F. R. Xolboyev, D. A. Azimov, E. Sh. Shernazarov z o o g e o g r a f I y a

va kolobuslar bilan oziqlanuvchi maymunxo‘r burgutlar, bulbullar,
bo‘zdoqlar, drongo va lichinkaxo‘rlar ham bu hudud uchun xos turlar
sanaladi. Bu yerda hasharotlar va asalari uyalaridagi mum bilan
oziqlanuvchi asal darakchilari ham uchraydi.
Afrika o ‘rmonlarida buqalamunlar ayniqsa xilma-xil. K o‘pchilik
reptiliyalar daraxtlarda ov qilganligidan moslashish natijasida ya­
shil rangga kirgan. Bularga shunday moslanishlarga ega b o‘lgan
xlorofis ilonlari, yashil manba va daraxt qora ilonlarini misol qilish
mumkin.
Suv havzalarida to‘mtoq tumshuqli timsoh uchraydi.
Gileyalardagi yirtqich hasharotlarga dominant guruh sanalgan
chumolilar kiradi va bu yerda ulaming 600 dan ortiq turlari uchraydi.
Tuproq yuzasi, ya’ni xazon ostida yirik skolopendralar, qora chayon
lar va turli o ‘rgimchaklar yashaydi. Gumh holida yashovchi saprofag-
larga termitlarni misol qilish mumkin. Nam tropik o ‘rmonlardagi
1 
ga maydonda ulaming uyalari soni 80 tadan 
100
 tagacha yetadi, 
1
rrf
98

---

da uchrovchi termitlar soni esa 500 tadan 10 mingtagacha tebrana
di. Xuddi shunga o ‘xshash saprofag oziqlanish bu joyda uchrovchi
suvaraklar, shiralar, qo‘ng‘izlar, juft qanotlilar va boshqa bo‘g ‘im-
oyoqlilaming lichinkalari hamda voyaga yetgan vakillarida kuzati-
ladi. Ko‘pchilik kapalaklar G‘arbiy Afrikaning tropik o ‘rmonlarida ya
shaydi. Ulaming 3/4 qismi endemiklardir.
Janubiy Afrika. Ushbu hudud Afrika materigining janubiy qismini
egallaydi va o ‘z tarkibiga turli landshaftlami qamrab oladi. Land
shaftlar orasida cho‘l va yarim cho‘l landshaftlari ustunlik qiladi.