Ebedi dönüş mitosu
Yüklə 3,73 Mb. Pdf görüntüsü
|
| KOZMİK DEVRELER VE TARİH
Tarihin çeşitli arkaik medeniyetler çerçevesinde kazan dığı anlam, hiç bir yerde, bir önceki bölümde geçerken söz etti ğimiz büyük kozmik devreler teorilerinde olduğu kadar belir gin değildir. Bu teorilere dönmemiz gerekiyor, zira iki ayn yöneliş, ilk olarak burada tanımlanmaktadır: birisi gelenek sel, tüm ilkel kültürlerde (berrak biçimde formüle edilmese bile) bulunan, periyodik olarak ad infinitum yeniden doğan devresel zaman anlayışı; diğeriyse, modem, (kendisi devresel olmakla birlikte) iki zaman-dışı kendilik arasındaki bir par ça olan sonlu zaman anlayışı. Hemen hemen tüm "Büyük Zaman" teorileri ardışık çağlar mitosu ile bağlantılıdır, burada "altın çağ" daima devrenin başlangıcında, paradigmatik illud tempus'un yakınında yer almaktadır. İki öğretide -devresel zaman ve sınırlı devresel zaman öğretileri- bu altın çağ yeniden canlandırılabilir; başka bir deyişle, ilk öğretide sonsuz kez, ikinci öğretide ise sadece bir kere tekrarlanabilir. Bu olguları, ne kadar önemli olsalar da, sadece kendi başlarına ilgimizi çektiği için değil her iki öğreti açısından tarihin anlamım açıklamak için zik rediyoruz. Hint geleneği ile başlayacağız, zira ebedi dönüş 112 mitosu en cüretli formülasyona burada kavuşmuştur. Evrenin periyodik yıkımı ve yaratılışı inancı A tharva-V eda (X, 30- 40)'da görülmektedir. Benzer fikirlerin (evrensel yanma, Rag- narok, ardından yeni bir yaratılış) Cermen geleneğinde de sür mesi mitosun Hind-Aryan yapısını doğrulamaktadır ki bu bir önceki bölümde incelenen arketipin çok sayıda varyan-tından biri olarak görülebilir. (Cermen mitolojisi üzerindeki olası Doğu etkileri Ragnarok mitosunun otantikliğini ve yerliliğini ortadan kaldırmaz. Üstelik, Hind-Aryanların, ortak tarih- öncelerinden itibaren tüm ilkellerce benimsenen zaman anla yışını neden paylaşmadıkları da. açıklanamaz bu durumda). Hint spekülasyonu ise kozmik yaratılış ve yıkımların pe riyodikliğini belirleyen ritmleri büyütmekte ve düzene koy maktadır. Devrenin en küçük ölçü birimi yuga, "çağ"dır. Bir yugadan önce şafak "sonra" da "alacakaranlık" gelir ve bun lar çağları birbirine bağlar. Tam bir devre, ya da' M ahayuga eşit olmayan uzunlukta, en uzunu devrenin başlangıcında, en kısasıysa sonunda beliren dört çağdan oluşmuştur. Böylece ilk çağ, Krta Yuga 4.000 yıl sürer, buna 4.000 yıl şafak ve bir o ka dar da alacakaranlık yılları eklenir, ardından 3.000 yıllık Treta^Yuga, 2.000 yıllık Dvapara Yuga ve 1.000 yıllık K ali Yuga gelir (elbette, her birine teîcabül eden şafak ve alacaka ranlık süreleri de vardır). Dolayısıyla, bir Mahayuga 12.000 yıl sürer (M am ı, I, 69 ve devamı; M ahabharata, III, 12, 926). Her yeni yugamn süresindeki azalışa insani düzlemde yaşam süresindeki bir azalma ve bununla birlikte ahlaki yozlaşma ve zeka düşüşü tekabül eder. Her düzlemdeki -biyolojik, zi hinsel, etik, toplumsal, v b .- bu sürekli dekadans Purana me tinlerinde özellikle vurgulanmaktadır (bkz. örneğin Vayu Pu ran a, I, 8; Vişnu Purana, VI, 3). Bir yuga dan diğerine geçiş, görmüş olduğumuz gibi, bir alacakaranlık döneminde olur ve her yuga bir karanlık evreyle son bulduğundan bu yuganın ken disinde bir düşüşe işaret eder. Devrenin sonu, yani dördüncü ve son yuga yaklaştıkça karanlık derinleşir. Bugün içinde bulun duğumuz Kali Yuga "karanlık çağı" olarak görülmektedir. 113 Tüm devre bir "çözülme", Pralaya ile son bulur ve bu ikinci devrenin sonunda daha yoğun oTarak tekrarlanır (Mahaprci Yüklə 3,73 Mb. Dostları ilə paylaş:
|