Elmi-texnoloji xəbərlər Quranda günəşlə bağlı
Yüklə 0,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- (şey) yoxdur ki, açıq-aydın Kitabda olmasın. (Ənam surəsi, 59) 31
XXI əsrdə dünyada kəşf ediləcək çox az təfərrüatın qaldığını düşünə bilərsiniz. Ancaq dənizlərin dərinlikləri hələ də müəmmasını qoruyur. Təqribən, 4 km dərinliyə malik okeanlar yerin 70%-ini tutur. Ona görə, dənizlərin dərinliyi bütün təbii mühitlər arasında ən geniş və ən çətin şəraitli yerlərdir. Ancaq Rəbbimizin rəhməti olaraq çox soyuq, tamamilə qaranlıq, əsasən, oksigen çatışmazlığı olan və səthdəkindən 1000 dəfə artıq təzyiqə malik dənizlərin dərinliyi bir çox canlı növünün sığınacağıdır.
Okeanların dibi həyat şəraiti baxımından ən əlverişsiz mühit olsa da, buralarda yaşayan canlılar var. Akulalar, qorxunc görünüşə malik, gözlərinin altındakı lampalardan qırmızı şüalar yayılan əjdaha balıqları, parıldayan balıqlar, selakant, dəniz zanbaqları, qırmızı mürəkkəb balığı, qaranlıqda parıldayan qolları olan osminoq, 13 metr uzunluğunda nəhəng kalmar (architeuthis), bakteriyalar, molyusklar və qabıqlı canlılar bu dərinliklərdə Rəbbimizin yaratdığı qüsursuz müxtəlifliyə nümunədir.
Hələ tam kəşf edilməmiş bu dərin aləmdə aparılan hər tədqiqat dəniz dibindəki heyranedici həyatın tanınmasına səbəb olur. Allah dəniz dibindəki canlıların ruzisini verir
Dəniz dibində tədqiqat aparan elm adamları uzun illər boyu 600 m-dən də dərin yerlərdə canlı həyat olmadığını irəli sürmüşdülər. Çünki əgər dərinliklərdəki canlılar yuxarıda yaşayan heyvanların artıq qalan qidalarını yeyirlərsə, deməli, müəyyən dərinlik ölçüsündən sonra qidalar tükənəcək və canlılar həyatlarını itirəcəklər. Ancaq növbəti illərdə
aparılan tədqiqatlar okeanların ən dərin
yerlərində belə canlıların yaşadığını göstərmişdir. Çünki okean yataqları nəhəng sualtı dağ silsilələri və bunlar arasında qalan geniş bataqlıq və palçıqlı sahədən ibarətdir. Lakin bu torpağın böyük hissəsi suyun yuxarı səthində yaşayan planktonların və ya qabıq dəyişdirən qabıqlı dəniz canlılarının, təkhüceyrəlilərin qalıqlarının okean yatağında toplanmasından əmələ gəlir. Ona görə, okeanın dibində tərkibində əhəng və silisium oksidi olan bu palçıq təbəqəsi dərinliklərdə yaşayan canlıların əsas qida mənbəyidir. Okeanların minlərlə metr dərinliyində oksigenin belə olmadığı palçıq təbəqəsində yaşayan bu gözlə görünməyən və metanla qidalanan arxebakteriyalar Yerin ekoloji müvazinəti üçün böyük əhəmiyyətə malikdirlər. Əgər bu mikroorqanizmlər olmasaydı, açıq dənizlərin dibindəki böyük miqdarda metan qazı atmosferə qarışar, istixana effektinin təsiri ilə qlobal isinmə baş verər, dünyanın hər yerindəki iqlim tarazlıqları pozular və Yer həyat üçün əlverişsiz isti planetə çevrilərdi.
Ən dərin yeri 11.000 m, orta dərinliyi isə 4000-5000 m olan okeanlarda 100 m-dən aşağıya günəş işığı çatmır. Ona görə, buralarda fotosintez prosesi getmir. Yüksək təzyiq, 2-4ºC temperatur və qaranlıq hökm sürür. Məhdud qida mənbələri ancaq yuxarı təbəqələrdən gələn artıq qida maddələri və üzvi maddələrdən ibarətdir. Qısaca desək, tamamilə fərqli mühitdir. Bütün bu çətin şərtlərə baxmayaraq, okeanların dərinliyində müxtəlif balıqlar, bir-birindən çox
Düşünən İnsan, Noyabr 2013 www.dusunek.net fərqli onurğasız canlılar və
mikroorqanizmlər yaşayırlar.
Dənizlərin dərinliyində bu bakteriya növlərindən başqa canlılar da yaşayır. Bu canlılar bakteriyalar kimi öz qidalarını hazırlamırlar, özlərindən daha kiçik canlıları ovlayırlar. Uca Rəbbimiz bu canlıların qidalarını asanlıqla tapması üçün ucunda qoxu bilmə orqanları olan çox uzun üzgəclər, iri ağız, iti sivri dişlər, tünd boz və ya qara dəri rəngi ilə kamuflyaj və yüksək təzyiq olan dərinliklərdə yaşamaları üçün xarici təzyiqlə hüceyrədaxili maye təzyiqini tarazlayan mükəmməl sistemlər yaratmışdır.
Okeanın dərinliklərində qida mənbələri və canlıların bu dərinliklərdə yaşamasını təmin edən yaradılış xüsusiyyətləri Rəbbimizin sonsuz yaratma gücünün nümunələrindən təkcə biridir. Uca Allah’ın hər yeri elmi ilə əhatə etdiyi bir Quran ayəsində belə bildirilir:
Düşünən İnsan, Noyabr 2013 Düşünən İnsan, Noyabr 2013 Canlılar dənizin dərinliklərindəki qaranlıq problemini Allah’ın bədənlərində hasil etdiyi işıqla aradan qaldırırlar
Günəşin canlılara böyük fayda verən şüaları dənizlərdə ancaq 200-300 m dərinliyə qədər çatır. Okean canlıları da bu səbəbdən həmin işıqlı zolaqda yaşamağa üstünlük verirlər. İşıqlı zolaqdakı qida və canlı qalıqlarının əksər hissəsi isə zaman ərzində okeanın dərinliklərinə gedir və buradakı canlıların yaşamasını təmin edir. Müasir texnologiya ilə aparılan ölçmələrə görə, günəş işığının 3-30%-i dənizin səthində əks olunur. Dərinliyə doğru endikcə suyun rəngi əvvəl qızarır, sonra bənövşəyiyə və daha sonra da narıncı rəngə çevrilir. 100 m dərinlikdə isə artıq tünd mavi rəng hökm sürür. İlk 200 metrdə işıq spektrinin mavi işığı son olmaqla 7 rəngin hamısı ardıcıl sorulur. 1000 m-dən dərin ərazilərdə isə artıq işığa rast gəlinmir. Bu qaranlıq mühitdə
Düşünən İnsan, Noyabr 2013 www.dusunek.net Yüklə 0,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|