Əsərlər Ana dilinin tədrisi metodikası

5.  Psixologiya.

  Psixologiya  elminə  əsaslanmadan  ana  dilinin 

tədrisi  sahəsində  müvəffəqiyyət  qazanmaq  çətindir.  6-11  yaşlı 

uşaqların təlimə olan marağının psixoloji xüsusiyyətlərinin (diqqə-

tinin,  qavrayışının,  təxəyyülünün,  hafizəsinin,  təfəkkürünün  və  s.) 

nəzərə alınması, onların görmə-hərəki analizatorlarına əsaslanılma-

sı,  təlim  prosesində  tez  yorulmadan,  bir  iş  formasından  digərinə 

tez-tez keçmə hallarının müəllimin diqqət mərkəzində olması zəru-

ridir.  Müasir  psixologiyada  savad  təlimi,  Azərbaycan  dili,  oxu  və 

yazı təlimi və nitq inkişafı üzrə iş sahəsində böyük əhəmiyyəti olan 

mülahizələr söylənmişdir. Müəllim uşaqların yaş və psixoloji xüsu-

siyyətlərini  dərindən  öyrənməklə  təlim  prosesində  psixologiya  el-

minin son nailiyyətlərinə əsaslanmalıdır. 

6. Pedaqogika.

 Təlim və tərbiyə dialektik vəhdətdədir. Təlimlə 

pedaqogikanın didaktika bölməsi məşğul olur. Burada təlimin ümu-

mi müddəaları, prinsipləri, tələbləri, vasitələri, metodları və s. şərh 

olunur.  Ana  dilinin  tədrisində  bu  ümumi  cəhətlərə  əsaslanılır.  Bu-

radan da ana dili tədrisinin mahiyyətindən doğan təlimin vasitələri, 

konkret iş formaları, priyom və metodları müəyyənləşdirilir, bilik-

lərin  verilməsi,  möhkəmləndirilməsi  və  sistemə  salınması  yolları 

göstərilir. 

Ana dilinin tədrisində didaktikanın prinsiplərinə (sistematikliyə, 

ardıcıllığa,  əyaniliyə,  müstəqilliyə,  şüurluluğa,  şagirdlərin  yaş  və 

bilik səviyyəsinə uyğunluğuna və s.) əməl olunmalıdır. 

Ana  dilinin  tədrisində  əyanilik  müstəsna  əhəmiyyətə  malikdir. 

Savad  təlimində  oxu  və  Azərbaycan  dilı  materiallarının  tədrisində 

(xüsusilə qrammatik anlayışların açılışında, orfoqrafık və orfoepik 

qaydaların  mənimsədilməsində),  nitq  inkişafı  prosesində  əyanilik 

ön plana çəkilməlidir. 

Ana  dilinin  tədrisində  şüurluluq  prinsipinə  əməl  olunması  şa-

girdlərin  təfəkkür  fəaliyyətini  artırmaqla  tədris  materialının  dərin-

dən mənimsənilməsini, qazanılan nəzəri biliklərin (tərif və ya qay-

daların) təcrübəyə tətbiqini intensivləşdirir. Ayrı-ayrı çalışmalardan 

---