Elmi redaktor: amea-nın həqiqi üzvü, əməkdar elm xadimi, fəlsəfə elmləri doktoru, professor Fuad Qasımzadə


И.Барбур. Əi HKa в век технологии. M.. 2001. c.4



Yüklə 2,86 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə468/540
tarix31.12.2021
ölçüsü2,86 Mb.
#81989
1   ...   464   465   466   467   468   469   470   471   ...   540
1027 (1)

И.Барбур. Əi HKa в век технологии. M.. 2001. c.4. 

430 


nada  sivil  xalqların  ümumi  sərəncamında  olan  bilik  və 

təcrübənin  birgə  kapitalıdır».'^  Texnikanın  istehsala  təsiri  o 

qədər  əhəmiyyətlidir  ki,  alim  hələ  XVIII  əsrdən  məlum  olan 

istehsal  faktorlarının  (torpaq,  əmək  və  kapital)  siyahısını 

dördüncü amil - texnoloji bilik ilə tamamlayır. 

Başqa Amerika alimi C.K.Holbreyt irəli sürdüyü texnokra- 

tiya  konsepsiyasında  T.Veblendə  olduğu  kimi  göstərir  ki, 

sənaye  əvvəlki  kimi  əsas  sosial  institut  olaraq  eyni  ictimai 

məqsədi  həyata  keçirir.  Özündən  əvvəlki  ənənəyə  sadiq  qalan 

Holbreyt  texnikanı  «təşkilatlanmış  bilik»  kimi  ön  plana  çəkir. 

İstehsal  sahəsindən  başqa  məhsulun  realizə  olunmasını, 

planlaşmanı  və  s.  əhatə  edən  müasir  istehsal  hədsiz 

mürəkkəbliyi,  nəhəng  miqyası,  təkbaşına  qərar  çıxarmağı 

mümkünsüz edir, belə ki, səriştəli qərar böyük həcmdə həddən 

artıq müxtəlif informasiyanın alınmasını tələb edir ki, bu da bir 

adamın imkanı xaricindədir. Holbreyt hesab edir ki, 1960-70-ci 

illərdə yalnız biliyin və təcrübənin cəmi hakimiyyətin qaynağı 

idi. 


Holbreytin fikrincə yeni texnostruktur meydana gəlibdir. O, 

təsdiq edir ki, texnostruktur müasir sənaye texnologiyasının və 

planlaşmanın möhtac olduğu müxtəlif texniki biliyə, təcrübəyə 

və  qabiliyyətə  malik  olan  insanların  cəmidir.  Faktiki  olaraq 

qərar qəbul  etməyin bütün prosesi Holbreytə  görə texnostruk- 

turun müstəsna hüququ olur.'"* Onun dediyinə görə dövlət «tex- 

nostrukturun icraiyyə komitəsinə» çevrilir.'^ 

XX  əsrin  sonunda  Amerikanın  texnokratik  ənənəsində 

keyfiyyətcə yeni dəyişikliklər baş verdi və bunu da avtoritar tex- 

nokratiyadan  tənqidi  texnokratiyaya  keçid  kimi  xarakterizə 

etmək  olar.  Nəzəri  cəhətdən  texnikanın  müasir  sosial 

nəzəriyyəçilərinin 

tənqidiliyi 

«texnoloji 

determinizm» 

prinsipinin  xeyli  yumşaldılmasında,  texniki  tərəqqiyə  mütləq 

inamdan  imtina  edilməsində,  yeni  texnologiyaların  qəbul 

edilməsi haqqında qərar  çıxarmaq işində iştirak edən müxtəlif 

elm  nümayəndələrinin  tərkibinin  genişləndirilməsində  öz 

ifadəsini tapır. Əvvəl- 




Yüklə 2,86 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   464   465   466   467   468   469   470   471   ...   540




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə