İlh a m Əliyev
nayətlərin" törədilməsi barədə qərar qəbul etdi.
Qərarda "genosid" sözü ittihamnamə aktma da-
xil edildi. "Soyqırımı cinayətinin qarşısının alın-
ması və cəzalandırılması haqqında" BMT Baş
Məclisinin 9 dekabr 1948-ci il tarixli qətnaməsi
qəbul edilmişdir. Konvensiya 19 maddədən iba-
rətdir. İndiyədək dünyanın 153 ölkəsi bu Kon-
vensiyanı ratifikasiya etmişdir. 31 may 1996-cı
ildə Azərbaycanın Ümummilli Lideri Heydər
Əliyev tərəfindən imzalanmış qərarla bu Kon-
vensiyaya qoşulduğunu bəyan etmişdir. 25 iyun
1996-cı ildə isə Azərbaycan parlamenti bu qa-
nunu ratifikasiya etmişdir. Konvensiya soyqırı-
mını beynəlxalq hüquq normalarını pozan
cinayət əməli kimi tövsif etmişdir. Həmin Kon-
vensiyanın 1-ci maddəsində qeyd olunur ki,
raçılığa gələn tərəflər sülh və yaxud müharibə
dövründə törədilməsindən asılı olmayaraq soy-
qırımınm, beynəlxalq hüquq normalannı pozan
cinayət olduğunu təsdiq edirlər və bu cinayətin
qarşısını almaq və cəza tədbirlərini həyata ke-
çirmək öhdəliyini götürürlər. Bu sənədi imzala-
mış dövlətlər soyqırımının qarşısını almaq üçün
tədbirlər görmək və ona görə cəzalandırmaq
öhdəliklərini öz üçərlərinə götürmüşlər.
Soyqırımı anlayışının höquqi mənası BMT
Baş Assambleyasınm 9 dekabr 1948-ci il tarixli
260 A saylı qətnamə ilə qəbul etdiyi "Soyqırımı
Qafqazda imperiyalar və ermənılərin Azarbaycan ərazibrinə köçüriilmasi
cinayətinin qarşısının alınması və ona görə
cəzalar haqqında" Konvensiya ilə müəyyən edil-
mişdir ki, hər hansı milli, etnik, irqi və ya dini
qrupların tam və ya qismən məhv edilməsi
niyyəti ilə aşağıdakı hərəkətləri bildirir: - belə bir
qrupun üzvlərinin qətlə yetirilməsi; - belə bir
qrupun üzvlərinə ciddi bədən xəsarətləri və əqli
poçüunluq yetirilməsi; - hər hansı belə bir qrup
üçün qəsdən onun tam və ya qismən məhvinə
hesablanmış həyat şəraitinin yaradılması; - belə
bir qrup arasında uşaq doğumunun qarşısının
alınmasına hesablanmış tədbirlər; - uşaqların
zorakılıqla bir insan qrupundan digərinə veril-
məsi. Soyqırımı cinayəti üçün xüsusi niyyətin
olması zəruri element sayılır. Bu obyektiv soy-
qırımı cinayətinin digər analoji beynəlxalq cina-
yətlərdən fərqləndirir. Soyqırımı cinayətini təşkil
edən əməllərdən hər biri şüurlu və əvvəlcədən
düşünülmüş olur. Bu əməllər heç bir halda təsa-
düf və ya ehtiyatsızlıq nəticəsində törədilə bil-
məz. Soyqırımı cinayətinin təhlili zamanı onun 3
əsas hissəsi üzə çıxarı/ır: - məlum, milli, etnik,
irqi və ya dini qrupun varlığı; - belə bir qrupun
tamamilə və ya qismən məhv edilməsi niyyə-
tinin olması. Soyqırımı qurbanlarmın müəyyən
edilməsinin həlledici əlaməti onların fərdiliyi
deyil, məhz onların qrupa mənsubluğudur; - niy-
yət qrupun məhv edilməsindən ibarət olmalıdır.
143
İlham Əliyev
Soyqırımı bütöv bir insan qrupunun mövcudluq
hüququnu tanımaqdan imtina etməkdir. Ayrıca
bir insanın qətlə yetirilməsi (soyqırımı) ayrıca b ir
fərdin yaşamaq hüququnu tanımaqdan imtina
kimi xarakterizə olunur.
Azərbaycan parlamentinin erməni vandaliz-
minin növbəti hissəsi olan Xocalı soyqırımının
dünya parlamentləri tərəfindən tanıdılması isti-
qamətində fəaliyyətsizliyi diqqətdən kənarda
qala biiməz. Çünki Xocalı soyqırımının tanıdıl-
ması üçün Azərbaycan parlamentində kifayət
qədər komissiyalar, dostluq qrupları fəaliyyət
göstərirlər. Mümkün deyilmi həmin qrup üzvləri
gedib xarici ölkələrin parlamentlərində oturaraq,
orada Xocalı soyqırımının tanıdılması istiqamə-
tində iş aparsınlar. Dərinə getmədən yalnız onu
demək olar ki, Azərbaycan parlamentinin Xocalı
soyqırımının tanıdılması istiqamətində kifayət
qədər imkanları və rıçaqları mövcuddur.
Qeyd etmək lazımdır ki, ilk dəfə olaraq,
1965-ci ildə Uruqvay parlamenti qondarma "er-
məni soyqırımınnı tanıyıb. Yəni 95 illik mübarizə
çərçivəsində ermənilər cəmi 26 ölkədə "erməni
soyqırımı"nı tanıda biliblər. Azərbaycan parla-
menti Meksika, Pakistan, Kolumbiya və jslam
Əməkdaşlq Təşkilatının parlamentindən başqa
Xocalı soyqırımını tanıda bilməyib. Ən azı
Türkiyə Böyük Millət Məclisində Xocalı soyqı-
—
--------------------------------------------------------------------------------------------
1 4 4
------------------------------------------------------------------------------------------ ----
Qafquzda imperiyalar və erm m ibrin Azi>rba\can arazilmnə köçüriilmgsi
rımını tanıtmaq mümkündür. 2011-ci il oktyabrın
24-də Azərbaycanın BMT Təhlükəsizlik Şura-
sına qeyri-daimi ı'ızv seçilməsi və 57-ci “Auro-
vision” musiqi yarışmasında Azərbaycanın qalib
gəlməsi
göstərdi ki, bizdə mübarizə əhval-ru-
hıyyəsi kifayət qədər yüksəkdir. Sadəcə, hə-
dəfləri müəyyənləşdirmək və maraqları həyata
keçirmək üçün səylər göstərmək lazımdır.
İngilis jurnalisti Tomas de Val “Qarabağ”
kitabında konkret olaraq göstərir ki, Xocalı soy-
qırımının törədilməsi ilə bağlı Serj Sarkisyana
sual etdikdə, o, Xocalı soyqırımını bilərəkdən tö-
rətdiklərini etiraf edib: “ Serj Sarkisyan dedi ki,
azərbaycanlılar elə bilirdi ki, zarafat edirik, biz
Xocalıda heç bir cinayət törətməyəcəyik. Amma
biz azərbaycanlılara sübut etdik ki, bunu ba-
carırıq”.
Azərbaycanlılara qarşı soyqırımı həyata ke-
çirən S.Sarkisyanın hakimiyyətə gətirilməsində
Rusiya maraqlı olub. Burada da Türkiyənin ən
böyük səhvi o oldu ki, S.Sarkisyana futbol dip-
lomatiyası ilə hüquqi status verdi. Gərək Türkiyə
əli minlərlə azəri türkünün qanına batan S.Sar-
kisyanı bir dövlət başçısı kimi tanımayaydı.
Azərbaycanlılara qarşı soyqırımı və terror
aktları törədən 30 erməni hazırda axtarışdadır.
Onların arasında işğalçı ölkənin dövlət başçısı
S.Sarkisyanın və müdafiə naziri Seyran Ohan-
145
Dostları ilə paylaş: |