ƏRŞad namazali

Horadiz s

əni unutmadım... 

 

 

181 

Əziz kişi nar yetişən vaxtı, öz xurcununa xeyli nar yığardı və gəlib 

yol keç

ənlərə  nar paylayardı. Olduqca xoş xasiyyətli və əliaçıq kişi 

idi,  hündür boy, canlı-cəsarətli, qolu qüvvəli, zorba bir kişiydi. 

Əziz  kişi  özü  danışardı  ki,  bir  gün  eşşək  arabası  ilə  2 çuval 

(toxunma  çuvalın  hər biri 100 kq-a bərabərdi)  buğda  aparırdım 

Qorqan k

əndindəki su dəyirmanına  üyütməyə. Dəyirmana  çatmağa 

200 metr qalmış gördüm ki, digər tərəfdən öküz arabası ilə dolu taxıl 

g

ətirirlər.  Başa  düşdüm  ki,  məndən  qabağa  düşsələr,  bir  gün  artıq 

d

əyirmanda məcburi qalacağam. Ona görə mən çuvalın birini dərhal 

arabadan  qucağıma  götürüb, kəsə  yolla qaça-qaça  aparıb 

d

əyirmandakı tərəzinin üstünə  qoyub növbə tutdum. Güclü olsada, 

amma sif

ətdən çox sakit və mülayim adama oxşayırdı. 

Əziz  kişinin  oğlu  Xanlar  kişi  çox  mehriban və  gözəl  bir  şəxs 

kimi dini m

əclislər də “Qurani – Kərim”-dən surələr oxuyardı və yas 

m

ərasimlərdə  isə  vəfat edənləri dini qaydada təmənnasız  dəfn 

etdir

ərdi. 

Əziz kişinin nəvələri İlyas və Eyvaz ondan geri qalmazdı. Eyvaz 

biziml

ə  bir sinifdə  oxuyardı.  Onunla  əl  verib  görüşməyə  heç kəs 

cür

ət etməzdi, çünki əli elə  sıxırdı  ki,  barmaqlarımız  xeyli  müddət 

açılmazdı. 

Horadiz k

əndimizin  ən  qocaman  adamı  olan  Əziz  kişi 1958-ci 

ild

ə dünyasını dəyişdi. Ancaq onun yadigarı ağ daşlar yenə dururdu. 

K

ənd adamlarının dilində, həm qəlbində,  həm də xatirələrində,  onu 

tanıyanlar  arasında,  hələ  neçə  illər  “Əziz  kişinin  bərəsi”  ünvanı 

yaşayacaq.  Allah  rəhmət eləsin!... 

 

   

ƏRİKLİ     BAĞ 

Ərikli bağ – Horadiz kəndinin pambıq və üzüm sahələri ərazisin-

d

ə  qeydə  alınan  obyektlərdəndir.  Bu  bağ  Bakı  –  Naxçıvan  dəmir 

yolundan 500 metr şimalda, Qozlu çayın sağ sahilində, Su dəyirma-

nın yanında XX əsrin ortalarında salınmış ərik ağaclarından ibarətdir. 

Bu bağda Ordubaddan gətirilən ərik ağacları, yerli qaysı ərik ağacları 

v

ə cır ərik ağaclarından əkilmə bağdır. Sahəsi 4 hektar bərabər idi. 

---

Ərşad Namazalı  

 

 

182 

Ərik bağı üzüm sahələrinə yaxın olduğu üçün, tarlada işləyənlər 

günorta  naharını  ərik  ağacların  kölgəsində  yeməklərini yeyir və 

dinc

əlirdilər. 

Bundan başqa bayram günləri kənd cavanları bir yerə yığışaraq 

öz  bayramlarını  burada  keçirməyə  üstünlük verirdilər.  Ərik  ağacla-

rının kölgəsində kabab bişirib dostlar arasında təmiz havada yemək 

v

ə dincəlmək  ləzzət verərdi. 

 

FƏRƏCANLI    DƏRƏSİ 

F

ərəcanlı dərəsi – kənd Mədəniyyət evinin yanından qərbə tərəf 

ged

ən yolla, Dəli  çayı  keçib,  Kolxoz  tövləsinin  yanı  ilə, Abbas 

kişinin  evindən  yuxarıdakı  geniş  bir  ərazidə  iki təpəliyin  arasında 

yerl

əşir. Qabaqlar burada kolxozun taxılı vəl ilə döyən xırmanı var 

idi. Sonralar kombaynlar çıxandan sonra burda taxıl anbarları, traktor 

v

ə  kombaynların  qarajı    fəaliyyət göstərirdi..Fərəcanlı  dərəsi bu 

yerd

ə  yaşamış  Fərəc  kişinin  adı  ilə  bağlıdır.  Fərəc  kişi  kəndimizdə 

Sovet s

ədri işləmiş və eyni zamanda Azərbaycan SSR-in Ali Sovetin 

deputatı  -  Fərəcov Cəlil  Allahverdi  oğlunun  babasıdır.  Fərəcanlı 

d

ərəsinin ətrafında yaşayış evləri var idi. 

 

GÖLBAĞ    DƏRƏSİ 

Gölbağ  dərəsi  –  İlxı  dərəsi ilə  Ağıl  dərəsi  arasında  Gölbağın 

ətrafında  qeydə  alınan  oroqrafik  obyektdir.  “göl”  oronimi hidroni-

mik apelyativind

ən,  “bağ”  isə  oroqrafik obyekdir. “dərə”  mənfi 

relyef forması bildirən, ifadə şəkilçidən ibarətdir. Toponim “dərədə 

olan göl

bağ” anlamındadır. 

Gölbağ  dərəsi  Cəbrayıl  rayonunun  Nüzgar  kəndin sərhəddinə 

q

ədər olan dəmyə əkin sahəsidir. Sahəsi 120 hektardır və çox münbit 

torpağı var. Bu sahələr ancaq yağış suyu ilə məhsul verərdi. 

 

GÖTÜRGƏ 

Götürg

ə  -  Bakı-Zəngilan və  Füzulı  üç  yolayrıçının  cənub 

t

ərəfində, sərhəddi – Qozlu çay, Araz arxı, Dərəağzı kababxanası və 

şosse yolu arasında yerləşən əraziyə deyilir. 

Götürg

ə  sözü “götürgəl” sözündən  əmələ  gəlmədir və  bunu 

---

Horadiz s

əni unutmadım... 

 

 

183 

bizl

ərdən  əvvəl  yaşamış  babalarımız  hansı  səbəbdən və  hansı 

şəraitdən belə adlandırmışlar bizlərə məlum deyil.  

Bu 

ərazidə  1980-ci  illərə  qədər  iki  qanadlı  təyyarənin enməsi 

üçün aerodrom kimi istifad

ə edilirdi. Bizim kolxozun həm də, ətraf 

k

əndlərin  pambıq  sahələrinə  ziyanvericilərə  qarşı  dərman səpərdi, 

H

əmçinin  pambığı  maşınla  yığına  başlamazdan  əvvəl  pambıq  yar-

paqlarını budağından tökmək üçün xüsusi tozlu dərman səpilərdi. 

T

əyyarə meydançasından şosse yoluna kimi üzüm əkilərdi. 

Burada Qozlu çayla Araz arxı kəsişən yerin şərqində - ot tayaları 

v

ə kənd zəhmətkeşlərin günorta istisində dincəlməsi üçün talvar, fin 

evi d

ə var idi. 

 

GƏRVİŞLİ    BAĞ 

G

ərvişli  bağ  –  Horadiz kənd  kolxoz  bağında,  Qozlu  çay  ətrafı 

sal

ınmış bağlardan ibarətdir. Bu oroqrafik obyekt həmin yerdə çoxlu 

əkilmiş Gərviş ağacları olduğuna görə belə adlanır. 

G

ərviş  sözü  fars  dilində  “Gər”  –  ağac,  “viş”  –  barsız,  yabanı, 

y

əni “barsız ağac” mənasında işlədilir. 

G

ərviş ağacı – zeytun kimilər fəsiləsindəndir, meyvəsiz cinsinə 

aiddir,  qışda  yarpaqları  tökülür.  Onun  adına  bəzi rayonlarda 

“dişbudaq”  da  deyirlər.  Bu  ağaclar  təbii bitməmişdir,  o  gətirmədir, 

özüd

ə qələmdən bitir və söyüd ağacı kimidir. 

G

ərviş  ağacının    spesifik  iyi  olduğundan,  üzüm  tənəkləri bu 

ağacda  yaxşı  inkişaf  edir  və  bol  məhsul  verir.  Ona  görə  üzümə 

ziyan ver

ən cücülər  yaxın  gələ  bilmir.  Bundan  başqa  gərviş 

ağaclarının budaqları düz və hamar, həm də möhkəm olduğuna görə, 

ondan k

ənd təsərrüfatı  alətləri üçün dəstək düzəldirlər. Dəstəyi 

düz

əltmək üçün onun düz körpə  budağın  qabığını  soyurlar,  sonra 

qurutmaq üçün açıq odda yandırırlar. Bir müddət dəstək işləyəndən 

sonra o q

ədər hamar olur ki, elə bil texniki cilalamısan. 

Horadiz k

əndində  bütün həyətyanı  bağlarda  bu  gərviş  ağaclara 

üzüm t

ənəkləri  qaldırardılar.  Yarpaqları  yam-yaşıl,  eyni  zamanda 

s

ərinləşdirici ağacdır. 

 

 

---