Ənvər Çingizoğlu ŞUŞA ŞƏHƏRİ
|
Mirzə Haqverdi Fatmanisə ilə yaşam qurmuşdu. Abbas, Ələkbər, Ələsgər, Qasım, Hüseyn, Səməd adlı oğlanları, Mina və Səkinə adlı qızları vardı. Abbas 1834-cü ildə Təbrizli məhəlləsində doğulmuşdu. İbtidai təhsilini atasından almışdı. Sonra mədrəsə və qəza məktəbini bitirmişdi. Rus idarələrində işləmişdi. Göyçay qəzasının məhkəmə pristavı olmuşdu. Quberniya katibi, kollec qeydiyyatçısı çinləri almışdı. Mirzə Abbas bəy Şuşa şəhərinin mədəni, ictimai həyatında mühüm rol oynayanlardan biridir. XX yüzilin önlərinə aid mətbuatda onun adı ziyalılar cərgəsində tez-tez çəkilir. Onun ictimai yaşamdakı iştirakına dair bir bəlgə var. Şuşa şəhər sakinləri Nəbiağayevlərin bəyliyini Qarabağın adlı-sanlı bəyləri 1868-ci il oktyabrın 23-də andlı məhkəmədə təsdiq etdilər. Həmin bəylər bunlardır: Hüseyn bəy Şərifbəyov, Məşədi Əli bəy Məşədi Məmmədşəfı bəy oğlu (Şəfibəyov-Ə.Ç.), Həsənəli ağa Xanqa- radağski, Kəlbəli bəy Xələf bəy oğlu (Xələfbəyov-Ə. Ç.), Məmməd bəy Məmmədəli bəy oğlu, Abdin bəy Hümbətəli bəy oğlu (Şəfıbəyov-Ə. Ç.), Əhməd bəy Həsənəli bəy oğlu, Paşa bəy Ağayev, Mərdan bəy Zeynal bəy oğlu, Əli bəy İbadullabəyov, quberniya katibi Abbas bəy Haqverdiyev, İbrahim bəy Əli bəy oğlul. Mirzə Abbas bəyin Qasım bəy adlı oğlu, Xurşud xanım adlı qızı vardı. Qasım bəy 1866-cı ildə dünyaya göz açmışdı. Ailə təlim-tərbiyəsi, təhsili almışdı. Şuşa qəza idarəsində polis pristavı işləmişdi. Mirzə Abbas bəyin qızı Xurşud xanım 1868-ci ildə Şuşa şəhərində dünyaya gəlmişdi. O, Dağıstanın Teymurxan-Şura şəhərində progimnaziyada təhsil almış, mədəni bir qadın olmuşdur. 218 Xurşud xanım dövrünün maarifpərvər ziyalılarının xeyirxah işlərinə rəğbət bəsləmişdir. O, Azərbaycan mədəniyyətinin inkişafında layiqli xidmətləri olmuş övladlar tərbiyə etmiş, N. Vəzirovun ədəbi irsini səliqə ilə qoruyub saxlamış, dramaturqun ilk oxucusu, ilk tənqidçisi olmuşdur. 1913-cü ilin sentyabr ayında Xurşud xanım ölümündən bir neçə gün awəl demişdi: «Cavanlığımın ən yaxşı illərini mən xalq müğənnisi Dərvişə (Nəcəf bəyə -Ə. Ç.) həsr etmişəm, onu əzizləmişəm, həyatını qorumuşam. Əgər mənim nəzarətim olmasaydı, onun əsərləri itib-batmışdı. Müvəffəqiyyətsiz əsərlərini belə göz bəbəyi kimi saxlamışam, bəzən də qadın psixologiyasının əlamətlərini ora əlavə etmişəm. Mən də ağır dəqiqələrdə Dərvişlə birlikdə vuruşmuşam və mübarizəni dəyanətlə davam etdirmişəm. Çox təəssüf ki, onun yarad ıcılığı nın qırx illik yubileyini görmək mənə qismət olmayacaq». Xurşud xanım 1913-cü ildə vəfat edib. Xurşud xanım Nəcəf bəy Fətəli bəy oğlu Vəzirovla ailə qurmuşdu. Şamil bəy adlı oğlu, Sara xanım və Sürəyya xanım adlı qızları vardı. Mirzə Haqverdinin ikinci oğlu Ələkbər 1836-cı ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Müqəddəs Məkkəyi- 219 müşərrəfı ziyarət etmişdi. Şuşa şəhərində və Ağcabədidə dükan işlədirdi. Hacı Ələkbərin Yusif, Hüseyn, Zeynal adlı oğlanları, Züleyxa adlı qızı vardı. Yusif 1870-ci ildə Şuşa şəhərində doğulmuşdu. Yusif yeni yetmə yaşında vəfat edib. Hacı Ələkbərin ikinci oğlu Hüseyn 1872-ci ildə Şuşa şəhə rində doğulmuşdu. İbtidai təhsilini molla yanında almışdı. Ticarətlə məşğul idi. Pak Xorasan torpağını, Məşhədi-müqəddəsi ziyarət etmişdi. Məşədi Hüseyn ana dilindən başqa, fars və ərəb dillərini mükəmməl bilirdi.. Həsən bəy Zərdabi saatını yalnız ona düzəltdirərmiş. Saatlarla söhbət edərmişlər. Nəvəsi Səadət Qarabağlının bildirdiyinə görə, onlar həm də qohum olublar. Həm də saatsaz emalatxanası vardı. Məşədi Hüseyn Ağcabədidə vəfat edib. Onun 6 övladı - 2 oğlu, 4 qızı olmuşdur. Zəhra, Ələkbər, Səriyyə, Əsurə, Talib və Şəhla. Hacı Ələkbərin üçüncü oğlu Zeynal 1883-cü ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Pak Xorasan torpağını, Məşhədi-müqəddəsi ziyarət etmişdi. Məşədi Zeynalın Əliheydər adlı oğlu, Rahilə, Sara, Fatma, Qənirə, Ulduzə adlı qızları vardı. Əliheydər Zeynal oğlu 1931-ci ilin yanvar ayında Ağcəbədi rayonunda doğulub. Lakin o, anadan olandan bir neçə il sonra Ağdam rayonuna köçüblər... Orta təhsilini başa vurub. 1949-cü ildə Bakı şəhərinə gələrək Azərbaycan Dövlət Universitetinin hüquq fakültəsinə daxil olub. 1954-cü ildə həmin fakültəni bitirərək hüquqşünas ixtisası alıb. Bir müddətdən sonra, yəni, 1956-cı ildə 220 Azərbaycan Respublikasının Ədliyyə Nazirliyi nəzdində yeni təşkil olunan Bakı Elmi-Tədqiqat Kriminalistika laboratoriyasında baş ekspert vəzifəsinə işə qəbul olunub. Kriminalistika elminə dərindən yiyələnmək üçün əlavə kurs keçmək lazım idi. Bu məqsədlə onu və onunla bir yerdə işləyən Kəmalə xanım Sarıcaliniskayanı 1957-ci ildə Moskvada xüsusi təşkil olunmuş kriminalistika elmi üzrə kursa göndərdilər. Bir il sonra kursu bitirib, ekspert kimi fəaliyyət göstərməyə başladı. Bir müddətdən sonra respublikada Azərbaycan Elmi-Tədqiqat Məhkəmə Ekspertiza İnstitutu fəaliyyət göstərməyə başladı. O, ekspert işləyən zaman məhkəmə və prokurorluq orqanları tərəfindən cinayətkarların ifşa olunmasında yaxından iştirak edirdi. Bir neçə il Mərdəkanda yerləşən Azərbaycan SSR Daxili İşlər Nazirliyinin Xüsusi Milis Məktəbində müəlllim işləyib. Sonra yenidən öz əvvəlki işinə, yəni, məhkəmə ekpertizası institutuna qayıdıb. Ə. Haqverdiyev ekspert işləyən zaman həm də Bakı Dövlət Universitetinin hüquq fakültəsində kriminalistika elmi üzrə seminar aparırdı. Müəllimliyə olan dərin həvəsi 1968-ildən bu 221 Yüklə Dostları ilə paylaş:
|