ġəriət risaləsi
72
Məsələ 550: Əgər kəfən xaricdən və ya meyyitin özündən murdarlanarsa,
onu yumaq lazımdır. Əgər kəfən korlanmazsa, onun murdar hissəsini
kəsmək olar. Bu iĢ mümkün olmasa, kəfəni dəyiĢmək lazımdır.
Məsələ 551: Həcc və ümrə üçün ehram bağlamıĢ Ģəxs dünyasını dəyiĢsə
onu baĢqaları kimi kəfənləmək lazımdır. Onun baĢını və üzünü örtməyin
eybi yoxdur.
“Hənutun” hökmləri
Məsələ 552: Qüsül baĢa çatdıqdan sonra meyyiti “hənut” etmək vacibdir.
“Hənut” dedikdə yeddi səcdə yerinə (alın, əllərin içi, dizlər, ayaqların baĢ
barmaqlarının ucu) kafur sürtülməsi nəzərdə tutulur. Ehtiyat vacib budur ki,
bu üzvlərin üzərinə bir qədər kafur qoyulsun. Kafur pak, halal və təzə
olmalıdır. Belə ki, onun səciyyəvi qoxusu olmalıdır.
Məsələ 553: Ehtiyat vacib budur ki, kafur əvvəlcə meyyitin alnına sonra
digər üzvlərə çəkilsin. Bu iĢi kəfənləmədən öncə və ya həmin vaxt görmək
lazımdır, sonraya saxlamaq olmaz.
Məsələ 554: Həcc və ya ümrə üçün ehram bağlamıĢ Ģəxs dünyasını
dəyiĢsə onu hənut etmək, ətirləmək olmaz.
Məsələ 555: Əri ölmüĢ, hələ ki,vəfat iddəsində olan qadının ətirlənməsi
haramdır. Amma bu qadın ölərsə onu hənut etmək vacibdir.
Məsələ 556: Ehtiyat budur ki, meyyitə müĢk, ənbər və bu kimi baĢqa
ətirlər vurulmasın. Həmin ətirlərdən hətta hənut üçün də kafura qatmaq
olmaz.
Məsələ 557: Əgər kafur qüsül və hənuta çatmasa, vacib ehtiyata əsasən,
ondan qüsüldə istifadə edilir. Əgər yeddi üzvə çatmasa, alın digər üzvlərdən
qabağadır.
Məsələ 558: YaxĢı olar ki, kafura bir qədər SeyyidüĢ-Ģühədanın(ə)
türbətindən qatılsın. Amma həmin türbətdən o qədər qatmaq olmaz ki, qatqı
kafur adlanmasın.
Məsələ 559: Müstəhəbdir ki, qəbirdə meyyitin yanına iki təzə,tər çubuq
qoyulsun. Bu çubuq kəfənin içinə də qoyula bilər.
Meyyit namazı
Məsələ 560: Hər bir müsəlman və büluğ həddinə çatmıĢ Ģəxsin meyyiti
üçün namaz qılmaq vacibdir. Büluğ həddinə çatmamıĢ uĢağın yaĢı altıdan az
deyilsə, vacib ehtiyata əsasən, onun meyyiti üçün namaz qılınmalıdır.
Məsələ 561: Meyyit namazı qüsül, hənut və kəfəndən sonra qılınır. Hətta
unutqanlıq səbəbindən bu namaz qüsül, hənut və kəfəndən qabaq və ya onlar
arasında qılınarsa batildir.
Məsələ 562: Meyyit namazında dəstəmaz, qüsül və ya təyəmmüm, bədən
və libasın pak olması Ģərt deyil. Amma müstəhəb ehtiyat budur ki, baĢqa
namazlar üçün nəzərdə tutulmuĢ Ģərtlərə riayat edilsin.
ġəriət risaləsi
73
Məsələ 563: Meyyit namazını üzü qibləyə qılmaq vacibdir. Vacib ehtiyat
budur ki, meyyiti namaz qılan Ģəxsin qarĢısında arxası üstə uzatsınlar, onun
baĢ tərəfi namaz qılanın sağında, ayaq tərəfi namaz qılanın solunda
yerləĢsin.
Məsələ 564: Namaz qılanın yeri meyyitin yerindən yuxarı və ya aĢağı
olmamalıdır. Amma azca fərqin eybi yoxdur. Namaz qılan Ģəxs meyyitdən
uzaqda dayanmamalıdır. Amma bu namazı cəmiyyətlə qılan Ģəxs uzaq
dayandıqda yaxın dayanmıĢ Ģəxsə cərgə ilə bağlı olarsa eybi yoxdur.
Məsələ 565: Namaz qılan Ģəxs meyyitin qarĢısında dayanmalıdır, onlar
arasında pərdə və divar kimi arakəsmə olmamalıdır. Amma meyyiti tabut və
bu kimi Ģeylərə qoymağın eybi yoxdur.
Məsələ 566: Meyyit namazını ayaq üstə, Allaha yaxınlıq məqsədi ilə
qılmaq lazımdır. Niyyətdə meyyit müəyyənləĢdirilməlidir. Məsələn, niyyət
edilir ki, bu meyyitə namaz qılıram, qürbətən iləllah. Meyyit namazını ayaq
üstə qılacaq Ģəxs olmasa, ona oturaq vəziyyətdə namaz qılınmalıdır.
Məsələ 567: Meyyit vəsiyyət etsə ki, ona meyyit namazını müəyyən bir
Ģəxs qılsın, onun vəsiyyətinə əməl etmək vacibdir. Bu iĢdə meyyit
sahibindən icazə almaq lazım deyil. Amma müstəhəb ehtiyat budur ki, icazə
alınsın.
Məsələ 568: Bir meyyitə bir neçə meyyit namazı qılmaq məkruhdur,
bəyənilmir. Hətta bir nəfərin həmin namazı bir neçə dəfə qılmasına irad var.
Amma meyyit elm, fəzl, təqva əhli olarsa, bu iĢ məkruh sayılmaz.
Məsələ 569: Əgər meyyiti bilərəkdən, unutqanlıqdan və ya hər hansı
baĢqa bir üzürlü səbəbdən namazsız dəfn edərlərsə və ya dəfndən sonra ona
qılınan namazın batil olduğu bilinərsə, həmin qaydada qəbrə namaz qılmaq
vacibdir.
Meyyit namazının qaydası
Məsələ 570: Meyyit namazının beĢ təkbiri var və əgər namaz qılan Ģəxs
aĢağıdakı qaydada beĢ təkbir deyərsə bəs edər. Niyyət və təkbirdən sonra
deyilir:
ِالله ُيُٛسَس ًاذََّّذُِ ََّْاَٚ اللهَّلاِا ٌََِٗاَلا َْا ُذَٙشَا
“ƏĢhədu ənla ilahə illəllahu və ənnə Muhəmmədən rəsulullah.”
Ġkinci təkbirdən sonra deyilir:
ٍذََّّذُِ ِيَاَٚ ٍذََّّذُِ ٍََٝع ًَِّص ٌٍََُُّّٙأ
“Əllahummə səlli əla Muhəmmədin və ali Muhəmməd.”
Üçüncü təkbirdən sonra deyilir:
ِدبَِِٕؤٌّاَٚ َٓيِِِٕؤٌٍّشِفغا ٌٍََُُّّٙأ
“Əllahum-məğfirlil mu’mininə vəl-mu’minat”.
Dördüncü təkbirdən sonra meyyit kiĢidirsə:
ِذِّيٌَّا اَزٌَِٙ شِفغا ٌٍََُُّّٙأ
“Allahumməğfir lihazəl-məyyit” meyyit qadındırsa:
ġəriət risaləsi
74
ِذِّيٌَّا ِٖزٌَِٙ شِفغا ٌٍََُُّّٙأ
“Allahumməğfir lihazihil-məyyit” deyilir.
Sonra beĢinci təkbir söylənilir. YaxĢı olar ki, birinci təkbirdən sonra belə
deyilsin:
يِشَث ِكَذٌبِث ٍَُٗسسَا ٌُُُٗٛسَسَٚ ُُٖذجَع اًذََّّذُِ ًَْا ُذَٙشَاَٚ ٌَُٗ َهيِشَشَلا َُٖذدَٚ ُاللهَلاِإ ٌَِٗاَلا َْا ُذَٙشَأ
اًش
ِخِعبَسٌا َِٜذَي َٓيَث اًشيِزََٔٚ
“ƏĢhədu ənla ilahə illəllahu vəhdəhu la Ģərikə ləhu və əĢhədu ənnə
Muhəmmədən əbduhu və rəsuluhu ərsələhu bil həqqi bəĢirən bi nəzirən
bəynə yədəyh saə”.
Ġkinci təkbirdən sonra deyilsin:
ُِ َيآَٚ اًذََّّذُِ َُدساَٚ ٍذََّّذُِ ِيآَٚ ٍذََّّذُِ ٍََٝع نِسبَثَٚ ٍذََّّذُِ ِيآَٚ ٍذََّّذُِ ٍََٝع ًَِّص ٌٍََُُّّٙأ
ًاذََّّذ
ِعيٍَّج ٍََٝع ًََّصَٚ ًذيِجَِ ًذيَِّد َهَِّٔا َُيِ٘اشثِا ِيآَٚ َُيِ٘اشثِا ٍََٝع َذَّّدَشَرَٚ َذوَسبَثَٚ َذيٍََّصبَِ ًَِضفَا َََن
ٓيذٌبصٌا الله دبجع عيّج ٚ ٓيميذصٌا ٚ ءاذٙشٌا ٚ َٓيٍَِسشٌُّا َٚ ِءبَيِجَٔلاا
“Allahummə səlli əla Muhəmmədin və ali Muhəmməd və barik əla
Muhəmmədin və ali Muhəmməd və vərhəm Muhəmmədən və ali
Muhəmməd kəəfzəli ma səlləytə və barəktə və tərhəmtə əla Ġbrahimə və ali
Ġbrahimə innəkə həmidun məcid və səlli əla cəmiil ənbiyai vəl mursəlin
vəĢuhədai və siddiqin və cəmii ibadillahi salihin.”
Üçüncü təkbirdən sonra deyilsin:
بََٕٕيَث عِثبَر ِدَاَِٛلااَٚ ُُِِْٕٙ ِءبَيدَلاا ِدبٍَِّسٌُّاَٚ َٓيٍِِّسٌُّاَٚ ِدبَِِٕؤٌُّاَٚ َٓيِِِٕؤٌٍِّ شِفغا ٌٍََُُّّٙأ
ًشيِذَل ٍءَٝش ًَُّو ٍََٝع َهَِّٔا داٛعذٌا تيجِ َهَِّٔا ِداَشيَخٌابِث َُُٕٙيَثَٚ
“Allahumməğfirlil-mumininə vəl muminat vəl musliminə vəl muslimat əl
əhyai minhum vəl əmvat tabi bəynəna və bəynəhum bilxəyrat innəkə
mucibud-dəəvat innəkə əla kulli Ģəyin qədir.”
Dördüncü təkbirdən sonra meyyit kiĢidirsə belə deyilir:
َِّْا ٌٍََُُّّٙأ
َلاِا ُِِٕٗ ٍَُُعََٔلا بًرِا ٌٍََُُّّٙأ ِِٗث ِيُُٚضَِٕ ُشيَخ َذَٔاَٚ َهِث َيَضَٔ َهِزََِا ُٓثاَٚ َنِذجَع ُٓثاَٚ َنُذجَع ازَ٘
َٚ َُٕٗع صَٚبَجَزَف بًئيِسُِ َْبَو ِْا َٚ ِِٗٔبَسدِا ِٝف دِضَف بًِٕسذُِ َْبَو ِْا ٌٍََُُّّٙأ بًَِٕ ِِٗث ٍَُُعَا َذَٔاَٚ اَشيَخ
ِفغَا
ٌَُٗش
ََُدسَابَي َهِزَّدَشِث َُّٗدساَٚ َٓيِشِثبَغٌا ِٝف ٍَِِٗ٘ا ٍََٝع فٍُُخاَٚ َِٓيِّيًٍِع ٍَٝعَا ِٝف َنَذِٕع ٍَُٗعجا ٌٍََُُّّٙأ
َٓيِّداَّشٌا
“Allahummə innə haza əbdukə vəbnu əbdikə vəbnu əmətikə nəzələ bikə
və əntə xəyru mənzuri bihi allahummə inna la nəələmu minhu illa xəyrən və
əntə əələmu bihi minnə Allahummə in kanə muhsinən fəzid fi ihsanihi və in
kanə musiən fətəcavəh ənhu vəğfir və hu Allahumməcəlhu indəkə fi əla
illiyyinə vəxluf əla əhdihi fil-ğabirinə vərhəmhu birəhmətikə ya ərhəmər-
rahimin.”
Əgər meyyit qadındırsa dördüncü təkbirdən sonra belə deyilir:
َِّٔا ٌٍََُُّّٙأ ِِٗث ِيُٚضَِٕ ُشيَخ َذَٔاَٚ َهِث ذٌََضَٔ َهِزََِا ُذَٕثاَٚ َنِذجَع ُذَٕثَاَٚ َهُزََِا ِِٖزَ٘ َِّْا ٌٍََُُّّٙأ
ٍَُُعََٔلا ب
ٌٍََُُّّٙأ بًِِٕ بَِٙث ٍَُُعَا َذٔاَٚ اَشيَخ َّلاا بَِِٕٙ
صَٚبَجَزَف ًخُزيِسُِ ذَٔبَو ِْاَٚ بَِٙٔبَسدِا ِٝف دِضَف ًخَِٕسذُِ ذَٔبَو ِْا
بَّٙ َدساَٚ َِْشِثبغٌا ِٝف بٍََِٙ٘ا ٍََٝع فٍُخاَٚ ِّٓييٍَِّع ٍَٝعا ِٝف َنَذِٕع بٍََٙعجا ٌٍََُُّّٙأ بٌََٙشِفغاَٚ بََٕٙع
َِِّٓداَّشٌ ََُدسَا بَي َهِزَّدَشِث
“Allahummə innə hazihi əmətukə vəbnətu əbdikə vəbnətu əmətikə
nəzələt-bikə və əntə xəyru mənzulin bihi. əllahummə inna la nəələmu minha
Dostları ilə paylaş: |
