ġəriət risaləsi
64
niĢanəli günlərin sayı eyni olarsa, amma bu günlər eyni vaxta düĢməzsə,
həmin heyiz niĢanəli günləri heyiz saymalıdır.
Məsələ 473: Ədədiyyə adəti olan qadın adət günlərindən artıq qan
görərsə və bu günlərin sayı on gündən artıq olarsa, bütün qanlar eyni Ģəkildə
olduqda adət günləri sayda günləri heyiz, qalan günləri istihazə saymalıdır.
Əgər bir neçə günün qanında heyiz niĢanəsi olarsa həmin günlər heyiz
sayılmalıdır. Adət günlərindən artıq qan görərsə onun axırından
əskiltməlidir. Əgər həmin günlər adət günlərindən az olarsa, həmin günləri
və adət günlərinə uyğun olaraq sonrakı bir neçə günü heyiz saymalı, qalan
günləri istihazə hökmünə əməl etməlidir.
4. Müztəribə
Məsələ 474: Müztəribə dedikdə bir neçə ay qan görsə də müəyyən adəti
olmayan qadınlar nəzərdə tutulur. Belələri on gün və ya on gündən az qan
görərlərsə bütün günləri heyiz saymalıdırlar. Əgər on gündən artıq qan
görərlərsə, heyiz niĢanəsi olan günlər üç gündən az, on gündən çox
olmadığından heyiz sayılır. Bütün qanlar eyni Ģəkildə olarsa qohumların
adəti üzrə hərəkət edilir. (Əgər əksər qohumlarda adət eyni cürdürsə)
qohumların adəti fərqli olsa, ehtiyat budur ki, qadın yeddi gün adət müddəti
tə’yin etsin.
5. Mubtədiə
Məsələ 475: Mubtədiə dedikdə ilk dəfə heyiz qanı görmüĢ qadın nəzərdə
tutulur. Əgər qan görünən günlər on gün və ya on gündən az olarsa heyiz
sayılır. Əgər on gündən çox olarsa qanlar eyni cür olduqda qohumların
adətini(əgər onların hamısının və yaxud əksərinin adəti bir olarsa)özü üçün
heyz,qalan günləri isə istihazə qərar verməlidir.Onların adəti fərqli olduqda
vacib ehtiyata görə öz adətini yeddi gün təyin etməlidir.
Məsələ 476: Əgər mubtədiə qadın on gündən artıq qan görərsə, bu on
günün bir neçə günündə heyiz niĢanəsi olarsa, heyiz niĢanəsi olan günlər üç
gündən az, on gündən çox olmadıqda heyiz hökmlərinə əməl olunur. Qalan
günlər istihazə sayılır. Əgər üç gündən az olarsa heyiz niĢanəsi olan günləri
heyiz hökmlərinə əməl olunur, qalan günlər qohumların adəti əsas götürülür.
Heyiz niĢanəsi olan günlər on günü aĢarsa qohumların adəti əsas götürülür,
qalan günlər istihazə sayılır.
Məsələ_477'>6. Nasiyə
Məsələ 477: Nasiyə dedikdə adət günlərini unutmuĢ qadın nəzərdə
tutulur. Belə bir qadın on günü və ya on gündən az qan görərsə həmin
günləri heyiz saymalıdır. Əgər on gündən artıq qan görərsə, heyiz niĢanəsi
olan günləri heyiz saymalı (bir Ģərtlə ki, üç gündən az və on gündən çox
olmasın),əgər çox olarsa və yaxud bütün günlərdə qan eyni Ģəkildə olduqda
ġəriət risaləsi
65
vacib ehtiyata əsasən,ilk yeddi günü heyiz, qalan günləri isə istihazə təyin
etməlidir.
Heyiz mövzusunda müxtəlif məsələlər
Məsələ 478: Mubtədiə, muztəribə, nasiə və ədədiyyə adəti olan qadınlar
heyiz niĢanəli qan gördükdə dərhal ibadəti tərk etməlidirlər. Sonradan baĢa
düĢsələr ki, heyiz olmayıblar, yerinə yetirmədikləri ibadətlərin qəzasını
yerinə yetirməlidirlər. Amma qanda heyiz niĢanəsi olmadıqda istihazə
hökmünə əməl olunmalıdır. Heyiz qanı sübuta yetənədək belə əməl olunur.
Amma vəqtiyyə adəti və vəqtiyyə və ədədiyyə adəti olan qadınlar adət
günlərində qan görən kimi ibadəti tərk edirlər.
Məsələ 479:Adəti(vəqtiyyə,ədədiyyə və yaxud yalnız vəqtiyyə və ya
yalnız ədədiyyə)olan qadınlar iki ay ardıcıl adətlərinin ziddinə olaraq qan
görsələr adətləri dəyiĢir və son iki ayda gördüklərini əsas götürürlər.
Məsələ 480: Adətən ayda bir dəfə qan görən qadın bir ayda iki dəfə qan
görərsə və həmin qanlarda heyiz niĢanəsi olarsa, ortada pak olduğu günlər
on gündən az olmadıqda qan gördüyü hər iki dövrü heyiz saymalıdır.
Məsələ 481: Əgər üç gün və ya daha artıq heyiz niĢanəli qan görüb sonra
on gün və ya daha artıq istihazə niĢanəli qan görərlərsə, sonra yenidən heyiz
niĢanəli qan gördükdə bütün heyiz niĢanəsi olan günləri heyiz hökmünə
əməl etməlidirlər.
Məsələ 482: Əgər qadın on gündən tez paklanarsa və bətnində qan
olmadığını bilərsə, on gün tamam olmamıĢdan öncə yenidən qan görəcəyinə
əmin olsa belə, qüsül verib ibadətlərini yerinə yetirməlidir.
Məsələ 483: On gündən tez paklanmıĢ qadın ehtimal etsə ki, bətnində
qan var, bir qədər pambıqla özünü yoxlamalıdır. Pak olsa qüsl verib
ibadətlərini yerinə yetirməlidir. Əgər pak olmasa, qanlı su görünsə belə,
öncə heyz haqqında deyilmiĢ hökmə əməl edilməlidir.
4. Nifas
Məsələ 484: Körpənin hər hansı hissəsi ananın bətnindən göründüyü
andan qadının gördüyü bütün qanlar nifas qanı sayılır. Nifas halında olan
qadına “nəfsa” deyirlər. Demək, uĢaq görünməzdən öncə müĢahidə olunan
qan nifas qanı deyil.
Məsələ 485: Nifas qanının bir an davam etməsi mümkündür. Amma bu
qan on gündən artıq görünə bilməz.
Nifas qadının hökmləri
Məsələ 486: Vacib ehtiyata əsasən, qanın nifas qanı sayılması üçün körpə
kamil olmalıdır. Bətndən laxtalanmıĢ qan xaric olsa və bilinsə ki, bu qan
bətndə qalsaydı insan olacaqdı, həm qandan pak olmuĢ qadının vəzifələrinə
əməl olunmalı, həm də heyiz qadının tərk etdiyi iĢlər tərk edilməlidir.
Dostları ilə paylaş: |