneme sahip iken, enterik sinir sistemi bilinçli duyular üretme 
yeteneğine sahip değildir. Gershon’un 
TheSecond Brain
[İkinci Beyin) 
adlı kitabı çıktığında, enterik sinir sisteminin yetenekleri hakkında çok 
sayıda spekülasyon başlatmıştı. Hatta bazıları, ikinci beynin yalnızca al­
gılama yeteneğini değil, duygularımızın ve bilinçaltının da zemini olup 
olmayabileceğini merak etmekteydi. Bununla birlikte, bu spekülasyon­
ların yanlış olduğunu neredeyse kesinlikle söyleyebiliriz. Bağırsaklardan 
gelen duyusal bilgiler aynı zamanda beyninize de gönderilir ve sadece 
bu duyumlara dikkat ederseniz onları hissedebilirsiniz.

---