F u s m o n o V, R. I s o m o V, B. X o ‘ j a y e V matematikadan



Yüklə 8,88 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə16/246
tarix26.10.2023
ölçüsü8,88 Mb.
#131672
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   246
Usmanov F. Matematikadan qo\'llanma

Protsent. 
H a r qanday sonning (m iqdorning) yuzdan bir 
b o ia g i (ulushi) shu sonning 
birprotsenti
deb ataladi. Protsent so ‘zi 
lotincha "procentum" so‘zidan olingan b o iib , yuzdan degan m a’noni 
26


bikliradi. Protsent so‘zi o 'rniga % belgisi ishlatiladi. H ar qanday
l
100
miqdorning (sonning) 
1
% iga uning ](L b o ia g i (ulushi) va biror
m iqdorning 10Q ulushiga uning l% im o s keladi. 
1
% = 
1Q0
=
0
,
0 1
.
M i s o l l a r . 1) 5% = 5 : 100 = 0,05; 72% = 72 : 100 = 0,72; 
115% = 115 ; 100= 1,15;
2) 1 = 1 • 100% = (1 : 0,01) = 100%; 9 = 9- 100% = 900%;
4,12 = 4,12 • 100% = 412%; 23 f = 23,75 • 100% = 2375%.
Sonning (m iqdorning) m ingdan bir b o ia g i (ulushi) prom illi deb 
ataladi va 
%o
bilan ifodalanadi:
1
0/00
 ~
Tow 
~ 0’ 001

Protsentga doir quyidagi uchta m asala k o ‘proq uchraydi:
1) Berilgan sonning berilgan protsentini topish.
a
berilgan son, uning
p
% ini topam iz. Buning uchun proporsiya 
tuzamiz:
a p
-v = w
a —
100
%
 — p%
Demak, berilgan sonning berilgan protsentini topish uchun sonni 
shu protsentga mos songa k o ‘paytirib, k o'paytm ani 
100
ga b o iish
kerak.
M i s o l : 1200 ning 45% ini toping.
1200-45
Y echilishi: Jt =
[(X) 
= 12 • 45 = 540.
J a v o b : 540.
2) 
Berilgan protsentiga ko‘ra sonning o‘zini topish. N
sonining 
p%

b
ga teng. 
N
ni toping.
N

100
%
b

p%
Sonning berilgan protsentiga k o ‘ra o ‘zini topish uchun, protsent­
ga mos sonni 
100
ga k o ‘paytirib, k o ‘paytm ani protsentga b o iis h
kerak.
M a s a l a . P axtadan 35% tola olinadi. 840 kg tola olish uchun 
qancha paxta kerak b o ia d i?
Y e c h i l i s h i :
27
ЛГ 
6 -1 0 0
N =
— —


х
— 
100
%
840 — 35% А
J a v o b : 2400 kg.
3) 

Yüklə 8,88 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   246




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə