110
-
dayanıqlıq müddəti (təminatlı saxlanması), günlə; doldu-
rulma tarixi (etiketdə əks olunur), gün və aydan ibarət
olmaqla;
-
tutumu, dm
3
;
-
həmin sort içki üçün standartda nəzərdə tutulan energetik
və digər informasiyaların verilməsi, pasterizə və stabilizə
olunmuş pivə üçün «pasterizə edilmişdir», «stabilləşdiril-
mişdir»; pasterizə olunmuş kvas üçün «pasterizə
olunmuşdur» ifadəsi;
-
içkinin hansı normativ-texniki sənədləşməyə uyğun emal
olunmasının ifadəsi.
1.3.4.3. Fiziki-kimy
ə
vi t
ə
hlil
Təhlil üçün nəzərdə tutulan pivə karbon qazının həcmdə payı
təyin edildikdən sonra mütləq həmin qazdan azad edilməlidir. Bu
məqsədlə pivə nümunəsi otaq temperaturunda kolbada çalxalanır,
sonra CO
2
tam kənar olunanadək çox qat şəkildə bir kimyəvi
stəkandan digərinə keçirilir. Bu zaman 1-2 dəfə quru filtrdən
keçirilmə də aparılır.
Pivənin keyfiyyəti aşağıdakı göstəricilərə görə qiymətlən-
dirilir.
Spirtin və həqiqi ekstraktın təyini – destillə metodu ilə
aparılır. Metod 100 q pivədən spirtin qovulmasına və alınan
destilyatın həcminin destillə suyu ilə əvvəlki halına çatdırıldıqdan
sonra onun nisbi sıxlığının təyininə əsaslanır (QOST 12787-81).
Bu metoddan qeyd olunan göstəricinin təyinində fikir ayrılığı
olduqda istifadə olunur. Spirtin və həqiqi ekstraktın refraktometrik
metodla təyininə də icazə verilir.
Bu halda spirtin həcmdə payı formulla hesablanır:
V
c
=
??????
??????
∙??????
0,79067
,
111
Burada: M
c
– spirtin kütlə payı, %-lə;
d – 20
0
C-də pivənin nisbi sıxlığı;
0,79067 - 20
0
C-də susuz spirtin nisbi sıxlığı.
İlkin şirənin ekstraktlığı – pivədə spirtin kütlə payı və həqiqi
ekstrakt təyin olunduqdan sonra formulla hesablanır (QOST
12787-81).
Pivənin turşuluğu 12788-87 saylı QOST-a uyğun olaraq iki
metodla aparılır:
-
nümunənin fenolftalein iştirakı ilə birbaşa titrlənməsi ilə.
Metod pivədə olan turşuların və turş duzların natrium hidroksid
məhlulu ilə neytrallaşdırılmasına əsaslanır. Titrləmənin başa çat-
ması fenolftaleinin rənginin dəyişməsinə əsasən müəyyən olunur;
-
patensiometrik metod. Eyni qaydada titrlənmə patensio-
metrdə aparılır və pH göstəricisinin dəyişməsinə əsasən
titrləmənin sonu müəyyən edilir.
Pivənin rəngi aşağıdakı metodlardan istifadə edilməklə
12789-87 saylı QOST-a uyğun təyin edilir:
-
yod məhlulu ilə baxaraq müqayisə etmə metodu. Müxtəlif
qatılıqda yod məhlulunun rəngi ilə tədqiq olunan pivənin rəng
intensivliyinin müqayisəsinə əsaslanır;
-
müqayisə məhlulunun tətbiqi. Metod pivənin rənginin
müqayisə məhlulu ilə baxaraq müqayisə edilməsinə əsaslanır;
-
kolorometrik metod. Pivənin dayanıqlığı 51154-98 saylı
QOST-a uyğun (Rusiya) təyin edilir. Onun əsasında butulkada
çöküntü yaxud bulanıq əmələ gəlməsinə baxıb müşahidə etməklə
qiymət verilməsi durur.
Pivədə karbon qazının kütlə payı 51154-98 saylı QOST-a
(Rusiya) uyğun təyin edilir. Metod mantar tıxacla bağlanmış
butulkada 25
0
C temperaturda məhlulla qazın tarazlığı vəziyyətin-
də təzyiqin ölçülməsinə əsaslanır.
Pivə fiziki-kimyəvi keyfiyyət göstəricilərinə görə standartın
tələblərinə cavab verməlidir (cədvəl 1.34, 1.35).
114
1.3.4
.4. Mikrobioloji göstə
ricil
ə
r v
ə
dig
ə
r t
əhlükə
sizlik
meyarları
Bu meyar ərzaq xammalı və qida məhsullarının keyfiyyəti və
təhlükəsizliyinə gigiyenik tələblərlə, həmçinin içkilərin, şərab,
konyak, etil spirti və likor-araq məmulatlarının sertifikatlaş-
dırılması qaydalarına uyğun müəyyən olunur.
Pivənin keyfiyyətini tənzimləyən mikrobioloji göstəricilərin
siyahısı cədvəldə verilir (cədvəl 1.36).
Cədvəl 1.36
Pivənin keyfiyyətini normalaşdıran mikrobioloji
göstəricilər
Məhsul
MA və
FAMM,
KƏGVM
Məhsulun həcmi yaxud kütləsi (sm
3
, q),
hansı ki, yol verilmir
BÇQB (koli-
formada)
Patogenlər, o
cümlədən
Salnonellalar
Maya və
kiflər
(cəmi)
Butulkada pasterizə
olunmamış pivə, ilkin
şirənin ekstraktlığı ilə
sortu:
12% və daha çox
8-11%
-
-
10,0
3,0
25
25
-
-
Butulkada və digər növ
istehlak qablarında
pasterizə olunan pivələr
500
10,0
25,40
Doldurulan pivə
1,0
25
-
QEYD: MA və FAMM – mezofill aerob və fakültətiv anaerob
mikroorqanizmlərin miqdarı;
KƏGVM – koloniya əmələ gətirici vahidin miqdarı;
BÇQB – bağırsaq çöpləri qrupu bakteriyaları.
1.3.4.5. Piv
ənin qüsurları
Yaxşı pivənin vacib əlamətləri saxlanmada onun şəffaflığı və
dayanıqlığıdır. Saxlanma prosesində pivə bulanmağa başlayır.
Doldurmadan sonra bulanıqlığın meydana gəlmə müddəti pivənin