F. I. Haydarov, N. I. Xalilova psixologiya fanlarini qitish metodikasi

Uchrashuvlar — kechalari. Bu uchrashuvlar eng yaxsh 
qituvchilar, bolalar uchun teatr q ygan rejissyorlar bilan, bolalar 
qonunbuzarliklari bilan shu ullanuvchi prokuratura xodimlan 
b lishlari mumkin. Bu uchrashuv kechalari ham oldindan 
tayyorlanadi. Muhimi talabalarni qiziqtiradigan savollarni belgilab olisn 
kerak. Suhbat mazmuni bola shaxsi shakllanishi haqida, bolalar 
psixikasi xususiyatlari t risida talabalarning psixologik bilimlariga 
asoslanishi kerak. Muhokama etiladigan savollar orqali ular suhbatga 
tayyorlanib borishlari uchun talabalarga oldindan maium q^® 
maqsadga muvofiqdir. 
Kichik tajriba tadqiqoflari. Bunday murakkab b W
1 
tajribalarni talabalar mustaqil ravishda qituvchi rahbarligida zlan 
tkazadilar. Natijalari haqida talabalar t garak yi ilishlarida 5'
0
'
0 
buning uchun maxsus tashkil etilgan majlislarda axborot berisU
an 
mumkin. Bu axborotlarda psixologlarning tajriba ishlari natijalari ha"
1 
keltirilishi mumkin. 
Talabalarni militsiyaning bolalar xonasi ishida ishtiroklari, bu 
yerda uW nazoratsiz bolalar oilaviy va turmush sharoitlari bilan 
tanishadilar, balo atga yetmaganlar ishlarini k rishda 
ishtirok 
etadilar, militsiya r yxatida turuvchi bolalar va smirlarni individi™ 
otaliqqa oladilar. Psixologiya qituvchilari ularga kerakli yordaffi 
k rsatadilar, maslahatlar beradilar. Auditoriyadan tashqarida bajargan 
ishlari haqida maiumotlar psixologik t garaklarda muhokam
3 
qilinadi. 
Bolalar bilan ishlab, ularning xulqidagi chetlanishlarni sababini 
aniqlash va ularni bartaraf etishga intilib talabalar bola psixikasi
va 
uning shaxsi shakllanishini sharoitlarini yaxshiroq tushuna boshlaydilaT' 
Bu faoliyat ijodiy xarakterga ega boiadi, talabalarda z ishlarinins 
natijalariga erishishga intilish uy otadi, t ri qarorlarni mustaQ" 
izlashga undaydi, odamlarga ylab va e'tibor bilan munosabatoa 
boiishga rgatadi. 
Talabalarning maktabdagi tarbiyaviy ishlari quvchilarni rganis" 
va ularni psixologik tuzilishini tavsiflash hamda auditoriyadan tashQan 
ishlarda muhokama etilishi mumkin. T garak yi ilishlarid* 
bolalarning odoblari, ularga ta'sir k rsatish choralari muhokama 
qilinadi, quvchilar mustaqilligi va faolligi rganiladi, bolalar 
73 

---

jamoasida yuzaga keladigan turli munosabatlar, shaxs shakllanishi va 
uning rivojlanishi bilan bo liq boshqa masalalar muhokama etiladi. 
qib chiqqan kitobidagi qahramonlarining harakatlari va 
xarakterlarini muhokama qilish. Bunday ishlarning maqsadi-
odamlarning psixologik xususiyatlarini ochish, ularning harakatlari va 
ishlari sabablarini, hayot sharoitlarini ya tarbiyaning shaxs 
shakllanishiga ta'siri rganiladi. Muhokama asari tanlaganda, unda 
ishtirok etayotgan shaxslarning fikrlari va hissiyotlari, ularning 
harakatlari sabablari aniq, yaqqol k rsatilgan b lishi kerak. Turli 
sinflarda, turli sharoitlarda shaxs shakllanishi haqida fikr yuritish 
mumkin b lgan asarlar qiziqarli b ladi.