Əsil və sadələşdirilmiş məttılər "ÖNDƏr n ə Ş r iy y a t "



Yüklə 175,22 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə85/92
tarix21.06.2018
ölçüsü175,22 Kb.
#49895
1   ...   81   82   83   84   85   86   87   88   ...   92

Haramzadə
Hecasınlayın 
Heybət (ə.) 
Heybətlü 
Həlal (ə.) 
Həlallaşmaq 
Həmail (ə.)
Həmən 
Hə  mi 
Həmlə  (ə.) 
Həmta (f.) 
Hənir 
Həp
Hərami  (ə.) 
H ərif (ə.)
Hərzə  (f.) 
Həsəd (ə.) 
Həsud (ə.) 
Həvala (ə.) 
Həzrət (ə.) 
Hiç
Himmət 
Hindu 
Hisar (ə.) 
Holə
Hotaz // xotaz 
Hu  (ə.)
-  (Ər.  həram və  f.  zadə)  fırıldaqçı,  keləkbaz, hiylebaz, 
bic, yaramaz.
- Heca, höccələmək.
- Heybət, qorxu.
-  Qorxunc, heybətli,  əeaib  görünüşlü.
- Halal;  haramın ziddi.
- Haqsızlıqlarmı bir-birinə bağışlamaq.
- Boyunbağı,  çiyindən asılan bağ;  qılınc  asqısı; Həmail 
quşanmaq -  qılıncın bağını  çiyindən  ataraq -  çarpaz 
taxmaq.
- Dərhal, həmin.
- Beləmi?  Deyilmi? Belə  deyilmi?
- Hücum,  döyüşde  düşmən üstünə tullanmaq.
-  Sirdaş,  yoldaş,  yaxm  dost,  yaşıd,  tay.
- Yavaş səs,  qulağa dəyən anlaşılmaz  səs.
- Tamam, bütün.
-  1.  Haram yeyən,  2.  quldur,  soyğunçu,  xırsız, yolkəsən.
- yoldaş;  ə s n a f,  işə yaramaz  adam, utanmaz, 
tekebbürlü,  özünü bəyənm iş,  kobud;  ortaq, yaxm 
yoldaş, düşmən,  müxalif, rəqib  (həqarət və nifrət 
etmə  menası  ilə) adam.
-  Boşboğazlıq,  əbəs, nahaq.
- Paxıllıq;  Həsəd  etmək -  qibte  etmək.
-  Qibtə edən,  paxıl;  Həsud kafır -  xəbis kafır.
-  Yönəlmə.
-  Cənab.
-  1.  Əsla,  qətiyyən,  kəskin olaraq,  2.  məgər?
-   Səy,  cəhd,  kömək, qeyrət.
-  Hindli, qulluqçu,  kölə,  qara rəngli  adam.
- Hasar,  bir yeri  qorumaq üçün çəkilən divar, barı, sədd.
-  Bir cismin çevrəsi;  ov yeri,  qoruq.
-  Qotaz.
- Aliaha (0 )  işarə  edən kəlmə.
X
Xaç
-  Xristianların,  həzrəti  İsanın  asılmış şəklini  təmsil 
etdiyine  inandıqları  əlamət,  büt.
Xalicə (xalıca)
-  kiçik xalı, kiçik türk xalısı,  m əbəd xalısı.
Xanlıq
-  Xanlıq.  Hakimiyyət,  dövlət.
Xanum
-  Xanım  (xitab:  ey xanım,  ey  mənim xanım).
Xarac (ə.)
-   (Bax:  xərac).
Xas  (ə.)
-  Adlı-sanlı,  seçilmiş,  seçilmiş və adı bəlli  adam;  Xas 
bəglər -  adlı-sanlı  bəylər.
Xatir (ə.)
-  Könül,  qəlb;  Xatiri  xoş  olmaq -  sevinmək.
Xatun
-  Qadın,  həyat yoldaşı,  arvad,  xanım,  Xanın  və ya 
hökmdarın qadını.
X əbərləşm ək
-  Xəbərləşmək.  1.  Sözləşmək,  2.  xəbər almaq,  3.  xəbər 
alıb  vermek,  4.  xitab etmək,  danışmaq,  söyləmək.
Xəlayiq  (ə.)
-   Xəlq  olunmuşlar,  xidmətçi  qadın;  cariyə,  kölə qadın.
Xələtləm ək
-  Hədiyyə  vermək,  xələt vermək;  Xələt geydirmək, 
hökmdarın  könlünü  xoş etmək.
Xəlvətcə
-  Diz-dizə,  baş-başa,  yalnızca.
Xərac (ə.)
-  J.  Müsəlman  olmayanlardan  alınan  vergi,  2.  güc  ilo 
alınan pul.
Xəsm
-  Qarşı  tərəf, düşmən.
Xıra
-  Kiçik,  zəif.
Xırancə
-   Bax:  xıra.
Xırlamaq
-   Uzə qabannaq, xorlamaq, donquldamaq,  mırıldanmaq.
Xırsız
-   Fırıldaqçı,  quldur.
Xırslı
-   Tamahkar,  xesis;  donuzu olan.
Xizm ətkar (ə.  f.) -  Xidmetçi.
Xoca  (f.  Xacə)
- Ağsaqqal,  yolgöstəren,  əfəndi.
Xorlamaq
-  Xor baxmaq,  təhqir etmək.
Xoyrad
-  Qaba,  tərbiyəsiz,  bedxasiyyət.
Xub  (f.)
-   Yaxşı.
Xud  (f.)
-  Özü.
Xuda (f.)
-   Tanrı.
Xurd (f.)
-  Xırda,  kıçık.
Xümrə  (f.)
-  Kiçik  küp.
Xürrəm
-  Şad.  Fərəhlənmə,  sevinmə,  şən  olma.
Xüsus (ə.)
-  Haqqında,  barəsində.


Ildırım  
-   İldırım.
Ildız 
- Ulduz.
Irmaq 
-  Axar su,  dənizə tökülən axar su,  çay.
Isırmaq 
- Dişləmək.
Ismarlamaq 
-  Əmanət vermək,  tapşırmaq.
Işıq // aşıq 
-  Dəmir başlıq.
İ
İbrət (ə.) 
-  1.  Öm ək sayılacaq  şey,  2.  ehtiyat ediləcək  şey,
3.  əcayib, qəribə  şey.
İbrişim 
- Burulmuş ipək tel,  incə  ipək bükməsi.
(f.  Əbrişim)
İcazət (ə.) 
-  İcazə vermə,  izin,  rüsxət.
İçərü 
-  İçəri.
İçət 
-  İçəcək şey,  içiləcək şey,  su.
İçin 
-  İçin-için (ağlamaq).
İçmə 
-  İçki,  içmə.
İçrə 
-  1.  Arasında, 2.  İçəri,  3.  içində.
İçün 
- Üçün.
İçürmək 
-  İçirmək,  sərxoş  etmək.
İdügi 
-  Olduğu.
İxtiyar  (ə.) 
-  1.  Bəyənmə,  seçmə,  üstünlük. 2.  qoca,  yaşlı, pirani.
İkindi 
-  Günün  yarısı,  günün  ikinci  yarısı,  günün  yarısından
sonrası.
İqrar (ə.) 
-  Açıqca söyləmə,  inkar etməmə; 
Etiraf,  qəbul.
İldən 
-  Eldən  öndə  (çadırını  eldən  öndə 
tikdi).
İldirmək 
-  Sancmaq,  dəlib keçirmək.
İləm 
-  Bax:  ilən.
İlən 
-   1.  ilə,  bərabər birlikdə,  2.  vasitəsi  ilə,  3.  də,  4.  habelə.
İləri 
- İrəli.
İlətm ək 
-  Yetirmək,  çatdırmaq.
İləyü 
-  Ön,  qarşı.
İlğar 
-  Basqın,  hücum.
İlğımaq 
-  Atla çapa-çapa hücum etmə.
İlxı 
// 
ılxı 
-   İlxı.
İlxıçı 
// 
ilqıçı 
-  İlxıçı,  ata baxan,  at otaran.
İlləllah 
-   “N ədir bu çəkdiyim”,  “yandım  əlindən”  mənasında
işlədilir.
İlmək 
-  İlm ək -   ipden halqa düzəltmək.
İltifat (ə.) 
- G ülər üz göstərmək, 
birinin  könlünü xoş etmək, 
incə
və  zərif davranmaq.
İmarət  (ə.) 
-  Xeyirli  iş,  yoxsullara kömək üçün qurulmuş yer,
kasıblara yemək verilən yer,  yoxsullar yeməkxanası; 
İmarətler yapmaq -  seadət evləri  tikmək.
İmdi 
-  İndi.  Artıq.
İmək 
- Köməkçi  fel.
İmirzə 
-  Bəy  oğlu, bəy uşağı, bəyzadə.
İmrənci 
- Arzu olunan  şəxs  ve ya əşya,  qibtə  edilən kimsə ve
ya əşya.
İmrənmək 
-   Ağzının  suyu  axmaq,  ağız  sulanmaq,  arzu  etmək,
arzulamaq,  şiddətle  arzu etmək.
İnaq 
-  Ən  yaxın  adam.
İnayət (ə.) 
-   1.  Bir kimseyə Allahın  iltifat etdiyi  lütf,  kerem,
yardım,  2.  Kərəm,  yaxşılıq,  iltifat, yardım.
İncinmək 
-  Könüldən yaralanmaq,  könlü  sındırılmaq.
İnramaq 
- İnləmək.
İnrəmək 
-  İnramaq; böyürmek,  içini  çəkmek.
İnşalfah 
- 1.  Allah dilərsə,  AHah  istərsə,  2.  qismət olsa.
İraq  // ıraq 
- Uzaq.
İrişmək // irmək -  Çatmaq, yetişmek.
İrgürmək 
- Yetirmek, çatdırmaq.
İrz (ə.) 
- İnsanın  namusu  və hörməti,  şerəfi.
İs 
-  Yiye,  sahib.
İsm i-əzəm  -   Haqqın bütün  adlarını  özündə  toplayan  ad,  Allah.
İsnamaq 
-  Həşərat.
İssüz 
-  Boş,  sahibsiz.
İstihsan  (ə.) 
-   Bəyənmə,  xoşa gəlmə,  yaxşı,  yaxud gözel  olduğunu
söyləme.
İşdə 
-  Daha,  artıq, budur (ədat).
İşrət (ə.) 
-   Yeyib  içmə,  serxoşluq  veren  hər hansı  bir içki.
İttifaq  (ə.) 
-   Birlik,  anlaşma,  qarşılıqlı  anlaşma, uyuşma.


Yüklə 175,22 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   81   82   83   84   85   86   87   88   ...   92




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə