341
Şə
kil 3.4.Az
ərbaycanda buraxılan viski nümunə
si
3.7.4. Cin
Cin tünd alkoqollu içkilər qrupuna daxil olub, spirtin həcmdə
payı 45%-ə qədər olur. Ədviyyə-ətirli xammalın su-spirt məhlulu-
nun mütləq ardıc meyvəsi qatılmaqla destillə edilməsindən alınır.
Bununla əlaqədar olaraq cin çox vaxt ABŞ və qərbi Avropada
geniş yayıldığı kimi, ardıc arağı kimi sinifləşdirilir. İnqredient
kimi zirə, hil, darçın, mixək, mələkotu, limon yaxud portağal
qabığından istifadə olunur.
Cinin resepti və texnologiyası holland Lukas Bol tərəfindən
verilmişdir. 1575-ci ildə Amsterdamda onun tərəfindən bu içkinin
sənaye istehsalı üzrə ilk firma yaradılmışdır. İlk, ən köhnə holland
cini markası «Genievre» adlandırılmışdır ki, bu da fransızcadan
tərcümədə «ardıc», ingilis variantında – cin mənasındadır.
Cin istehsalının tarixən iki Holland və London üsulları
fərqləndirilir.
342
Holland texnologiyası. Arpa səmənisindən və çovdardan
hazırlanmış qıcqıran şirəyə ardıc giləmeyvəsi, mixək, mələkotu,
hil və digər İnqredientlər əlavə olunaraq destillə edilir. Alınan spirt
ayrı-ayrı hallarda çəlləklərdə uzun müddətli olmayan
yetişdirilməyə qoyulur.
Londan texnologiyası. Dəndən emal olunan rektifikasiya
olunmuş spirtə ardıc giləmeyvəsi, digər ədviyyə-ətirli xammal
yaxud efir yağları əlavə olunur və onların əsasında destillə olunur.
Bəzən holland variantında olduğu kimi çəlləklərdə yetişdirilir.
Holland və İngilis cinlərinin çeşidi əlavə olunan ətirli və
dərman komponentlərinin tərkibindən və müxtəlifliklərindən
asılıdır.
İngilis və holland cinlərinin daha populyar markaları
aşağıdakılardır:
İngilis cinləri: «Qilbis» («Gilbey’s»)-İngilis turş cini olub,
hazırlanmasında ardıc giləmeyvəsi ilə mixək toxumu, portağal
qabığı və digər qatışıqlardan istifadə olunur. Texnologiyasının
xüsusiyyətləri və resepti Valter və Alfred Qilbi ailəsinin sirri kimi
gizli saxlanır. Onlar 1872-ci ildə cin istehsal edərək ona öz adlarını
vermişlər. Spirtin tündlüyü 43%-dir.
«Bifiter» («Beefeater») - ənənəvi London turş cinidir. «Qilbis»-
lə müqayisədə daha «ağır» içki olub, xarakterik mum dad və
ətirlidir. Bu xüsusiyyət yabanı bitkilərin çiçəkləri, sitrusların
qabığı, mixək əlavə olunması ilə əlaqədardır. Resepti gizli
saxlanılır.
Holland cini. Holland cininin çeşidi böyük olmayıb, əsasən
«Bols» firmasının iki məşhur markası ilə məhdudlaşır. «Jenever
V.O.» (Genever V.O.) və «Klayerin» (Glaeryn).
«JDV» kompaniyası (Böyük Britaniya) «London Dry» sinifli
yüksək keyfiyyətli cin istehsal edir. Ona qədər ot əlavə olunması
dadını yumşaq və harmonik edir.
Keçmiş SSRİ ərazisinə daxil olan ölkələrdə «Kapitan»,
«Karavella», «Baltiyskiy», «Vilnüslü» markalarında cin buraxılır.
343
3.8.
Müxtəlif içki növlərinin istehlakına dair
tövsiyə
l
ə
r
Alkoqollu içkilərin çoxunun təzə halda istifadəsi qəbul
olunmuşdur. Lakin bəzi içkilərin su ilə durudularaq içilməsi, çaya,
yaxud kofeyə əlavə olunması və ya kokteyllərdə istifadə olunması
daha yararlı sayılır.
Şərab istehlak olunduqda onun qəlyanaltı və yeməklərlə
uyğunlaşmasını bilmək lazımdır. Şərabla aşağıdakı xörək və
məhsullar tamamilə uyğunlaşmır və ya pis uyğunlaşır:
Dad reseptorlarını qıcıqlandıran güclü sirkə əlavəli salatlar;
Suplar (ağ tünd şərablardan başqa);
Balığın yağlı növləri, xüsusilə hisə verilmiş, həmçinin
duzlanmış və marinadlar;
Kofe, şokalad;
Limon turşusunun yüksək miqdarına görə sitrus meyvələri.
Ağ natural şərablar kəskin olmayan yüngül ət xörəkləri ilə
(cücə, ov quşları), az miqdarda ədviyyata malik makaron və unlu
məmulatlar, balıq xörəkləri (marinadda balıq və selddən başqa) ilə,
şərabla pendir və turşaşirin alma yaxşı uyğunlaşır.
Qırmızı natural və xüsusi şərablar ət xörəkləri və vetçina
qalyanaltısı, kolbasa, həmçinin bərk pendirlə tövsiyə olunur.
Kəmşirin şərablar tərəvəz xörəkləri, krab, xərçəng – dəniz
sərvətləri ilə yaxşı gedir.
Desert şərablar əsasən desertlə aşağıdakı qəlyanaltılarla
verilir: kəskin olmayan bərk pendir, mavi kifli yumşaq pendir
(rokfor), meyvə, konfetlər, peçenye, dondurma.
Ağ tünd şərab ağ kifli yumşaq pendirlə (kamamber), supla
uyğundur.
Şampan və oynaq şərablar bayram şərabları kimi məşhur olub,
təntənəli əhval yaradılması və stolun bəzənməsinə xidmət edir.
Turş və kəmturş şərablar marinadda seld və balıq istisna
olunmaqla istənilən xörəklə verilə bilər.
Kəmşirin və şirin şərabların desertlərlə - meyvə, konfet,
344
dondurma ilə verilməsi daha məqsədə müvafiqdir.
Ətirləşdirilmiş şərablar, o cümlədən “Martini”nin istehlakı
aşağıdakılarla tövsiyə olunur:
Limon və buzla;
Tonuslaşdırıcı yaxud mineral su ilə isti günlərdə yanğını
aradan qaldırmaq üçün;
İştahı, həzmə gediciliyi yaxşılaşdırmaq üçün aperativ kimi.
Martini həmçinin sonsuz sayda kokteyllər hazırlanması üçün
istifadə olunur.
Şərabın zərif rəngsiz şüşə və büllurdan hazırlanan qədəhdə
içilməsi tövsiyə olunur. Şərab üçün qədəhlərin daha arzu olunan
forması tülpanşəkilli yaxud kəsilmiş yumurtavari, orta böyüklükdə
incə ayaqcıqla olanıdır. Şampan və oynaq şərabların xüsusi
“şampan” qədəhlərində - yarım ayaqcıqlı hündür konusvari
formalı qədəhlərdə içilməsi qəbul olunmuşdur. Belə şərablarda
şərabın oynaqlıq xüsusiyyəti uzun müddət və daha intensiv şəkildə
özünü göstərir. Üzüm şərablarının dad və ətir xüsusiyyətlərinin
daha yaxşı aşkarlanması üçün onları optimal temperaturda süfrəyə
vermək lazımdır: natural ağ şərablar – 10-12
0
C-yə qədər
soyudulmuş, natural qırmızı şərablar 16-18
0
C, desertlər 14-16
0
C,
şampan və oynaq şərablar 8-10
0
C, oynaq qırmızı 14-16
0
C. Tünd
şərablar üçün otaq temperaturu tövsiyə olunur.
Tünd alkoqollu içkiləri (araq, likor-araq məmulatları, konyak)
şampan və oynaq şərablarla eyni vaxtda içmək, xüsusilə də
qarışdırmaq tövsiyə olunmur.
Konyak xüsusi içki olub, onun desertlə, qara kofe, limon,
pendir, buzlu soyuq su ilə verilməsi daha yaxşıdır. İçilməzdən 20-
30 dəqiqə əvvəl içkinin ağzının açılması tövsiyə olunur ki, konyak
ətri bütün otağa yayılsın və masadan qalxanadək bağlamaq lazım
deyil. Konyak büllur, rəngsiz, hamar yaxud spesifik formalı 45-50
ml tutumlu qədəhin təqribən 2/3 həcminə qədər tökülür. Ətirli
maddələr buxarlanana qədər içilməyib, gözlənilməsi məsləhətdir.
Otaq temperaturunda içilməlidir (təqribən 18
0
C). Bəzi ölkələrdə
konyak istehlakının öz xüsusiyyətləri mövcuddur. Böyük
Dostları ilə paylaş: |