Əlyazması hüququnda
Yüklə 1,3 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 1.
Müəssisənin qarşısına qoyulmuş məqsədinə nail olmaq üçün necə yol seçir 2. Təşkilatın daxili xüsusiyyətlərində hansı məhdudiyyətlər və limitlər yaranır. 3. Müştərilər kimlərdir 4. Əmək kollektivi necə qurulub 5. Menecerlər idarəetməni necə yaradırlar 6. Daha uzunmüddətli perspektivdə təşkilatlarını necə görmək istəyərdilər. Strategiyanın hazırlanması prosesində aparılan strateji təhlilə görə strateji təfəkkür və həm də yeni inkişaf strategiyası üzrə təkliflər formalaşmağa başlayır. Təşkilatın fəaliyyətinin effektivliyini göstərmək üçün təhlillər aparılır ki, bununla da təşkilatın indiki və perspektiv halını təhlil etməyə səbəb yaradır. Firmanın davamlı olaraq inkişaf strategiyası gələcək zamanda onun bazarda rəqiblərə qarşı yaşamaq qabiliyyətini uyğun olan yanaşmalar birləşməsinin hazırlanmasına diqqət çəkir. Yalnızca inkişaf strategiyası, firmanın planı firmada sənədlərlə öz təsdiqini qəbul edildikdən daha sonra eyni firma istehsal və marketinq sahəsində planlarını əsaslandırmağa da başlayacaq, investisiyaların uyğun ölçüsünü dəqiq müəyyənləşdirəcək, şirkətin personalının əmək haqlarını dəqiq müəyyən edəcək və başqa. Heç də hər bir zaman hər şeyi ən kişik elementlərinə qədər fikirləşmək və sonra daha uzun bir zaman dəyişikliklər olmadan yaşamaq imkansızdır. Strategiyanın işlənib hazırlanması müddətində mühitin hər bir dəyişikliklərinə bir qədər reaksiya olaraq reflekslidir. Bazarda rəqabətin əvvəlcədən müəyyən edə bilmədiyimiz xarakteri meydana çıxdığına görə isə qiymətlərin yüksəlməsi və ağaı olması, dövlət nizamlanmasında yeni yanaşmalar, bir sıra hadisələr baş verir və bununla da onlar sahibkarlıq subyektindən strategiyanın əvəzedilməsini tələb edə bilər. Hər zaman firmanın həssas ola biləcəyi məsələlər yeni bir şeylər meydana gəlir, nəticədə onun təzə strateji aralıqları yaranır. Ona görə də strategiyanın inkişaf etdirilməsi vəzifəsi daimidir. Firmanın davamlı inkişaf strategiyası qabaqcadan planlaşdırılmış və düşünülmüş hərəkət trayektoriyasını, həmçinin vacib yeniliklərə reaksiya imkanlarını 12 komplekləşdirməlidir. Ancaq hər bir müəssisə mühitin fərqi olmayaraq, strategiyasına malik olmalıdır, çünki, biznes həmişə kursunu dəyişməyə qadir deyil, hər zaman çevik olmağı mümkün deyil və təsərrüfatçılıq sahəsində hər dəyişikliyə təşkilati dəyişikliklə reaksiya verə bilməz. Əgər müəssisə müəyyən əhatədə fəaliyyətini davam etdirirsə, bu zaman planlaşdırmaya ehtiyac yoxdur. Ancaq təsərrüfatçılıq sahəsi dinamik bir iqtisadi, texnoloji, siyasi kimi cəhətlərə malikdir. Buna görə də müəssisənin strateji planlaşdırılması müxtəlifliklər kontekstində gələcəyinin yaradılması və inkişafı üçün bu dəyişikliklərə təsir və adaptasiya vasitəsidir. Strateji prosesin başlanğıc mərhələləri aşağıdakılardır: 1. Təşkilatın missiyası.(Müəssisədə hansı fəaliyyətlə məşğuliyyəti lazımlılığını müəyyənləşdirir.) 2. Təşkilatin məqsədi. ( Məqsədlərə çatmaq üçün hansı işləri etmək lazım olduğunu müəyyənləşdirir.) 3. Ətraf mühit tədqiqi. (Xarici təsir faktorlarını müəyyən etmək, riskləri hesablamaq, rəqibləri öyrənmək və s.) 4. Alternativ variantların təhlili. (Məqsədlərinə çatmaq üçün alternativ vasitələr, variantları axtarır, tapır və təhlil edir.) 5. Strategiyanın dəyərləndirilməsi. (Həmin yolları incələmək və qiymətləndirmək.) 6. Strategiyanın seçilməsi. (Analiz etdikdən sonra ən mükəmməl və optimal variantınseçilməsi.) Günümüz dünyasında ictimai təşkilatların əsas məqsədi ən yaxşı xidməti təmin etmək və effektiv strategiyaları və metodları inkişaf etdirməklə hədəflərə çatmaqdır. Bu da yalnız sürətlə dəyişən dünyada dəyişikliklərə uyğunlaşması üçün ictimai təşkilatların uzun müddətli bir vizyona sahib olmaları və bu uzunmüddətli perspektiv ilə lazımi strategiyaları müəyyənləşdirmək və tətbiq etməklə mümkündür. Strategiyası olmayan bir təşkilat, önünü görə bilməyən və istiqaməti olmayan təşkilatdır. Gündəlik təkrarlanan işlər, uyğun və ahəngli bir hədəf meydana gətirə 13 bilməz. Bu çərçivədə deyilən bu söz strategiyanın əhəmiyyətini vurğulayır; "Strateji strateji hərəkətə rəhbərlik edəcək planları, manevrləri, modelləri, mövqeləri və perspektivləri inkişaf etdirərək, bir təşkilat üçün bir mərkəz nöqtəsi, uyğunlaşma və ahəng ilə məqsəd yaratmaq üçün istifadə olunur”(29) Strateji rəhbərlikdə gələcəyi qarşılamaq yerinə onu nəzərdə tutulan şəkildə formalaşdırmaq, öz gələcəyinə sahib olmaq bütün təşkilatın hədəfi olur. İndiki vaxtda hər növ və böyüklükdəki firmaların müvəffəqiyyətli ola bilmələri, strateji olaraq idarəedilmələrindən asılıdır. Strateji rəhbərliyin, ümumi rəhbərliyin malik olduğu xüsusiyyətləri də əhatə etdiyi aydın qeyd edilməlidir. Ancaq bu xüsusiyyətlərdən fərqli olaraq strateji rəhbərliyin özünə uyğun olan bir neçə xüsusiyyətlərindən bəhs etmək olar. Strateji menecment digər rəhbərliklərdən ayırd etməyə yarayan xüsusiyyətlər bunlardır: 1. Strateji idarəetmə, təşkilatdakı ən üst rəhbərliyin bir funksiyası olaraq qiymətləndirilməlidir. Çünki strateji rəhbərlik tamamilə müəssisənin gələcəyinə istiqamətlidir. 2. Müəssisənin vizyonuna istiqamətlidir; gələcəyə istiqamətli uzun müddətli məqsədləri inkişaf etdirir. 3. Strateji idarəetmə təşkilatı bir bütün olaraq qəbul edir; bütünlük təşkil edən digər hissələr də maraq sahəsi içərisindədir. Alınan strateji qərarların təsirlərinə istiqamətli bütün-parça əlaqəsini diqqətdə saxlayır. 4. Strateji idarəetmə üçün biznes açıq bir sistemdir. Bu səbəbdən, yaxından izlənilən amildir. 5. Strateji menecment, xaricə qarşı cəmiyyətin istəklərini nəzərə alan ictimai məsuliyyətdədir. 6. Strateji menecment, təşkilatın təməl məqsədlərinin həyata keçirilməsinə istiqamətli qaynaq paylamasını təsirli şəkildə edər. 7. Rəhbərliyin təyin etdiyi alınan qərarlar, fəaliyyətləri, məqsədlər ən alt hissələrə qədər hər kəsin bir ortaq istiqamət nöqtəsini meydana gətirər. 14 Bütün dünyada getdikcə artan rəqabət qarşısında strateji idarəetmə mühüm əhəmiyyət qazanmağa başlamışdır. Yalnız özəl sektorda deyil, ictimai və üçüncü sektorda da fəaliyyət göstərən bütün təşkilatlar qloballaşma və bunun gətirdiyi rəqabət qarşısında daha strateji düşünməyə, strateji planlamağa, strateji qərar almağa əvvəlkindən daha çox vacib sayılmışdır. Strateji idarəetmə, bir təşkilatda gələcəyə istiqamətli qərarlar alınmasından istifadə bir rəhbərlik texnikasıdır. Strateji idarəetmə mövzusunu daha yaxşı başa düşmək üçün strateji rəhbərliyin təməl xüsusiyyətlərini ortaya qoymaqda fayda var. İndi, strateji idarəçiliyinin əsas xüsusiyyətlərini aşağıda göstərək: Strateji rəhbərliyin məqsədi təşkilatın ge- lecekteki performansının artırılması, Mənfəət və məhsuldarlığının yükseltilmesinin. Strateji idarəetmə gələcəyə istiqamətli vizyon yaradılmasını məqsədlər. Təşkilatda görüntünün təyin olunmasından sonra, bu viziona çata bilməsi üçün missiya müəyyən edilir.Təşkilatda vizyon və missiyanın bütün işçilər tərəfindən mənimsənməsi və ortaq dəyərlər olaraq qəbul edilməsi böyük əhəmiyyət kəsb edir. Vizyon və missiya təyin olunması təşkilati müvəffəqiyyət üçün kafi deyil. Ayrıca, məqsədə çatmaq üçün stratejilər və aksiyon planları yaradılmalıdır. Strateji idarəetmə əsasən üst rəhbərliyi maraqlandıran bir mövzudur. Üst rəhbərlik tərəfindən yaradılan strateji planlaşdırma daha alt təbəqələrdə vəzifə alacaq stratejistler tərəfindən tətbiq edilir və izlenir. Strateji rəhbərliyin müvəffəqiyyəti üçün strateji rəhbərlik müddətində vəzifə alacaq idarəçi, mütəxəssis və məsləhətçilərin müəyyən edilməsi əhəmiyyət daşımaqdadır. Strateji idarəetmə, təşkilatın xarici və daxili mühitin qiymətləndirilməsinə imkan verən idarəetmə üsuludur. Strateji idarəetmə, təşkilatın öz daxili quruluşundakı güclü və zəif tərəfləri analiz edilməsinə imkan verir. Strateji idarəetmə, həmçinin təşkilatın digər təşkilatlar qarşısındakı vəziyyətini təsbit etməyə imkan verir. Təşkilat xaricindəki fürsətlər və təhdidlər\təhlükələr təsbit edilməyə , təşkilatın daha müvəffəqiyyətli olması üçün strategiyalar qurmağa çalışırlar. 15 Strateji idarəetmə, təşkilatın gələcək fəaliyyətlərini planlaşdırma, təşkil etmək, koordinasiya etmək, həyata keçirmək və nəzarət etməyə imkan verir. Strateji idarəetmə problemləri ən təsirli şəkildə müəyyən etməyə və həll etməyə kömək edir. Bu çərçivədə ümumi keyfiyyətli idarə texnikalarından geniş ölçüdə istifadə edirlər. Yüklə 1,3 Mb. Dostları ilə paylaş:
|