0
, buna nail olur? Bu suallara cavab insanın əxlaqi
şüurunu və onun mənəvi simasını xarakterizə edir.
6.3.
Şəxsiyyət və cəmiyyət. İnsan və bəşəriyyət
Dünyanın fəlsəfi mənzərəsi çox rəngarəngdir, fəqət bütün
bunlar dünya-insan münasibətləri ətrafında qurulur. Bu əsasda
fəlsəfi bilikdə şərti olaraq obyektivist və subyektivist
adlandırılan iki aparıcı xətt yaranmışdır.
Obyektivist konsepsiyalar materialist və yaxud idealist
olmalarından asılı olmayaraq dünyaya üstünlük verir_j:a-h«sab
edir ki, o bütün hallarda obyektiv^r, yəni öz mövcudluğunda və
keyfiyyətlərində subyektin istəyindən asılı deyil. Həqiqət hamı
üçün eynidir. Obyektivist konsepsiyanın ən parlaq misalı
Hegelin və Marksın fəlsəfəsidir. Bu təlim insan həyatında
idrakın rolunu çox yüksək qiymətləndirir, çünki hesab edir ki,
rasional bilik bizi həqiqət ilə bilavasitə birləşdirir və dünyanı
necə varsa elə də göstərir.
Subyektivizm obyektivizmin əksidir. Bütün yaşayan
subyektlər üçün ümumi olan dünya çoxlu xırda «dünyalar» ilə
əvəz edilir. Mən özüm üçün Kainatam və hədsiz dərəcədə
tənhayam, çünki heç kim həbsxanaya çevrilən fərdi dünyamı
mənimlə bölüşdürə bilməz. J.P.Sartrın fəlsəfəsi bu tip subyekti-
Dostları ilə paylaş: |