12
doldurucuların 1-100 k.h. Doldurucular qismində kimyəvi yolla çökdürülmüş tabaşir,
KD-10 markalı dehidratlaşdırılmış kaolin, A-175 markalı aerosil tətbiq edilmişdir.
Plastikasiya sürəti (V) plastoqramlar əsasında aşağıdakı düstur üzrə
qiymətləndirilmişdir:
b
c
b
c
M
M
V
100
burada, M
b
– plastikasiyanın başlanğıcındakı minimal buran moment, N
.
m;
M
c
– plastikasiyanın sonundakı maksimal buran moment, N
.
m;
b
– plastikasiyanın başlanma zamanı, dəq.;
c
– plastikasiyanın qurtarma zamanı, dəq.
Tədqiqat nəticələri göstərdiyi kimi (cədvəl 3) sistemin doldurulması artdıqca
plastikasiya müddəti (
=
-
b
) artır. Doldurucuların daxil edilməsi
M
b
göstəricisinin
azalmasına gətirib çıxarır, nəticədə isə plastoqrafın fırlanan valları ilə yaranan
oynadıcı qüvvələrin təsirindən doldurulmuş sistemin ixtiyarsız qızması zəifləyir.
Doldurucuların mövcudluğunda plastikasiya qurtardığı (
c
) və başlandığı (
b
) zaman
materialın temperaturu artır.
Cədvəl 3. Plastifikləşdirilmiş PVX əsaslı kompozisiyaların
plastikasiya prosesinin parametrlərinə doldurucuların təsiri
Doldurucu
Doldurucunun
miqdarı, k.h.
, dəq
M
b
,
N
.
m
t
b
,
0
J
M
c
,
N
.
m
t
c
,
0
J
t,
0
J
Doldurucusuz
0
0,25
42,0
100
50,5
118
18
Kimyəvi yolla çök-
dürülmüş tabaşir
50
1,5
32,5
105
57,0
126
21
Kimyəvi yolla çök-
dürülmüş tabaşir
100
1,7
22,0
108
46,5
133
26
KD-10 markalı
kaolin
30
0,8
35,0
100
51,0
125
25
KD-10 markalı
kaolin
50
1,45
30,0
105
49,0
131
26
A-175 markalı
aerosil
10
2,5
30,0
110
45,0
130
20
13
A-175 markalı
aerosil
20
4,75
21,5
115
40,25
139
24
Tədqiqatın nəticələri güman etməyə imkan verir ki, doldurucunun səthini
mldifikasiyalaşdırmaq (appretləşdirmə, kimyəvi modifikasiyalaşdırma, doldurucu
səthində peyvənd polimerləşmə), yaxud doldurucu hissəciklərinin səthində seçilərək
adsorbsiya edilən məqsədli qatqıları kompozisiyaya daxil etmək yolu ilə doldurulmuş
kompozisiyaların plastikasiya sürəti və termostabilliyini xeyli artırmaq olar.
PVX əsaslı doldurulmuş kompozisiyalar alınan zaman doldurucunun
doldurucu səthinə peyvənd edilmiş polivinilxloridlə modifikasiyalaşdırılması
köməyilə doldurucu ilə polimer matrisasının uyğunluğunun artmasına nail olmaq olar.
Tədqiqatlar göstərmişdir ki, modifikasiyalaşdırılmış tabaşiri daxil etdikdə PVX
zəncirlərinin hərəkəti və tabaşirin səthi yaxınlığındakı molekulların konformasiya
yığımı azalır. Doğrudur, qeyri-bütöv polimer örtüyü olduqda tabaşirlə doldurulmuş
PVX-in möhkəmlik xassələri bütöv polimer örtüyü olduğundan bir qədər aşağıdır,
cırılma zamanı nisbi uzanma isə doldurulmamış PVX-dəki kimi qalır, bu isə tabaşir
üzərində formalaşan polimer örtüyünün optimal xassələri barədə xəbər verir.
Tabaşir və alüminium əsasındakı, o cümlədən müxtəlif appretlərlə emal
edilmiş doldurucuların mürəkkəb efirli plastifikator-dioktilsebasinat mühitində PVX-
in termiki və termooksidləşmə destruksiya proseslərinə təsiri tədqiq edilir.
Sınaqlar üçün C-70 markalı suspenziya PVX-i götürülür. Doldurucular
qismində kimyəvi yolla çökdürülmüş tabaşir, SK tabaşiri kalsium stearatla
modifikasiya edilmiş kalsium karbonat, SKD tabaşiri – C
17
-C
20
fraksiyalarının sintetik
qara turşularının kalsium duzları və 2,2-bis (4oksifenil) propanla (0,1-0,5%)
modifikasiyalaşdırılmış
kalsium
karbonat,
metakril
turşusu
ilə
(3,0%)
modifikasiyalaşdırılmış
alüminium
hidroksili,
metilfenildixlorsilanla
(5%)
modifikasiyalaşdırılmış alüminium hidroksidi götürülmüşdür.
Mürəkkəb efirli plastifikatorlar mühitində doldurucu ilə qarışdırılmış PVX-in
termooksidləşmə destruksiyasının tədqiqatının nəticələri göstərmişdir ki, kimyəvi