ĠƏRIƏt hökmlərinin izahi ayətullah əl-uzma Məkarim ġirazi
Yüklə 4,4 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 5. Meyyitə toxunmaq Məsələ 496
- Meyyitə toxunmağın hökmləri Məsələ 497
- Məsələ 498
- Can verən insan (“möhtəzir”) Məsələ 507
ġəriət risaləsi 66 Məsələ 487: Əgər Ģəkk yaransa ki, bir Ģey siqt olub (düĢüb) yoxsa yox, ya da düĢən Ģey qalsaydı insan olacaqdı, yoxsa yox, xaric olan qan nifas qanı sayılmır və onu araĢdırmaq lazım deyil. Məsələ 488: Heyizli qadına haram olan bütün iĢlər nifas qadına da haramdır. Heyizli qadına vacib, müstəhəb, məkruh olan iĢlər nifas qadın üçün də eyni hökmdədir. Məsələ 489: Nifas halında qadına yaxınlaĢmaq haramdır. Əgər ər nifas zövcəsi ilə yaxınlıq edərsə, müstəhəb ehtiyat budur ki, heyizin hökmlərinə əməl edilsin, kəffarə verilsin. Nifas halda təlaq da batildir. Məsələ 490: Nifas qanından paklanmıĢ qadın qüsül verməli, ibadətlərini yerinə yetirməlidir. Əgər doğuĢdan on gün keçməmiĢ yenidən qan görərsə qan gördüyü günlər üst-üstə on gün və ya on gündən əskik olduqda, bütün günlər nifas sayılır. Arada paklanan qadın ibadətini yerinə yetirə bilər. Məsələ 491: Əgər qadın zahirən nifas qanından paklanarsa və ehtimal edərsə ki, bətnində qan var, bir qədər pambıqla özünü yoxlamalıdır. Əgər pak olsa qüsl verib ibadətlərini yerinə yetirməlidir. Məsələ 492: Əgər nifas qanı on günü ötüb keçsə, heyizdə olduğu kimi ədədiyyə günləri nifas, qalan günlər istihazə sayılır. Əgər adət yoxsa, on günədək nifas, qalan günlər istihazədir. Məsələ 493: Bir qadının heyiz adəti on gündən az olarsa, əgər adət günlərindən artıq nifas qanı müĢahidə etsə, öz adət günləri həddində nifas halında olduğunu qəbul etməlidir. Vacib ehtiyata əsasən, onuncu günədək ibadətdən çəkinməlidir. Əgər qan on gündən artıq gələrsə, adət günləri həddində nifas halındadır, qalan günlər istihazə qəbul olunur və həmin günlərdə buraxılan ibadətlərin qəzası yerinə yetirilir. Məsələ 494: Bir çox qadınlar doğuĢdan sonra bir ay və ya daha artıq müddət özlərində qan müĢahidə edirlər. Bu qadınların heyiz adəti olarsa, həmin günlər həddində nifas halında olduqlarını qəbul etməli, on gündən sonra istihazə hökmünə əməl etməlidirlər. On gün keçdikdən sonra heyiz günlərinə təsadüf edərsə heyiz hökmünə əməl etməlidirlər. (Qanda heyiz niĢanəsinin olub-olmamasının fərqi yoxdur) əgər heyiz günlərinə təsadüf etməsə, istihazə hökmünə əməl etməlidirlər. Bir Ģərtlə ki, qanda heyiz niĢanəsi olmasın. Məsələ 495: DoğuĢdan sonra bir ay və ya daha artıq müddətdə özündə qan müĢahidə edən qadınlar aylıq adətə malik olmadıqda ilk on günü nifas, ikinci on günü istihazə, sonrakı on günü qanda heyiz niĢanəsi olduqda heyiz hökmünə əməl etməlidirlər. Qanda heyiz niĢanəsi olmasa həmin günlər də istihazə qəbul olunur. 5. Meyyitə toxunmaq Məsələ 496: Bir Ģəxs ölmüĢ insanın bədəninə soyuduqdan sonra, qüsüldən öncə toxunsa, meyyitə toxunmaq qüslü verməlidir. Bilərəkdən və ġəriət risaləsi 67 ya bilməyərəkdən toxunmağın fərqi yoxdur. Hətta dırnaq meyyitin dırnağına toxunarsa, meyyitə toxunmaq qüslü vacib olur. Meyyitə toxunmağın hökmləri Məsələ 497: Əgər ölmüĢ insanın bədəni tam soyumamıĢsa ona toxunduqdan sonra qüsül vacib olmaz. Hətta toxunulan hissə soyumuĢsa da bu hökm öz gücündədir. Meyyitə üç qüsl verildikdən sonra ona toxunan insanın qüsl verməsi lazım deyil. Məsələ 498: Ġnsanın tükü meyyitə toxunarsa və ya əli meyyitin tükünə dəyərsə, vacib ehtiyata əsasən, qüsül verməlidir. Məsələ 499: Ġnsan dörd ayı tamam olmuĢ siqt (düĢmüĢ) uĢağın meyyitinə toxunarsa qüsül verməsi vacibdir. Əgər körpə dörd aylıqdan kiçik olarsa, müstəhəb ehtiyata əsasən, qüsül verilməlidir. Məsələ 500: Əgər dörd aylıq və ya dörd aylıqdan böyük uĢaq dünyaya ölü gələrsə, onun anası vacib ehtiyata əsasən, meyyitə toxunmaq qüslü verməlidir. Məsələ 501: Əgər körpə anası öldükdən sonra dünyaya gələrsə, vacib ehtiyata əsasən, büluğ həddinə çatdıqdan sonra meyyitə toxunmaq qüslü verməlidir. Məsələ 502: Büluğ həddinə çatmamıĢ və ya divanə Ģəxs meyyitə toxunsa büluğ həddinə çatdıqda və ya ağıla gəldikdən sonra meyyitə toxunma qüslü verməsi vacibdir. (Müməyyiz) yə’ni yaxĢını pisdən seçə bilən uĢaq qüsül versə onun qüslü düzgündür. Məsələ 503: Əgər diri insanın və ya ölünün bədənindən üzərində sümük olan ət parçası qoparsa (Məsələn, bir əl və ya bir barmaq) ona qüsül verilməmiĢ toxunanlar meyyitə toxunma qüslü verməlidir. Amma həmin ətin üzərində sümük olmasa, qüsül vacib deyil. Amma ölünün və ya dirinin sümüyünə və ya diĢinə toxunduqda qüsül vacib deyil. Məsələ 504: Meyyitə toxunma qüslü cənabət qüslü kimi verilir. Bu qüsüldən sonra dəstəmaz almaq vacib deyil. Amma müstəhəb ehtiyat budur ki, dəstəmaz alınsın. Məsələ 505: Ġnsan bir neçə meyyitə toxunsa və ya bir meyyitə bir neçə dəfə toxunsa, bir qüsül verməsi bəs edər. Məsələ 506: Meyyitə toxunma qüslü verməli olan Ģəxs məscidə gedə bilər, vacib səcdəsi olan Qur’an surəsi oxuya bilər, zövcəsi ilə yaxınlıq edə bilər. Amma namaz və bu kimi ibadətlər üçün qüsül verməlidir. Yə’ni meyyitə toxunma qüslü verməli olan insan dəstəmazsız insan kimidir. Can verən insan (“möhtəzir”) Məsələ 507: “Möhtəzirin”, yə’ni can verən insanın növbəti Məsələlərdə açıqlanacaq hökmləri var. Yüklə 4,4 Mb. Dostları ilə paylaş:
|