Elektr yurituvchi kuch va uning ahamiyati

2.3--§. Taqqoslash elektrodlari

Bu elektrodlar, aksariyat, II- tur elektrodlariga oiddir. Bunda metall о`zining qiyin eriydigan tuzi qatlami bilan qoplangan bо`ladi va u shunday yaxshi eriydigan tuz eritmasiga tushiriladiki, uning anioni о`sha qiyin eriydigan tuz anionga monand bо`lsin. Bunday elektrodlarga: xlorkumush elektrodi ( , ), simob sulfat elektrodi ( , ), kalomel elektrodi ( , ) kiradi.

Bunday elektrodlarda elektrod potentsiali eritmadagi anion aktivligi (kontsentratsiyasiga) bog``liq bо`ladi. YA`ni elektrod anionga nisbatan qaytar (47) xisoblanadi.
Eng kо`p amaliy ahamiyatga ega bо`lgan elektrodlar xlorkumush va kalomel elektrodlaridir.


2.3.1--§. Xlorkumush elektrodi

Xlorkumush elektrodi taqqoslash elektrodi bо`lib, unda kumush metallining ustiga kumush xlorid chо`ktirilgan bо`ladi va u kaliy xlor eritmasiga tushiriladi. Eritmada kaliy xlorid qattiq holdagi kumush xlorid bilan о`zaro muvozanatda bо`ladi.

Agar xlorkumush ( , ) elektrodi manfiy zaryadga ega bо`lsa, elektrod reaktsiyasida kumush eritmaga ion holida о`tadi va u xlor ioni bilan ta`sirlashib, qattiq kumush xlorid hosil qiladi:

Agar elektrod musbat zaryadlangan bо`lsa, u holda elektrod sathida kumush tо`planadi. Bunday elektrod potentsiali xlor ioni kontsentratsiyasiga bog``liq bо`ladi. Tо`yingan kaliy xlorid eritmasiga tushirilgan xlorkumush elektrodining potentsiali 25⁰S da 0.201 V ga teng.

2.3.2--§. Veston elementi

Veston elementi - (15-rasm) da musbat qutb simob va Hg₂SO₄ pastasi (quyuq massa) dan iborat bo’lib, ning to’yingan eritmasiga tushiriladi (yaxshi kontakt bo’lishi uchun pasta tagiga simob quyiladi). manfiy elektrod qadmiy amalgamasi bo’lib, u qadmiy sulfat ning to’yingan eritmasiga tushiriladi. Bu element ishlaganda quyidagi reaksiya boradi.

Cd +Hg₂SO₄ + 8/3H₂O =CdSO₄8/3H₂O + 2Hg
Demak, musbat qutb ikkinchi tur elektrod bo’lib, SO₄^2- anioniga nisbatan qaytardir. Elementning 2198⁰K temperaturadagi EYuKi Yeq1,01807V dir. Bu element EYuKining temperaturaga qarab o’zgarishi aniq tekshirilgan bo’lib, u (72.2) tenglama bilan ifodalanadi.
Bu tenglamadan foydalanib, Veston elementining ihtiyoriy temperaturadagi EYuKini hisoblab topish mumkin.