Este saqlaw Joba

Qayta eske túsiriw
Ótken zamanda aqıl etilgen zatlardıń, sezim, pikir hám jumıs-háreketlerdiń ańimizda qaytaldan tikleniwine eske túsiriw dep ataladı. Eske túsiriwdiń nerv-fiziologikalıq hasası mıy pustida ilgeri payda bolǵan nerv baylanısıwlarınıń qaytaldan qozg'aliwi bolıp tabıladı.
Este túsiriw bir neshe qıylı boladı:
1. taniw.
2. eslew.
3. tikkeley eslew.
4. oradan waqıt ótkerip eslew.
5. iqtiyarsiz eslew.
6. iqtiyariy eslew.
Tanıs dep ilgeri aqıl etken zatlardı tákirar aqıl etkende ol zattıń eske túsiwine aytıladı.
Eslew zattı, onıń ózin sol waqıtta aqıl etpey turıp eske túsiriw bolıp tabıladı.
Tikkeley eske túsiriw materialdı oqıp shıǵıw menen, basqa xesh zattı oylamastan, sol waqıttıń ózindey-aq eske túsiriw bolıp tabıladı.
Aradan waqıt otkerip eske túsiriwde qandayda bir material aradan bir neshe kún, ha`tteki bir neshe ay ótkerip eske túsiriledi.
Geypara zattı eske túsiriw eriksiz hám qálegen bolıwı múmkin. Sabırsız eske túsiriw degende kisiniń óz aldına maqset qoymasdan, shıdamlılıqlik kúsh sarp etiw etpesten eske túsiriwge aytıladı.
Qálegen eske túsiriw qandayda bir maqset menen eske alınıwı kerek bolǵan materialdı tańlap, kózaba háreket etip, arnawlı eske túsiriw bolıp esaplanadı.
Este saqlaw hám unıtıw
Este saqlaw delingende ilgeri payda bolǵan tásirler, pikir, sezim hám jumıs-hárekettiń janlanip, tákirarlanıp turıwına beyimlik payda etiwi hám bekkemleniwin tusinemiz. Sonday bekkemlanishga sebep nerv sistemasınıń plastikligi bolıp tabıladı.
Biz ug`ib alǵan material onı este alıp qalǵan waqıtta mazmunan hám formasi qayday bolǵan bolsa, albatda naǵız ózindey saqlanıp turavermaydi. Lekin ayırım formulalar, tariypler, kóbeytiw kesteleri, mashina hám telefon nomerleri miymizde áyne saqlanıwı da múmkin.
Umıtıw - ilgeri este alıp qalǵan zatlarimizniń ańimizdan bólek yamasa uliwma joǵalıp ketiwi bolıp tabıladı. Unıtıw bólekan hám pútkilley sonda da, ol qashan bolıp tabıladı taǵı eske túsedi.
Umıtıwdı tamaman unamsız dep túsiniw jaramaydı. Sebebi kereksiz zatlar umitilip, mıy bosawi da kerek. Ásirese, túrli qayǵılar demde unitilmasa, kisini ómir boyı qiynawi, azaplawi múmkin.
Este saqlawtı taǵı kóriw, esitiw, háreket degen tiplarga da ajıratıw múmkin. Lekin sap este saqlaw kem ushırasıp, kóbirek aralas este saqlaw túrleri ushraydı.
Este saqlawdıń joqarıda sánegen bul tipleri tuwma, ózgermeytuǵın zat emes, bálki onı tárbiyalaw, ózgertiw, kúshli este saqlaw qılıw múmkin.
Este alıp qalıw processinde adamda bir zat yamasa hádiyse menen basqa zat yamasa hádiyse ortasında óz-ara baylanıs baylanısadı.

Juwmaq
Joqaridaǵilardi kóre otirip soni ayta alamiz, este saqlaw nerv sistemasınan biri bolıp uzaq, shólkem álem waqıyaları hám organizm reakciyaları haqqındaǵı informaciyanı saqlaw hám de onı ań iskerliginde hám qulıq, háreket háreket qayta háreketlerde kórinetuǵın boladı. Biz málim minuta dawamında házir tikkeley aqıl etpeip atırǵan zatlardı kóriwde, esitiwde dawam etemiz. Bul processler biyqarar hám ózgeriwshen bolıp, qısqa múddetli este saqlaw dep atalǵan. Júdá kóp tákirarlawlar, qayta qayta tiklewler nátiyjesinde materialdı uzaq múddet dawamında este saqlap qalıw xarakterli bolǵan uzaq múddetli este saqlawdan parq etken halda, qısqa múddetli este saqlaw bir ret hám de júdá qısqa waqıt aralıǵinda aqıl qılıw hám sol ondayoq qayta qayta tiklewden keyin júdá qısqa múddetli este alıp qalıw menen xarakterlenedi.
Operativ este saqlaw túsinigi insan tárepinen tikkeley ámelge asırılıp atırǵan aktual háreketler, operatsiyalar ushın xızmet etiwshi mnemik processlerdi ańlatadı. Mısalı, arifmetik ámeldi atqarayotganda biz aralıq nátiyjelerdi " yodimizda" saqlap turamiz. Isletilingen, islengen materiallar bolsa esten shıǵarıp jiberile beredi.
Este saqlawtı sabırsız hám qálegen túrlerge bolǵan edik. Qandayda zattı este alıp qalıw yamasa eslew ushın arnawlı maqset qoymaǵan túrde este alıp qalıw hám taǵı qayta eske túsiriw sabırsız este saqlaw dep ataladı. Aldımızǵa qandayda bir maqset qoyıp este alıp qalǵanımızda qálegen este saqlaw boladı.
Este túsiriw bir neshe qıylı boladı eken:
1. taniw.
2. eslew.
3. tikkeley eslew.
4. oradan waqıt ótkerip eslew.
5. iqtiyarsiz eslew.
6. iqtiyariy eslew.
Bulardi bilip este saqlaw tuwrali bilimlerimiz ele de kóbeydi. Este saqlawdiń mexanzimleri procesleri tuwrali tereńnen bilip aldiq.

Ádebiyatlar:

1. 
   Bruner d. S. Psixologiya poznaniya.- m., 1977
   
2. 
   Gamezo m. v., domashenko i. A. Atlas po psixologii.- m., 1986
   
3. 
   Gippenreyter yu. B. vvedenie v obshuyu psixologiyu. Kurs leksiy.- m., 1996
   
4. 
   Granovskaya r. M. Elementi prakticheskoy psixologii. Spb, 1997
   
5. 
   Karimova v. M. Auditorieste saqlawa tartıs-tartıslı sabaqlardı shólkemlestiriwdiń psixologiyalıq texnikası.- t., 2000
   
6. 
   Karimova v. M. Psixologiya.- t., 2002
   
7. 
   Karimova v. M., akramova f. Psixologiya. Lekciyalar teksti - t., 2000
   
8. 
   Nemov r. S. Psixologiya m. 1990
   
9. 
   Nemov r. S. Psixologiya.- kn. 1. Obshie osnovi psixologii.- m., 1994