EvrimTeorisi indd

Evrim Teorisi, Felsefe ve Tanrı

126

Prensipleri Üzerine

’ (An Essay on The Principle of Popula-

tion

) kitabını okuduğunu ve ‘yaşam kavgası’ ile ‘doğal seleksi-

yon’ fikirlerinin oluşumunda bu kitabın etkili olduğunu yaşam 

öyküsünde belirtmiştir.

285

 ‘Türlerin Kökeni’ gibi kitaplarında 

da Malthus’a atıflar yaparak, onun, kendisi üzerindeki etkisini 

göstermiştir.

286

 Darwin ile aynı dönemde ve ondan bağımsız 

şekilde, türlerin ‘doğal seleksiyon’ ile evrim geçirdiğini söy-

leyen Wallace da, papaz Malthus’un aynı eserinden derin bir 

şekilde etkilendiğini söylemiştir.

287

 Sosyal Darwinizm’i ortaya 

koyan ve biyolojide Lamarck’a yakın bir Evrim Teorisi anla-

yışını benimseyen Herbert Spencer da Malthus’tan etkilene-

rek Malthus’un nüfus prensiplerinin sosyal ilerlemenin dina-

mik aracı olduğuna inandı.

288

 

Malthus, insan nüfusunun var olan gıda kaynaklarına göre 

çok hızlı arttığını, gıda kaynaklarının aritmetik tarzda artma-

sına karşılık nüfusun geometrik olarak çoğaldığını söyledi.

289

 

Mevcut gıda kaynaklarının yetersizliği; fakir, beceriksiz ve 

güçsüz olanların, bu kaynaklara diğerleri kadar başarılı bir şe-

kilde erişememelerine ve böylece ölerek elenmelerine sebebi-

yet verecektir.

290

 Bu, güçlü olanın yaşaması, güçsüzün ise do-

ğal seleksiyona uğraması anlamını taşımaktadır. İşte bu fikir, 

Darwin’in ve Wallace’ın Evrim Teorileri’nin kalbini oluştura-

rak, onları, Lamarck gibi kendilerinden önceki evrimcilerden 

ayıran görüşlerini ortaya koymalarında ilham kaynağı oluş-

muştur. Darwin ve Wallace’ı, diğerlerinden farklı kılan ‘do-

ğal seleksiyon’u keşfetmiş olmaları değildir; doğada güçlünün 

285  Charles Darwin, Özyaşam, s. 96.

286  Charles Darwin, The Origin of Species, s. 117.

287 Alfred Russel Wallace, Natural Selection and Tropical Nature, Farnborough, 

London.

288  Peter J. Bowler, Evolution The History of an Idea, s. 98-99.

289 Thomas Robert Malthus, An Essay on The Principle of Population, Sentry 

Press, New York, (1965), s. 18.

290  Thomas Robert Malthus, An Essay on The Principle of Population, s. 13-14.

---

Evrim Teorisi'nin Ortaya Konması

127

yaşayıp zayıfın eleneceği şeklinde bir fikre Malthus’dan önce 

ve Malthus’la Darwin arasında birçok kişide de rastlayabili-

riz. Onları farklı kılan, türlerin bugün oldukları gibi gözük-

melerini ve ortaya çıkmalarını sağlayan en temel mekanizma-

nın ‘doğal seleksiyon’ olduğunu söylemeleridir. Ernst Mayr, 

Malthus’un, Darwin’in Evrim Teorisi’nin oluşmasındaki kat-

kısını, Darwin’in teorisindeki beş madde ve üç çıkarsama (in-

ference

) ile gösterir:

1.  Bütün türlerin öyle yüksek bir üreme gücü vardır ki bu, 

Malthus’un geometrik büyüme dediği sonuca götürür. Bu 

durum, türlerin yavruları da başarılı bir şekilde üreyebi-

lirlerse gerçekleşir.

2.  Senelik küçük dalgalanmaları ve arada gerçekleşen büyük 

dalgalanmaları hariç tutarsak, nüfus genelde belli bir sa-

bitliktedir.

3.  Doğal kaynaklar sınırlıdır. Sabit bir çevrede genelde bu 

kaynaklar sabit kalır.

ÇIKARIM 1: Mevcut kaynakların besleyebileceğinden daha 

çok nüfus ürediğine göre, bireyler arasında yaşam için şiddetli 

bir kavga olacaktır ve bu yeni neslin yalnızca bir bölümünün 

normal yaşam süresini yaşayabileceğini göstermektedir.

4.  Bireylerin hepsi birbirinden farklıdır; her nüfusun içinde 

bir sürü farklılıklar vardır.

5.  Bu farklılıkların çoğu kalıtımsaldır.

ÇIKARIM 2: Yaşam mücadelesinde var olmak rastgele 

değildir, bu daha çok kalıtsal özelliklere bağlıdır. Bu değişik 

özelliklere sahip olan varlıkların arasında, bu değişikliklerin 

belirleyici olduğu ‘doğal seleksiyon’ mekanizması işler.

ÇIKARIM 3: Nesiller boyunca süren bu ‘doğal seleksiyon’ 

süreci, ilerideki nesillerin küçük aşamalarla değişmesine rol 

---

Evrim Teorisi, Felsefe ve Tanrı

128

açar; işte bu Darwin’in Evrim Teorisi’dir ve türler böyle olu-

şur.

291

Aktarılan bu çıkarımlar, Malthus’un nüfus görüşünün, 

Darwin’in Evrim Teorisi’ni oluşturmasında ne kadar etkili ol-

duğunu göstermektedir. İlginçtir ki Mayr, diğer birçok biyo-

loğa nazaran Malthus’un Darwin üzerindeki etkisini küçümse-

mektedir. Malthus’un Darwin üzerindeki etkisi tartışma konusu 

olmuştur. Young gibi bazı bilim insanları Darwinizm’i Malt-

husçuluk ile eşitlemişlerdir.

292

 Darwin’in kendisinin de, kuramı 

oluşturmasında katkısının önemini vurguladığı Malthus’un nü-

fus yaklaşımıyla; Evrim Teorisi’nin, türlerin bireylerine yak-

laşımı arasındaki paralellik apaçıktır.

Darwin’i, kendi çağının sosyolojik ve sosyo-ekonomik orta-

mından, dedesi gibi bir evrimciden, Lyell’in ve Malthus’un ki-

taplarından aldığı etkilerden soyutlayarak anlayamayız. Bazı ev-

rimci bilim insanlarının bu etkileri küçümseme sebebi; Evrim 

Teorisi’nin, objektif bir teori olmadığı, Darwin’in, yaşadığı ça-

ğın koşullarının ve kendi psikolojik durumunun etkisi altında bu 

teoriyi oluşturduğuna dair bir itirazdan korktukları içindir. Oysa 

Evrim Teorisi’ni kabul eden birçok evrimci bilim insanı (Peter J. 

Bowler gibi), Darwin’deki bu etkileri kabul etmeyi mahzurlu gör-

memişlerdir. Tarihçi John Greene, ‘doğal seleksiyon’ fikrini ilk 

olarak birbirlerinden bağımsız şekilde dile getiren bilim adam-

larının (Spencer, Darwin ve Wallace), hep İngiltere’den aynı dö-

nemde çıkmış olmasına dikkat çekmekte ve kendi sosyolojik or-

tamları ile kültürlerini, bu bilim insanlarının, canlılar dünyasına 

yansıttığına, bu olguyu delil göstermektedir.

293

291  Ernst Mayr, The Growth of Biological Thought, s. 479-480.

292 Robert Young, Malthus and The Evolutionists, ‘Past and Present Dergisi 43’, 

(1949).

293 John C. Greene, Science, Ideology and World View, University of California 

Press, Berkeley (1981) s. 7, 124; Aktaran: Jeremy Rifkin, Darwin’in Çöküşü, s. 16.

---