Eylül 2016 İstanbul/Türkiye

Prof. Dr. Fikret TURAN

(İstanbul Üniversitesi-Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Müdürü)

Saygıdeğer  Kaymakamım,belediye  başkanım,  dekanım,  sempozyum 

başkanım,değerli katılımcılar, misafirler ve çok sevgili  öğrenci kardeşlerim!

Unesco’nun  Ahmet  Yesevî  yılı  ilan  ettiği  2016  içinde  ‘Geçmişten  Gele-

ceğe Ahmet Yesevî Sempozyumu’nu, Uluslararası Sempozyumu’nu Istanbul 

Üniversitesi Edebiyat Fakültesi ve Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü ile Türk 

Ocakları ve diğer kurumlarla birlikte bu yıl içinde yapabilmesi, yapması bi-

zim için bir onur ve kıvanç vesilesi olmuştur.Ben, bu sempozyum içinde çok 

değerli bildirilerin sunulacağına, verimli bilimsel tartışmaların yaşanacağına 

gönülden  inanıyorum.  Türkiyat  Araştırmaları  Enstitüsü,  baştan  beri  Pir-i 

Türkistan Ahmet Yesevî’nin Türk Islam coğrafyasında, dokuz asırdır yoğru-

larak  oluşturulan  Türk  müslümanlığının  kuruluşu,  gelişme  safhaları  ve  en 

önemlisi meseleleri üzerine çalışan bilim adamlarının önemli araştırma mer-

kezlerinden birisi olmuştur.

Enstitümüzün kurucusu Ordinaryüs Profesör Fuad Köprülü, önce 1919’da 

yayınlanan ‘’Türk Edebiyatı’nda Ilk Mutasavvıflar’’ isimli şaheser çalışmasın-

da  Ahmet  Yesevî’nin  Anadolu’daki  mutasavvıf  dervişler  üzerine,  özellikle 

Yunus Emre üzerindeki etkisini incelemiş, sonra 1945 yılında Miili Eğitim 

Bakanlığı’nca çıkarılan Islam Ansiklopedisi’ne yazdığı Ahmet Yesevî madde-

sinde Ahmet Yesevî’nin Bektaşilik, Kalenderilik ve Haydarilik üzerinde etkisi-

ni ve devamlılığını orijinal kaynaklara dayanarak ortaya koymuştur.

Bu çalışmalardan sonra Ahmet Yesevî üzerine yapılan araştırmalar gelişe-

rek devam etmiş, Ahmet Yesevî Araştırmacılığı, Ahmet Yesevî Sahası diye-

bileceğimiz bir akademik çalışma alanı ortaya çıkmıştır. Bu alanda gene ens-

---

Geçmişten Geleceğe Hoca Ahmed Yesevî 

 19

titümüzün  eski  müdürlerinden  ve  daimi  araştırmacılarından  Prof.Dr.Kemal 

Eraslan orijinal çalışmalar ortaya koymuş, birçok yayın yapmıştır. Bu yayın-

lardan  en  önemlisi  ve  etkili  olanı  1983  yılında  Kültür  Bakanlığı  tarafından 

1000 Temel Eser dizisi içinde yayınlanan Divan-ı Hikmet’ten seçmeler isimli 

çalışma olmuştur. Bundan başka yerli ve yabancı birçok bilim adamının hem 

enstitümüzün  dergisi  Türkiyat  Mecmuası’nda  konuya  dair  yayımladıkları 

makaleler ile hem de kongrelerimizde sundukları bildiriler ile Yesevî Araş-

tırmacılığı alanına önemli katkılarda bulunmuşlardır. Bu bağlamda, Türkiyat 

Araştırmaları Enstitüsü’nün burada açılışını yaptığımız Geçmişten Geleceğe 

Ahmet Yesevî Sempozyumu’nun aktif bir paydaşı olması, mensuplarının bu 

sempozyumun meydana gelmesinde etkili olarak yer alması bizi çok mutlu 

etmiştir.Enstitümüzün geçmişte olduğu gibi, gelecekte de böylesi büyük ve 

görkemli faaliyetlere destek vermekten büyük onur duyacaktır.

Bendeniz bu sempozyumda Ahmet Yesevî’nin hayatı, dünya görüşü, sa-

natı, geleneği, Divan-ı Hikmet ve nüshaları, Yesevîlik felsefesi gibi konularda 

ufuk açıcı birçok değerli çalışmaların ortaya konacağına ve bunların hararetli 

ilmi tartışmalara vesile olacağına  gönülden inanıyorum.Bu vesile ile sözle-

rimi bitirirken sempozyuma destek veren  bütün kurumlara ve emeği geçen 

bütün değerli kültür insanlarına tek tek teşekkürlerimi sunarım. Sempozyu-

mumuz hayırlı ve uğurlu olsun.

Teşekkür ederim.

---

Gabit KENJEBAYEV

(Abay Üniversitesi Rektör Yardımcısı)

Değerli katılımcılar, 

Biz  Türk  dünyasının  ata  yurdu  Kazakistan’dan  büyük  selamlarımızı  ge-

tirdik. Bugün düzenlenmekte olan sempozyumun benim için sadece bilim-

sel  açıdan  değil  aynı  zamanda    öğretim  açısından  da  önemi  çok  büyüktür. 

Çünkü, bugünkü gençlik, bugünkü gençlerimiz tarihten  kendilerine gereken 

öğretileri kaparak benimserlerse Türk dünyasının geleceği, parlak geleceği de 

kesin olacaktır. Bu etkinliğe ben Kazakistan’da ilk kurulan ve önemli bilim ve 

eğitim merkezi olan Abay Üniversitesi’nin adına katılmaktayım. Türkiye’de 

de çok tanınmış olan üniversitemizin rektörü Prof.Dr. Praliyev Seryk Zhayla-

uovich Beyefendi’nin size göndermiş olduğu resmi selamlarını ve bildirisini 

sizlere sunmak isterim.

Sayın Uluslararası sempozyumu organize eden değerli teşkilat başkanları, 

çok değerli katılımcılar,

Bugünkü sempozyumun büyük düşünür ve mutasavvıf Ahmet Yesevî Haz-

retleri’nin  hikmetlerini,  bugünkü  nesle  ve  bugünlere  aktarılması  açısından 

bilimsel olarak önemi büyüktür. Ve bu etkinlik çalışmaları kapsamında, Ye-

sevî Hazretleri hikmetlerinde bahsedilen ve önemli beyin omurgasını oluştu-

ran insanlık hümanizm öğretilerinin ışığında hem edebiyat hem kültür bilimi 

hem kültür alanındaki esaslara dayanarak geleceğimizi oluşturmadaki önemi 

ve faktörü de ayrıca çok önemlidir, mühimdir. Ve ayrıca sempozyumda Ye-

sevî hikmetleri ve öğretilerindeki dünya insanlık oluşum varlığı ve sistemdeki 

etkileri yani Yesevî Hazretleri öğretilerinin dünya uygarlığına olan etkisinin 

belirlenmesi de kesin olacaktır. 

---

Geçmişten Geleceğe Hoca Ahmed Yesevî 

 21

Değerli  katılımcı  bilim  adamları,  uzmanlarımız  bugünkü  sempozyumda 

işlenecek  olan  Yesevî  Hazretleri  öğretileri  ve  hikmetlerinin  aydınlatılması, 

onların gelecek nesle, yarınlara ulaştırılması açısından düzenlediğiniz önemli 

çalışmalardan dolayı tebriklerimi iletirim. Ve bugünkü Ahmet Yesevî konulu 

sempozyumun aktüelliği konusunda bir vurgulama yaparsak; Ahmet Yesevî 

Hazretleri  Kazak  topraklarında  yaşamıştır,  çalışmıştır,  ve  o  dönemin  Farap 

şehrinde, Buhara’da ve o bölgede eğitim alarak şahsiyetinin oluştuğu da bir 

gerçektir. Ve Yesevî öğretilerinin mirasının aktüel olması bugünkü toplantı-

daki ve oturum çalışmalarındaki kesin somut ve net olarak yansıtılacak, göre-

ceksiniz. Ve bu tip, bunun gibi bilimsel çalışmalarımız Türk dünyasını daha 

da birleştirici, bir araya getirici, bütünleştirici önemli çalışmalardandır aslın-

da. Ve bu etkinliklerde bilim adamları hem bir araya getirilir, hem de toplu-

mumuzun geliştirilmesi için izlenmesi gereken istikametler de belirlenir aynı 

zamanda. Bu aynı zamanda yukarıda da bahsettiğim gibi Yesevî öğretilerinin 

aktüelliğini de vurgular. 

Sizin  de  bildiğiniz  gibi  Yesevî  Hazretlerinin  vefatından  sonra  Hazretle-

rimiz  şuan  Güney  Kazakistan  bölgesindeki  eski  adı  Yesi  şuan  ki  Türkistan 

şehrinde defnedilmiştir ve şuan ki Türkistan şehrinde bulunmaktadır ve biz-

lerin  Türk  dünyasının  başvurduğu  esas  manevi  merkez  de  orası  olmuştur. 

Ve şuan Türkistan’da bulunan Ahmet Yesevî Türk Kazak Üniversitesi’nin de 

gençlerin bilim alması, eğitim alması, hep birlikte olması açısından öneminin 

büyük olduğu da herkes tarafından bilinmektedir. Ve şuan Astana’da faaliyet 

göstermekte olan Uluslararası Türk Akademisi Türkiye-Kazakistan birleşme-

sini, daha da yakınlaşmasını ve entegrasyonu sağlamakla birlikte tüm Türk 

dünyasının birleşmesini ve bir platformda birlikte olmasını da sağlamakta ve 

bu doğrultuda çalışmalarını yürütmektedir.Ve sözümün sonunda da sizlere 

elveda demiyoruz, sizlere sadece görüşmek üzere diyoruz. Çünkü önümüzde-

ki ay Almatı’da bizim üniversitede bu etkinliğin devamı olacak. Hep birlikte 

böyle güzel, nadide, böyle önemli etkinliklerde hep bir arada buluşalım, var 

olun, sağ olun.

---