Энциклопедия 9-том


Hazrat sohibqiron To’qtamishxon bila urushqoni



Yüklə 0,57 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə15/33
tarix01.03.2022
ölçüsü0,57 Mb.
#84243
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   33
amir temur shaxsini organishda sharofiddin ali yazdiyning zafarnoma

Hazrat sohibqiron To’qtamishxon bila urushqoni 

Rajab  oyining  o’n  beshida,  dushanba  kuni,  torix  yetti  yuz  to’qson 

uchda,  qo’y  yilida  (18.06.1391)/  Qunduzcha  mavze’ida  To’qtamishxong’a 

yetib,  cherikini  orosta  qilib,  dushman  sori  mutavajjih  bo’ldi.  Ammo  hazrat 

o’zi yurub, cherikni yetti qo’l tartib ettikim, hech podshoh andoq qilmaydur 



 

32 


erdi va eshitmaydur erdi. Va bu yetti adadida xosiyat ko’b turur va ko’b sir 

anda bor erdikim, andin sab’ul-masanining voqiflari andin xabardor erdilar

16



Bir  qo’l  Sulton  Mahmudxon  bo’ldi.  Barcha  bahodurlar  bilakim:  bari  



jangjo’y va bari nomdor. Va amir Sulaymonshohni boshlamish etti. Va ulug’ 

qo’l  tartib  etib,  shahzoda  Muhammad  Sultong’a  topshurdi  va  ikki  yonida 

bahodurlarni turg’uzdi. 

 Amir  Temur  saltanati  bilan  Oltin  O’rda  xonligi  oralig’ida  bu  davrga 

kelib mustaqil bo’lib olgan Xorazm yerlarida Qo’ng’irot so’filarining davlati 

qaror  topgan  edi.  Qadimdan  iqtisodiy  va  madaniy  jihatdan  Movarounnahr 

bilan  bevosita  bog’liq  bo’lgan  Xorazm  mo’ng’ullar  davrida  ikki  qismga 

ajralib,  markazi  Urganch  shahri  bo’lgan  Shimoliy  Xorazm  Oltin  O’rdaga, 

markazi  Kat  qal’asi  bo’lgan  Janubiy  Xorazm  esa  Chig’atoy  ulusiga 

bo’yso’ngan.  XIV  asrning  60-yillari  oxirida  Oltin  O’rdada  yuz  bergan 

g’alayonlar vaqtida Qo’ng’irot so’filari Shimoliy Xorazmda yangi sulolaning 

mustaqil hukmronligini tiklab oladilar. So’ngra Kat va Xiva shaharlarini fath 

etib, Shimoliy Xorazm bilan Janubiy Xorazm yerlarini birlashtiradilar. Amir 

Temur esa butun Xorazmni Chig’atoy ulusining ajralmas qismi deb hisoblar 

edi. Shuning  uchun u Xorazmni  o’z davlatiga qo’shib olish siyosatini  tutdi. 

1372-yilda  Amir  Temur  Xorazmga  yurish  qilib,  uni  egallaydi.  Biroq  tarixiy 

voqealarning taqozosi bilan Amir Temur Xorazmga besh marta harbiy yurish 

qildi. Xorazm 1388 yilda o’zil-kesil Temur davlatiga qo’shildi. 

Shunday  qilib,  Amir  Temur  Movarounnahr  va  Xorazmda  tarqoqlikga 

va  o’zaro  nizolarga  zarba  berib,  Sirdaryo  vohasidan  to  Orol  dengizigacha 

bo’lgan  yerlarda  yashovchi  xalqlarni  yagona  davlat  tasarrufida  birlashtiradi. 

Sohibqiron  Amir  Temur  Xorazmga  jami  5  marta  yurish  qilib,  1395  yilda 

Xorazmni o’z davlatiga qo’shib oldi. Bu haqda ―Zafarnoma‖da quyidagicha 

ma’lumot berilgan:  

                                                 

16

 Sharofiddin Ali Yazdiy ―Zafarnoma‖. T., ―Sharq‖, 1997, 146-bet. 




 

33 



Yüklə 0,57 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   33




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə