Elmi redaktor: amea-nın həqiqi üzvü, əməkdar elm xadimi, fəlsəfə elmləri doktoru, professor Fuad Qasımzadə

hüquqi  dövlətin 

formalaşmasıdır.  Bu  vəzifə  -  insanın  hüquq  və  azadlığının 

maksimum  təmin  edilməsi,  dövlətin  vətəndaş  qarşısında, 

vətəndaşın isə dövlət qarşısında məsuliyyət daşıması, qanunun 

nüfiazunun  artması  və  onun  bütün  dövlət  orqanları,  ictimai 

təşkilatlar,  kollektivlər  və  vətəndaşlar  tərəfindən  yerinə 

yetirilməsi, hüququ mühafizə orqanlarının səmərəli işləməsi ilə 

sıx əlaqədədir. 

Göstərmək lazımdır ki, vətəndaş cəmiyyətinin formalaşması 

və demokratik sistemin təşəkkül tapması tarixdə ilk dəfə olaraq 

Avropada  baş  vermişdir.  Yenə  də  tarixdə  birinci  dəfə  olaraq 

Avropa Birliyi ölkələri üçün vahid vətəndaşlıq institu- 

450 

---

tunun formalaşması  yollan axtanlır. Bütün Avropa miqyasında 

açıq  cəmiyyət  yaratmaq  vasitəsilə  millət  fövqündə  duran 

vətəndaş cəmiyyətinin formalaşması prosesi davam edir. 

Dünyada baş verən qloballaşmanın əsas fenomeni ərazi deyil, 

ümumdünya  sistemləri  yaratmaq  cəhdidir.  Bu  sistemlər 

dövlətdən  yan  keçərək  daxili  sistemlər  ilə  birbaşa  qarşılıqlı 

əlaqəyə  girməyə  çalışırlar.  Onlar  yerli  təlimatlan  aradan 

götürmək və yaxud zəiflətmək, siyasi və iqtisadi təşkilatlardan 

tutmuş sənaye standartlarına qədər olduqca geniş sahəni əhatə 

edən  və  hamı  üçün  vahid  beynəlxalq  məcəllə  yaratmaq 

istiqamətində  proqramlaşdırılır.  Ümumdünya  sistemləri, 

əlbəttə, sosial həyatda dövləti tamamilə aradan götürmür. Lakin 

dövlət  özünün  nizamlama  səlahiyyətlərinin  xeyli  hissəsini 

qeyri-dövlət təşkilatlanna və şirkətlərə verməyə məcbur olur.