CQBK Geni l ndirm Layih si, Az rbaycan
traf mühit v sosial sah y t sirin qiym tl ndirilm si
Son variant
Layih nin T sviri
5-9
5.4.2
Layih l ndiril n stismar Müdd ti
Boru k m ri ç kil nd n sonra yeni CQBKG-nin 30 il istismar müdd ti olmas gözl nilir. Boru
k m rinin çöl hiss sini trafdak torpaqdan t crid etm k üçün üz hiss sin üçqat yüks k
s xl ql polietilen örtük ç kil c k. Bu örtük boru k m rin olan induksiyal c r yan
korroziyas v bioloji v kimy vi t sir potensial n azaldacaqd r. Boru k m ri boyunca
c r yan torpaqland
na gör , s thd heç bir c r yan a kar edilm y c k. Sah d boru
k m ri seksiyalar n bir-birin qaynaq etikd n sonra bu birl
m yerl rin lav örtük
ç kil c kdir. Daxild n boru k m rin onun hidravlik xüsusiyy tini gücl ndir n materialdan
boya qat ç kil c kdir. Bütün obyektl rin laz m g l rs art r lm istismar müdd tind i l y
bil c yin min olmaq üçün günd lik olaraq lav t mir i l ri d görül bil r.
Qrunt sular n n s viyy si yüks k olan regionlarda borular betonla örtükl n r k
a rla d r lacaqlar ki, it l yici (arximed) qüvv nin qar s al ns n.
5.4.2.1 Örtüyün
qal nl
K m r boyunca normal k nd t s rrüfat f aliyy tl rinin apar laca yerl rd bu, torpa n
s thi il k m rin üst hiss si aras nda minimum 1.0m d rinliyin olmas na imkan ver n
x nd kd basd r lacaqd r. Keçidl rd örtüyün qal nl
art r lacaq: yol keçidl ri ümumilikd
2,0 m örtük il qura d r lacaq; d miryolu keçidl rinin n az 3,0 m qal nl qda örtüyü v
örtüyü olmayan yollar n n az 1,5 m örtüyü olacaq (D11-02). Boru k m rinin z d l nm si
v ya müdaxil edilm si riski yüks k olarsa, yaxud c
r v ya yol keçidl rind dig r
kommunikasiya x tl ri varsa, boru k m ri aç q k sm üsulu il k si m l rd beton plit l rl
örtül c k (D30-01).
5.4.2.2 Boru
k m ri yerinin mü yy n edilm si
Torpa n alt nda olan x b rdarl q lenti bütün mar rut boyunca k m rin yerini
i ar l y c kdir. Bütün m nt q sah l rind , katod mühafiz m nt q l rind , yol, c
r,
d mir yolu v su k si m l rind , CQBKG avadanl
hasarlar nda v k m r mar rutunun
mü yy n edilm sinin apar lmas n n vacib oldu u dü ünül n h r hans dig r razil rd v
mü ahid y köm k etm k üçün a a s viyy ni anlama postlar (ni an dir kl ri)
qura d r lacaqd r. Müvafiq yerl rd ni anlar (markerl r) yana ni anlar n görünü m saf si
daxilind olacaqd r. Bütün ni anlama postlar , k m rd bir hadis ba ver n zaman
operatorlarla laq saxlamaq m qs dil istifad etm l ri üçün ictimaiyy tin nümay nd l ri
üçün telefon laq nömr l rinin daxil olaca nömr ni anlar il t chiz edil c kdir.
Boru k m rinin aeronaviqasiya markerl ri mar rutun aeronaviqasiya mü ahid sini
aparma a köm k etm k üçün mar rut boyunca 5km uzunlu a q d r olan intervallarla
qura d r lacaqd r.
5.4.3
T hlük sizlik msal
Texniki layih l ndirm kontekstind “t hlük sizlik msal ” termini, maksimum nominal yük
v ya h cmin boru k m ri sisteminin komponentin v ya konstruksiyas n n heç bir qüsur
olmadan saxlaya bil c yi maksimum d y rd n a a saxlan lmas n t min etm k üçün
istifad olunan vurma msal d r. Ona gör d , layih l ndirm nin mühüm t hlük sizlik
msal ndan istifad olunmas t min etm lidir ki, layih l ndirm
h miyy tli d r c d
t hlük sizlik ehtiyat n z r almaqla
kild davam edir.
Normal texniki t crüb y v Layih üzr q bul olunmu texniki standartlar n t l bl rin
uy un olaraq, CQBKG üzr texniki layih l ndirm nin h r bir
elementin davaml l q msal
daxil edilmi dir. Boru k m ri mar rutunun ks r hiss sin A 0.72 layih l ndirm parametri
t tbiq olunacaq; bu, gözl nil n maksimum yükün 1.39 mislini t min ed c k
layih l ndirm y b rab rdir v halisi daha az olan razil r üçün uy undur.
sas h ssasl qlar, o cüml d n traf mühit v sosial v ziyy tl ri ks etdirm k üçün müvafiq
layih l ndirm standartlar n n t l b etdiyi v ya müh ndis qrupunun uy un hesab etdiyi kimi
lav davaml l q msallar layih l ndirm y daxil edilmi dir. Spesifik razil rd , m s l n
icmalara yax n olan yerl rd (ASME B31.8) Beyn lxalq standartlar na uy un olaraq boru
CQBK Geni l ndirm Layih si, Az rbaycan
traf mühit v sosial sah y t sirin qiym tl ndirilm si
Son variant
Layih nin T sviri
5-10
k m ri il ba l q za riskini azaltmaq üçün daha qal n divarl borudan istifad olunacaqd r.
Buna a a dak hallar daxil ola bil r:
Boru
k m ri mar rutunun yax nl
nda hali s xl
yüks k olduqda
Yol,
d miryolu v çay k si m l rind
Boru
k m ri mar rutunun mövcud yol v ya d miryollara paralel olaraq keçdiyi
seksiyalar.
g r n z rd tutulan hidravlik t zyiql r v h min yerl rd tikinti prinsipl ri n z r al narsa,
bel sah l rd daha davaml layih l ndirm msal n n t tbiqi t l b oluna bil c yind n daha
qal n divarl k m r borusunun t chiz olunmas na g tirib ç xarm d r.
5.4.4
Boru k m rinin Diametri v Materiallar
CQBKG k m r borusu, xarici diametri 56 düym (1422mm) olan ard c ll qla qaynaq olunmu ,
yüks k keyfiyy tli AN 5L D r c li X70 adi poladdan haz rlanacaq.
Boru divar n n qal nl
, göst ril n 0.72 layih l ndirm msal t tbiq edil rk n, i çi t zyiq
hesablamalar il mü yy n olunur. lav davaml l q msal t tbiq olunan xüsusi traf mühit
v ya sosial risk zonalar nda (bax Bölm 5.4.3), divar n qal nl
0.72 layih l ndirm msal
üzr 19.5 mm-d n 0.6 layih l ndirm
msal üzr 23.4 mm-d k artacaq v 0.5
layih l ndirm msal üzr maksimum 28.1 mm- q d r artacaqd r.
5.4.5
Layih l ndiril n (hesablanm ) T zyiql r v Temperaturlar
Az rbaycanda CQBKG-nin hesablanm t zyiqi 95.5 barg olacaq v maksimum yol veril n
i çi t zyiq (MY T) is 90 barg t
kil ed c k. Bu mövcud CQBK-d olan il eynidir.
Hesablanm t zyiqin maksimum i çi t zyiqd n yüks k q bul olunmas CQBKG sisteminin
layih l ndirilm sin konservativ yana man ks etdirir.
Basd r lm (yeralt ) boru k m ri -10°C-d n 74°C aras nda d yi
n maksimum hesablanm
temperatur üzr layih l ndiril c kdir. Basd r lan boru k m rinin n z rd tutulan xarici
temperaturu h tta k skin iqlim v i
raitl rind bel bu temperatur diapazonu daxilind
olacaqd r. Torpa n üstünd olan boru k m ri üzr hesablanm diapazon -46°C-d n 78°C-
d k d yi
n temperatur diapazonu aras nda olacaq.
5.4.6
Korroziyadan Mühafiz
Boru k m ri yüks k keyfiyy tli poladdan ç kils bel , laz mi qaydada qorunmad qda sas n
d metal borunun traf ndak torpaq il t mas ndan yaranan elektrik c r yanlar n tic sind
zaman keçdikc paslanacaq; bel yaranan c r yanlar boruda metal ç kisinin itkisi il , y ni
korroziya il n tic l nir. Boru k m rini hat ed n materialdak bioloji v kimy vi aktivlik d
korroziyaya s b b ola bil r.
Boru saxlanma sah l rin da nmadan önc borunun üz rin yüks k möhk mliy malik,
üçqat polietilen örtük ç kil c kdir. Bu örtük boru k m rinin xarici metal s thini
onu hat
ed n torpaqdan izolyasiya ed c k, bununla da veril n c r yan n tic sind yaranan
korroziyan n v boru k m rin bioloji v kimy vi t sir potensial n azaldacaqd r.
Boru k m rinin ç kili i zaman qaynaq i l rind n sonra boru birl
m l rin örtük
ç kil c kdir. Bu birl
m örtüyü boru k m rinin qura d r ld
yerd apar lacaqd r.
Borular n x nd y düzülm sind n vv l onun bütün örtüyü v qaynaq edil n yerl rinin
bütövlüyünd n min olmaq üçün qeyri-da d c s naq (QDS) keçiril c kdir. Qaynaq edilmi
yerl ri yoxlamaq üçün q sa müdd t n tic ver n mexaniki ultras s s naq metoduna
üstünlük veril c kdir.
Boru k m rinin daxili hiss si epoksid örtüyü il mühafiz olunacaq. Boru k m ri onun
hidravlik xüsusiyy tini gücl ndir c k boya il r ngl n c kdir.
g r tikinti zaman artm