Eylül 2016 İstanbul/Türkiye
Yüklə 4,91 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Anlatım (Takrir) Metodu
- Örnek Olay İnceleme Yöntemi
- Sohbet Yöntemi
- Ödül ve Ceza Yöntemi
- Rol-model Yöntemi
628 Geçmişten Geleceğe Hoca Ahmed Yesevî lı kalma lüzumunu anlatmaya çalışmıştır. 53 Bunu yaparken de dinî mevzuları bulunduğu çevredeki halkın kendi yerel diliyle, en sade şekilde ve döneminde geçerli olan yöntemle aktarmıştır: “Elest’ şarâbını Pîr-i Kâmil doyasıya verdi, İçi- verdim mikdârım kadar koyuverdi…, 54 Kul Hoca Ahmed, sözünü câhillere söyleme, Söz söyleyip, câhile, değersiz pûla satma,…” 55 Anlatım (Takrir) Metodu Pasif dinleyici durumundaki gruba bilgileri tek yanlı ve sözlü olarak ak- tarma esasına dayanan bu metot, kısa zamanda çok bilgi aktarmaya imkân vermesiyle öğretim etkinliklerinde oldukça sık kullanılır. 56 Takrir, anlatılacak konuların yeterince açık olmayan, öğrencilerce kolaylıkla anlaşılamayacak kı- sımların izahını yaparak açıklamaktır. 57
Yesevî’de söz, çok önemli bir yer tutmaktadır. Ayrıca boş konuşulmaması, söylenen her bir sözün anlamlı ve ders mahiyetinde olması Yesevî’nin en bü- yük anlatım özelliğidir. Aynı zamanda söylenen sözün öğrenci açısından din- lenmesi ayrı bir öneme haizdir: “Kul Hoca Ahmed Hakk sözünü söyler dâimâ,…
Ahmet Yesevî, açıklayacağı konuları önce soru sorarak dinleyicilerinde ve talebelerinde tatlı bir heyecan uyandırır, onların ilgisini anlatacağı konuya çeker ve ondan sonra konuyu sakin bir şekilde ele alır, geniş bir şekilde açık- lardı: “Ey dostlar, kulak verin söylediğime, Ne sebepten altmış üçte girdim yere?”
diyerek “Atmış üçte niçin yerin altına girdim ben?” diye soran bir hocanın dersine ilgi duymamak imkânsızdır. Başka bir divanında; “Allah nûru, Allah
Ümmet olup Rasûl değerini 53 Fuat Köprülü, Türk Edebiyatında Ilk Mutasavvıflar, Diyanet Işleri Başkanlığı Yayınları, 8. bas- kı, Ankara, 1993, s. 154-155. 54 Hoca Ahmed Yesevî, Divan-ı Hikmet, Ed. Tatcı M., Hoca Ahmet Yesevî Uluslararası Türk- Kazak Üniversitesi Inceleme - Araştırma Dizisi, Ankara, 2016, s. 192. 55 Aynı eser, s. 191. 56 Suat Cebeci, Din Eğitimi Bilimi ve Türkiye’de Din Eğitimi, 3. Baskı, Ankara, 2015,s.62. 57 Mustafa Öcal, Din Eğitimi ve Öğretiminde Metodlar, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara, 2009, s. 203. 58 Hoca Ahmed Yesevî, Divan-ı Hikmet, Ed. Tatcı M., Hoca Ahmet Yesevî Uluslararası Türk- Kazak Üniversitesi Inceleme - Araştırma Dizisi, Ankara, 2016, s. 152. 59 Aynı eser, s. 143. 60 Divan-ı Hikmet, Haz. Hayati Bice, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara, 1993, s. 7. 61 Hoca Ahmed Yesevî, Divan-ı Hikmet, Ed. Tatcı M., Hoca Ahmet Yesevî Uluslararası Türk- Geçmişten Geleceğe Hoca Ahmed Yesevî 629
bildiniz mi?, Ten-cân ile sünnetlerini yaptınız mı?” 62 diyerek Yesevî hem öğretim hem de eğitim boyutu ile soru sorma yönteminin yanı sıra eğitimde uygulama ve değerlendirme metodunu da kullanmıştır. Örnek Olay İnceleme Yöntemi Yesevî, peygamberimiz ve sahabeleri döneminde yaşanmış olaylar sonu- cunda ortaya çıkan çözüm yollarını derslerinde öğrencilerine aktararak ben- zer durumlar karşısında nasıl davranılması gerektiği konusunda izahatta bulunmuştur: “Gördüğü zamân inanan Ebâ Bekr-i Sıddîk’dır, Üstün olup dayanan
63
Tarih boyunca din eğitiminde sohbetlerin büyük bir rolü olmuştur. Özel- likle tasavvufta sohbetler vazgeçilmez bir eğitim şeklidir. Yesevî insanlara güzel öğütler vermek, onlara Islami bilgiler aktarmak için bu yöntemi çokça kullanmıştır: “Seher olsa yol alır, sır içinde sır görüp, Öyle sohbet kılanlar, farketme- den bilinir, Kutbu’l-aktâb dervîşler, hâs sohbete gelirler, Onların olduğu sohbette şevk sayısız olunur.” 64 Ödül ve Ceza Yöntemi Günümüzde çocuk eğitiminde çokça kullanılan bir yöntem olan ödül ve ceza yönteminde son çare ceza olmalı, aslolan olumlu pekiştirme olan ödül olmalıdır. Bu ceza verme şekli de çocuğu sevdiği bir şeyden mahrum bırak- mak şeklinde olmalıdır. Hikmetlerden anlaşılacağı üzere Yesevî, bu yöntemi çokça kullanmıştır: “Allah’ı seven âşık yarın Burâk biner, Burâk binip mahşer yerin- de cevlân kılar…” 65 Rol-model Yöntemi Yesevî, öğrencileri için yaşantısıyla örnek bir şahsiyet olmuştur. O, Al- lah’a karşı bütün vazifelerini yapmış olsa da sürekli kendisinin vazifelerini bihakkın yerine getiremediğini dile getirmiş ve dinî vecibelerine daha da içten sarılmış, öğrencilerine örnek olmuştur: “Yok benim gibi kötü belâ âlem içinde, Hiç Kazak Üniversitesi Inceleme - Araştırma Dizisi, Ankara, 2016, s. 119. 62 Aynı eser, s. 120. 63 Aynı eser, s. 126-127. 64 Aynı eser, s. 397. 65 Aynı eser, s. 374. Yüklə 4,91 Mb. Dostları ilə paylaş:
|