cəhətdən Amerika filosofu və sosioloqu T.Parsonsun dedikləri
diqqətə layiqdir: «Metodologiya elmi müddəa və sistemlərin
doğruluğunun ümumi əsaslarını nəzərdən keçirir. Öz-özlüyündə
metodologiya nə təmiz elmi, nə də təmiz fəlsəfi fənn deyil.
Əlbəttə, o elə sahədir ki, orada elmi sistemlər doğruluq
dərəcəsini əsaslandırmaq üçün fəlsəfi tənqidə məruz qalırlar.
Lakin eyni zamanda bu həm də elə sahədir ki, elmi müddəalann
doğruluğunun lehinə və yaxud əleyhinə irəli sürülən fəlsəfi
dəlillər elə elmin öz məlumatlan işığında tənqid edilir. Əgər
fəlsəfənin elm üçün əhəmiyyəti varsa, ədalət naminə göstərmək
lazımdır ki, elmin də fəlsəfə üçün əhəmiyyəti van>.^^
Filosoflar arasında belə bir fikir də var ki, metodologiya
fəlsəfənin bir momenti, hissəsidir. Digər tərəfdən isə
metodologiya fəlsəfədən ayrılıb və müstəqil inkişaf edibdir.
Lakin metodologiya fəlsəfədən imtina etməyib. Hər bir
görkəmli filosof öz ehtiyacına uyğun olaraq özünün xüsusi
metodologiyasını yaradır. Beləliklə, iki tip metodologiya
mövcuddur: müstəqil intellektual fənnə çevrilən professional
metodologiya və fəlsəfə çərçivəsində yaranmış metodologiya.
Elmi idrakda dialektikanın böyük rolu var. Dialektika
ehkam- çılığa (doqmatizmə) və durğunluğa qarşı çıxır,
təfəkkürün çevikliyini tələb edir. Dialektika elə təlimdir ki, hər
şeyin daim inkişafda və hərəkətdə^lduğunu əsas götürür. Bu
mənada onun ciddi metodoloji əhəmiyyəti var.
Fəlsəfi metodologiyaya adətən aşağıdakı funksiyaları daxil
edirlər:
qnoseoloji-məntiqi
funksiya;
əlaqələndirici
(koordinasiya) və birləşdirici (inteqrasiya) funksiya; evristik
funksiya.
Marksizmə görə qnoseoloji-məntiqi funksiyanın əsas
məqsədi elmi idrakın universal metodunun hazırlanmasıdır.
Lakin müasir dövrün bir çox görkəmli alimləri məsələnin belə
qoyuluşu ilə razılaşmır və göstərirlər ki, elmdə ümumiyyətlə
universal metod ola bilməz.
Biliyin həqiqi olması üçün məntiq qanunlarına əməl
olunmalıdır. Xüsusi elmlər təfəkkürü, onun qanunlarını və
mənti-
Dostları ilə paylaş: 
