25
«O Allah ki, səni namaza duranda da görür, səcdə edənlər
içində dolananda da. Həqiqətən, [hər şeyi] eşidən və bilən
Odur»
73
Bəşəriyyətə belə bir din göndərən Allaha şükürlər olsun!
Həqiqətən, O, insanları dünya və axirətdə nicat tapmağa çağırır.
Təəssüf ki, insanların əksəriyyəti bundan bixəbərdirlər və buna
görə də üzrlü hesab olunurlar. Odur ki, Allah Öz bəndələrinə
rəhm edir və onlara bu din təbliğ olunana qədər möhlət verir. Bu
həqiqətlər onlara bəyan edildikdən sonra isə hər kəs etdiyi
günaha görə özü məsuliyyət daşıyır. Elə isə bu risaləni
oxuduqdan sonra üzrlü sayılıb-sayılmayacağınız, sorğu-sual
olunub-olunmayacağınız barədə düşünün! «Doğru yol tutan
yalnız özünə xeyir, haqq yoldan azan da ancaq özünə zərər
edər. Heç bir günahkar başqasının günahını daşımaz. [Hərə
öz günahına cavabdehdir]. Biz, rəsul [elçi] göndərməmiş [heç
bir ümmətə] əzab vermərik!»
74
Artıq Rəbbimizin Allah və dinimizin islam olduğu sizə məlum
oldu. İndi isə gəlin bu məlumatların necə əldə olunması barədə
düşünək. Məgər bütün bu yazdıqlarım mənə yuxuda agah olub?
Bəlkə bütün bunlar əvvəlkilərin uydurub düzəltdikləri
əfsanələrdir?! Xeyr! Bu nə yuxu, nə də əfsanədir. Əksinə, bir çox
insanlar haqq olan bu dinin kim tərəfindən təbliğ olunduğundan
xəbərsizdirlər. Nəzərə alsaq ki, bir çox insanlar haqq olan bu
dinin kim tərəfindən təbliğ edildiyindən xəbərsizdirlər onda
növbəti verəcəyim sual belədir – bu dini bəşəriyyətə çatdırmaq
üçün Allahın seçdiyi elçi kimdir? Yaxud bərzəx aləmində verilə-
cək üçüncü sual olaraq…
73
«əş-Şüəra» surəsi, 218-220.
74
«əl-İsra» surəsi, 15.
26
Peyğəmbərin kimdir?
Şübhəsiz ki, hər bir müsəlman bu suala: «Məhəmməddir»-
deyə cavab verəcək. Lakin biz onlardan bu insanın necə
şəxsiyyət olması barədə soruşsaq bir çoxlarının məlumatsız
olduğunu görəcəyik. Odur ki, belə bir şəxsiyyət barəsində az da
olsa məlumatlı olmağımız gərəklidir.
Məhəmməd peyğəmbər
- səllallahu aleyhi və səlləm -
miladi tarixi ilə 570-
ci ildə anadan olmuş və uşaq ikən yetim qalmışdır. Peyğəmbər
-
səllallahu aleyhi və səlləm -
hələ doğulmamışdan atası Abdullah, altı yaşında
isə anası Əminə vəfat etmişdir. Anası vəfat etdikdən sonra
peyğəmbərin
- səllallahu aleyhi və səlləm -
ata babası Əbdülmüttəlib onu öz
himayəsinə götürmüşdür. Babasının vəfatından sonra isə əmisi
Əbu Talib onun hamisi olmuşdur. Qırx yaşına çatdıqda Uca
Allah onu seçib təkcə öz qövmünə deyil bütün insanlara
Cənnətlə müjdə verən, Cəhənnəm əzabı ilə qorxudan elçi
göndərmişdir. Məhəmməd
- səllallahu aleyhi və səlləm -
islam dinini on üç il
Məkkədə, on il də Mədinədə insanlara təbliğ etmiş və nəhayət
altmış üç yaşında vəfat etmişdir. O, dini təbliğ edərkən bir çox
çətinliklərlə üzləşmiş, kafirlərin əzab-əziyyətlərinə məruz qalmış,
lakin bütün bunlara səbir etmişdir. Peyğəmbər
- səllallahu aleyhi və səlləm -
təbliğatını tamamlayana qədər Uca Allah onu Şeytan və onun
havadarlarının şərindən qorumuşdur. Rəbbimiz bu xüsusda belə
buyurur: «Biz səndən əvvəl də elə bir elçi, elə bir peyğəmbər
göndərmədik ki, o, bir iş görmək arzusunda olanda şeytan
onun arzusuna xələl qatmasın. Lakin Allah şeytanın
qatdığını pozar [onun vəsvəsəsini batil edər] . Sonra isə Allah
Öz ayələrini möhkəmlədər. Allah [hər şeyi] biləndir, hikmət
sahibidir!»
75
Onun təbliğ etdiyi müqəddəs Quran on dörd əsrdir
75
«əl-Həcc» surəsi, 52.
27
ki, olduğu kimi qalıb, qiyamətə qədər də belə qalacaqdır. Uca
Allah bu xüsusda belə buyurur: «Şübhəsiz ki, Quranı Biz nazil
etdik və sözsüz ki, Biz də onu qoruyub saxlayacağıq!»
76
«Batil ona nə önündən, nə də arxasından yol tapar. O,
hikmət sahibi, tərifəlayiq [Allah] tərəfindən nazil
edilmişdir».
77
O
- səllallahu aleyhi və səlləm -
, peyğəmbərlərin sonuncusu olduğu üçün
biz yalnız onun gətirdiyi şəriətə tabe oluruq. Lakin bu heç də o
demək deyildir ki, biz ancaq Məhəmmədə
- səllallahu aleyhi və səlləm -
iman
gətirir, digər peyğəmbərləri isə inkar edirik. Əksinə, Uca Allah
bizə bütün peyğəmbərlərə iman gətirməyi əmr edir: «Allaha və
Onun peyğəmbərlərinə iman gətirin! Əgər iman gətirib
Allahdan qorxsanız, sizi böyük mükafat gözləyir!»
78
«Pey-
ğəmbər Rəbbi tərəfindən ona nazil edilənə [Qurana] inanmış
və möminlər də iman gətirmişlər. [Onların] hamısı Allaha,
Onun mələklərinə, kitablarına və peyğəmbərlərinə iman
gətirərək dedilər: «Biz Onun peyğəmbərləri arasında fərq
qoymuruq. [Allahın hökmlərini] eşitdik [anladıq] və itaət
etdik. Ey Rəbbimiz, bizi bağışla, [axırda] Sənin dərgahına
[hüzuruna] qayıdacağıq!»
79
Odur ki, adları Qurani Kərimdən
bizə məlum olan və olmayan peyğəmbərlərin hər birinin Allah
tərəfindən seçilib insanlara göndərildiyinə iman gətiririk. Onların
etiqadları eyni, gətirdikləri şəriət qanunları isə fərqli olmuşdur.
Buna görə də biz bu peyğəmbərlərdən hər birinin etiqad etdiyinə
etiqad edir və yalnız sonuncusunun şəriətinə tabe oluruq.
«Peyğəmbər sizə nə verirsə onu götürün; nəyi qadağan
edirsə, ondan əl çəkin. Allahdan qorxun!»
80
«De: «Əgər siz
76
«əl-Hicr» surəsi, 9.
77
«Fussilət» surəsi, 42.
78
«Ali-İmran» surəsi, 179.
79
«əl-Bəqərə» surəsi, 285.
80
«əl-Həşr» surəsi, 7.
28
Allahı sevirsinizsə, mənim ardımca gəlin ki, Allah da sizi
sevsin və günahlarınızı bağışlasın. Allah bağışlayan və
mərhəmətlidir»
81
Bu ayələrdən belə nəticə çıxır ki, Peyğəmbərin
- səllallahu aleyhi və səlləm -
buyruqlarını da yerinə yetirmək lazımdır.
Məhəmməd
- səllallahu aleyhi və səlləm -
insanlara yalnız Allah tərəfindən
ona nazil olanı - Quran və onun izahını (Sünnəni
82
) təbliğ
etmişdir. Uca Allah bu xüsusda belə buyurur: «O kefi istəyəni
[havadan] danışmır. Bu ancaq nazil olan bir vəhydir»
83
«Sənə
də Zikri [Quranı] nazil etdik ki, insanlara onlara göndəriləni
izah edəsən və bəlkə, onlar da düşünüb dərk edələr!»
84
Quranı izah edən Peyğəmbərin
- səllallahu aleyhi və səlləm -
Sünnəsinə
gəlincə, bəzi islam alimləri
85
onu altı qismə bölmüşlər:
Birinci: səbəblə bağlı olan Sünnə. Buna asqırdıqdan sonra
«əlhəmdulillah» deməyi misal çəkmək olar. Belə ki, asqırmaq bu
kəlməni ifadə etmək üçün səbəbdir. Əgər biz bunu səbəbsiz
olaraq məsələn, əsnədikdə desək peyğəmbərin
- səllallahu aleyhi və səlləm -
Sünnəsinə müxalif olmuş hesab olunuruq.
İkinci: keyfiyyətlə bağlı olan Sünnə. Buna ruku və səcdəni
misal çəkmək olar. Belə ki, səcdəni rukudan sonra etmək
namazın keyfiyyətlərindəndir. Əgər biz əvvəl səcdə sonra da
ruku etsək şübhəsiz ki, peyğəmbərin
- səllallahu aleyhi və səlləm -
Sünnəsinə
müxalif olmuş olarıq.
Üçüncü: miqdarla bağlı olan Sünnə. Buna gündəlik qılınan beş
namazın rükətlərinin sayını misal çəkmək olar. Məsələn sübh
81
«Ali İmran» surəsi, 31.
82
Bu kəlmə lüğətdə yol, adət və s. mənaları ifadə edir. İstilahi mənada (şəriətdə) isə
peyğəmbərdən
- səllallahu aleyhi və səlləm -
varid olan hər bir kəlmə, hərəkət, (səhabələrinin hər
hansı sözünü və ya hərəkətini) təsdiq etmə və sifət (fitri və ya əxlaqi dəyərlər)» Sünnə
adlanır.
83
«ən-Nəcm» surəsi, 3-4.
84
«ən-Nəhl» surəsi, 44.
85
«əş-Şərhul-Mumti», 1/484.
29
namazını iki rükətdən artıq və ya əskik qılmaq Peyğəmbərin
-
səllallahu aleyhi və səlləm -
Sünnəsinə ziddir.
Dördüncü: cinslə bağlı olan Sünnə. Buna qurban bayramında
(zil-hiccə ayının 10-u, 11-i, 12-si və 13-ü, yəni qurban
günlərində) kəsilən qoç, öküz və dəvəni misal çəkmək olar. Belə
ki, bu bayramda ətinin yeyilməsi halal olan başqa bir heyvan
(dovşan, xoruz, qaz və s.) qurban kəsmək sünnəyə müxalifdir.
Beşinci: zamanla bağlı olan Sünnə. Buna hər hansı bir namazın
vaxtını misal çəkmək olar. Məsələn məğrib namazını gün
batmamışdan əvvəl qılmaq Sünnəyə ziddir.
Altıncı: məkanla bağlı olan Sünnə. Buna etikafı (Ramazan
ayının axır on gününü məsciddə keçirməyi) misal göstərmək
olar. Odur ki, etikafı məsciddən başqa yerdə keçirmək Sünnəyə
müxalifdir.
Deməli, hər bir müsəlman dini ayinləri yerinə yetirdikdə son
dərəcədə diqqətli olmalı və Peyğəmbərin
- səllallahu aleyhi və səlləm -
əmrlərinə qarşı çıxmamalıdır. O yalnız dəlil-sübutla ibadət etməli
və dinə əlavə edilmiş hər bir yenilikdən uzaq olmalıdır. Uca
Allah belələrini hədələyib demişdir: «Hər kəs özünə doğru yol
aşkar olandan sonra Peyğəmbərdən üz döndərib möminlər-
dən [səhabələrdən] qeyrisinin yoluna uyarsa, onu istədiyi yola
yönəldər və Cəhənnəmə varid edərik. Ora necə də pis
yerdir».
86
«Onun [Peyğəmbərin] əmrinə qarşı çıxanlar başla-
rına gələcək bir bəladan, yaxud düçar olacaqları şiddətli bir
əzabdan həzər etsinlər».
87
Peyğəmbərimiz
- səllallahu aleyhi və səlləm -
onların əməllərinin qəbul olunmamağını xəbər verib belə
demişdir: «Bizim bu işimizə [dinimizə] dindən olmayan bir
yenilik gətirən kəsin bu əməli rədd olunur».
88
86
«ən-Nisa» surəsi, 115.
87
«ən-Nur» surəsi, 63.
88
«Səhih-Muslim», 4467.
30
Təəssüf ki, bəzi insanlar iman gətirdiklərini dili ilə ifadə edir
və: «Qəlbim təmizdir» - deməklə kifayətlənərək Allaha və Onun
rəsuluna itaət etmirlər. Məgər ömrü boyu Allahın buyruqlarını
yerinə yetirən peyğəmbərlərin, səhabələrin, imamların və dədə-
babalarımızın qəlbi təmiz deyildimi? Allahın əmrlərini yerinə
yetirib qadağan etdiyi şeylərdən çəkinmək sənin qəlbinin daha
təmiz olmasına gətirib çıxarmazmı? Bu barədə düşünməyə
dəyər!
O zamanlar Məkkə müşrikləri peyğəmbərimizin gətirdiyi bu
dini sehr, onun özünü isə sehrbaz, məcnun, kahin adlandırırdılar.
Uca Allah onlar barəsində belə demişdir: «Ayələrimiz onlara
[müşriklərə] açıq-aşkar olaraq oxunduğu zaman: «Bu ancaq
sizi atalarınızın ibadət etdiklərindən [bütlərdən] döndərmək
istəyən bir adamdır!» - deyər, [Quran haqqında isə:] «Bu,
uydurma yalandan başqa bir şey deyildir!» - söyləyərlər.
Kafir olanlara haqq [Quran] gəldikdə onun barəsində: «Bu
yalnız açıq-aşkar bir sehrdir!» - deyərlər».
89
«[Ya Rəsulum!]
Əgər sənə kağız üzərində [yazılı] bir kitab nazil etsəydik və
onlar əlləri ilə ona toxunmuş olsaydılar belə, kafirlər yenə də:
«Bu, açıq-aydın bir sehrdir», - deyərdilər».
90
«Onlar öz
içərilərindən özlərinə [Allahın əzabı ilə] qorxudan bir
peyğəmbər gəlməsinə təəccüb etdilər və kafirlər belə dedilər:
«Bu, yalançı bir sehrbazdır!»
91
«Elə isə [ya Peyğəmbər! Sən
müşriklərə] öyüd-nəsihət ver. Sən öz Rəbbinin neməti
sayəsində nə kahinsən, nə də divanə!»
92
«Onlara: «Allahdan başqa heç bir ilah yoxdur!» - deyildiyi
zaman təkəbbür göstərirdilər. Və: «Biz heç divanə bir
89
«Səba» surəsi, 43.
90
«əl-Ənam» surəsi, 7.
91
«Sad» surəsi, 4.
92
«ət-Tur» surəsi, 29.
31
şairdən ötrü tanrılarımızı tərk edərikmi?!» - deyirdilər».
93
Bu ayələrdən də görünür ki, o
- səllallahu aleyhi və səlləm -
nə sehrbaz, nə də
kahindir. Doğrusu Məhəmməd
- səllallahu aleyhi və səlləm -
Allahın qulu və
elçisidir. Burada qul deyildikdə onun ilahi sifətlərə malik
olmadığı qəsd edilir. Yəni o, hamı kimi Allahın iradəsinə tabe
olan bir insandır. Bu barədə Uca Allah belə buyurur: «De: «Mən
Allahın istədiyindən başqa özümə nə bir xeyir, nə də bir
zərər verə bilərəm. Əgər qeybi bilsəydim, sözsüz ki, [özüm
üçün] daha çox xeyir tədarük edərdim və mənə pislik də
toxunmazdı. Mən iman gətirən bir tayfanı ancaq qorxudan
və müjdələyənəm!»
94
Ayədən göründüyü kimi hətta peyğəmbər
- səllallahu aleyhi və səlləm -
belə
nə xeyir, nə də zərər vermək iqtidarında olmayıb. Elə isə nə üçün
biz Allahdan qeyrisinin bizə xeyir və ya zərər verə biləcəyinə
etiqad etməliyik? Məhəmmədin
- səllallahu aleyhi və səlləm -
elçi olması isə
onun digər insanlardan üstünlüyünü bildirir. Belə ki, Uca Allah
onu bəzi xüsusiyyətləri ilə bütün insanlardan, hətta digər
peyğəmbərlərdən belə üstün etmişdir. Bu xüsusiyyətlərdən:
- Peyğəmbərlərin sonuncusu olması;
«Lakin o, Allahın elçisi və peyğəmbərlərin sonuncusu-
dur».
95
- Bütün bəşəriyyətə (insanlara və cinlərə) peyğəmbər gön-
dərilməsi;
«De: «Ey insanlar! Mən Allahın sizin hamınız üçün göndə-
rilmiş elçisiyəm».
96
«[Bir dəstə cin belə dedi] : «Doğrusu, biz
hidayət yolunu göstərəni [Quranı] dinlədiyimiz zaman ona
iman gətirdik. Kim Rəbbinə iman gətirsə, nə əskilməsindən,
93
«əs-Saffat» surəsi, 35,36.
94
«əl-Əraf» surəsi, 188.
95
«əl-Əhzab» surəsi, 40.
96
«əl-Əraf» surəsi, 158.
32
nə də haqsızlığa məruz qalmaqdan qorxar. Şübhəsiz ki,
aramızda [Allaha və Onun rəsulu Məhəmməd
səllallahu aleyhi
və səlləmə iman gətirən] müsəlmanlar da var, [haqq yoldan]
çıxanlar da. Müsəlman olanlar haqq yolu axtarıb
tapanlardır».
97
- Quranın məhz ona nazil olması;
«Çünki Allah sənə Quranı və hikməti [Sünnəni] nazil edə-
rək bilmədiklərini öyrətdi. Allahın sənə lütfü böyükdür!»
98
- Qiyamət günü olacaq tərifəlayiq məqamda şəfaətçi olması;
«Ola bilsin ki, Rəbbin səni bəyənilib təriflənən bir məqama
[axirət günü ən böyük şəfaət məqamına] göndərsin!»
99
- Hər bir ümmətə etdikləri əməllərinə görə öz peyğəmbərinin
şahid gətiriləcəyi Qiyamət günü, Məhəmmədin
- səllallahu aleyhi və səlləm -
onlardan fərqli olaraq həm öz ümmətinə, həm də peyğəmbərlərə
şahid gətirilməsi;
«[Ya Məhəmməd!] Hər ümmətdən [peyğəmbərini] bir şahid
gətirəcəyimiz və səni də onlara şahid təyin edəcəyimiz zaman
nə cür olacaq?»
100
- Cənnətə daxil olan ilk şəxs olması;
Ənəs ibn Malik (r.a) rəvayət edir ki, Peyğəmbər
- səllallahu aleyhi və
səlləm -
dedi: «Qiyamət günü mən Cənnətin qapısına yaxınlaşıb
onun açılmasını dilədikdə gözətçi (mələk): «Sən kimsən?» - deyə
soruşacaq. Mən: «Məhəmmədəm» - deyə cavab verdikdə o
deyəcəkdir: «Mənə əmr olundu ki, səndən öncə heç bir kimsə
üçün qapını açmayım».
101
- Beş xislətin ona verilməsi;
97
«əl-Cinn» surəsi, 13,14.
98
«ən-Nisa» surəsi, 113.
99
«əl-İsra» surəsi, 79.
100
«ən-Nisa» surəsi, 41.
101
«Səhih-Muslim», 485.
33
Cabir ibn Abdullah (r.a) rəvayət edir ki, Peyğəmbər
- səllallahu aleyhi
və səlləm -
dedi: «Mənə beş (xislət) verilib ki, bunlar məndən əvvəlki
peyğəmbərlərə verilməyib: «Bir ay əvvəl düşmənin qəlbinə
qorxu salaraq ona qalib gəlməyim, yer üzünün mənim üçün pak
və məscid
102
olması – belə ki, ümmətimdən olan hər bir kəs
istənilən yerdə vaxtı girmiş namazı qılmalıdır, qənimətlərin
103
mənə halal olması – belə ki, bu məndən qabaq heç bir
peyğəmbərə halal olmayıb, Qiyamət günü (tərifəlayiq məqamda)
şəfaət verməyim və bir də hər bir peyğəmbər yalnız öz qövmünə
göndərilərdi, mən isə bütün insanlara göndərilmişəm».
104
Son söz
102
İbadət yeri.
103
Döyüşdə əldə edilən mal.
104
«Səhihul-Buxari», 335; «Səhih-Muslim», 1163.
34
Uca Allahın köməyi sayəsində bu risaləni sona yetirə bildik.
Buradakı yazılardan nə dərəcədə faydalanmaq isə sizin
boynunuza düşən bir məsuliyyətdir. İstərdik ki, bu risaləni
oxuyan şəxs hər bir zaman ölə biləcəyini unutmasın. Bu heç də o
demək deyildir ki, insan dünya işlərini tərk edib, yalnız dini
ayinlərin icrası ilə məşğul olub tərki dünya olsun. Əksinə, hər bir
müsəlman öz dövlətinin inkişafı üçün əlindən gələni
əsirgəməməlidir. Axı nə üçün dinimiz bizi elmə, tərəqqiyə
çağırdığı halda digər qövmlərdən geri qalaq? Məgər biz ixtiralar,
kəşflər etməkdə acizik? Məlumatlı olanlar çox gözəl bilirlər ki,
İslam elm üzərində qurulan bir dindir. İslam insanları azad
fəaliyyətə, inkişafa, tərəqqiyə və maarifə səsləyəndə bir çox
qövmlər bu fəzilətlərdən xəbərsiz idilər. Odur ki, dinə və elmə
eyni dərəcədə bağlı olmağınızı tövsiyə edirik. Çünki elmsiz
dinin, dinsiz isə elmin faydası olmaz!
Dostları ilə paylaş: |