də etməyə can atması; b) iqtisadi mənada əşyaların ictimaiyyət
tərəfindən dəyərləndirilməsi sayəsində insanlann onlan əldə
etməyə, istifadə etmək üçün pul ilə almağa və yaxud
dəyişdirməyə çalışması; c) fəlsəfi mənada ən ümumi prinsiplərə
əsaslanaraq insanın mənəvi dünyaya aid bəzi şeyləri əldə etmək
üçün göstərdiyi fəaliyyət. Həqiqət, xeyir, gözəllik kimi dəyərlər,
insanın müvafiq sahələrdə - elmdə, mənəvi-etik sahədə,
incəsənətdə məqsədyönlü fəaliyyəti üçün ən ümumi şərtlərdir.
Ak- siologiya fəlsəfi mənada məhz bu sahələri əhatə edir.
Bilik və aksiologiya ilə yanaşı dünyagörüşünün strukturuna
«ideal» anlayışı da daxildir. İdeal elə şeydir ki, insanın bütün
fikri, hissiyyatı, fəaliyyəti ona doğru yönəldilir. Elmi cəhətdən
əsaslandırılmış idealla yanaşı xəyali və aldadıcı ideal da ola
bilər.
Fəlsəfə siyasət ilə də bağlıdır. İndiki çox mürəkkəb və coş-
ğun günlərdə əhalinin böyük hissəsinin siyasətlə maraqlandığı,
sosial-siyasi və iqtisadi islahatlara can atdığı, yaxın keçmişdə
kamillik iddiasında olan siyasi təsisatlar və sosial strukturlann
(«demokratiyanın ən ali forması», «milli münasibətlərin ali
forması», «əxlaqın ali forması», «ən qabaqcıl incəsənət» və s.
və i.) dağıldığı bir dövrdə hər hansı fəlsəfi problemin
müzakirəsi istər-istəməz siyasət ilə müşayiət edilir. Çox
hallarda filosoflar öz ölkələrinin siyasi həyatının konsepsiyasını
hazırlamaq istəyirlər. Bizim günlərdə bir sıra məsələlər cari
siyasət baxımından izah edildiyindən, çox vaxt fəlsəfənin siyasi
ölçüsü xırdalanır. Bu barədə alman filosofu K.Yaspers deyir ki,
əsl filosof Platon və yaxud Marks kimi yalnız böyük siyasət ilə
maraqlanmalıdır, yəni yalnız öz ölkəsinin deyil, həm də bütün
bəşəriyyətin siyasi taleyi onu düşündürməlidir.
Dostları ilə paylaş: