F u s m o n o V, R. I s o m o V, B. X o ‘ j a y e V matematikadan

Ikki sonning protsent nisbatini topish. 
Buning uchun birinchi 
sonni ikkinchi songa bo'lish, natijani 
100
ga k o ‘paytirib, so‘ngra % 
belgisini q o ‘yish kerak.
M a s a l a . Bekzod 350 betlik kitobning 210 betini o ‘qib b o id i. 
U kitobning necha protsentini o'qigan?
Y e c h i l i s h i :
P =
"7
‘ 
100
% ga k o 'ra p = “
j -
100
% = 60% ni o ‘qigan. 
J a v o b : 60%.
O 'rta qiymatlardan eng ko‘p ishlatiladiganlari 
o‘rta arifmetik, o‘rta
geometrik, o‘rta vaznli 
va 
o'rta garmonik 
qiymatlardir.
7.1. 
0 ‘rta arifm etik qiymat. 
B erilgan m iq d o rla rn in g son 
q iym atlarini q o ‘shib, yig'in d in i q o 'sh ilu v ch ilar soniga b o ‘lish 
natijasida o 'rta arifmetik qiymat hosil bo'ladi. Berilgan 
a v ar ay
. . ., 
an
sonlarning o 'r ta arifm etik qiym atini 
A
deb belgilasak,
bu yerda 
n -
qo'shiluvchilar soni.
1
- m a s a l a . -
12
; 
10
; 
20
sonlarining o 'r ta arifmetik qiym atini 
toping.
J a v o b :
6
.
2-m a s a 1 a. 0,289; 0,32; 0,291; 0,3 sonlarning o 'r ta arifmetik 
qiym atini toping.
J a v o b : 0,3.
3 - m a s a l a .
a
, 1,8 va - 5,6 sonlarining o 'r ta arifmetigi 1,2 ga 
teng. 
a
ning qiym atini toping.
7- 
§. O 'r ta q iy m a tla r
A =
a +a +a +...+a
1 2
3 
i
n
П
Y e c h i l i s h i :
A —
-
1 2
+ 
10
+ 
20 
3
Y e c h i l i s h i :
A =
0,289 + 0,32+0,291 + 0,3
4
= 0,3.
28

---

а+1,8-5,6 
, 
, Г
Y e c h i l i s h i :
Л
------- ^--------1,2 = > а +1,
8
- 5
,6
= 3
,6
= 7,4.
J a v o b : 7,4.
4-m a s a 1 a. T raktorchi birinchi kuni 5 ga, ikkinchi kuni 5,8 ga, 
uchinchi kuni esa 
6
ga yerni shudgor qildi. U bir kunda o ‘rtacha 
qancha m aydonni shudgor qilgan?
л/ 
и ■
i • 
и ■
5 + 5,8+ 6 _ 16,8 _
Y e c h i l i s h i : ----- ^----------- ^-----
5
,
6
.
J a v o b : 5,6 ga.
5-m a s a 1 a. B iror m iqdor uchta qiym atining o ‘rta arifm etigi 4 
ga, beshtasining o ‘rta arifmetigi esa 5 ga teng. Shu qiym atlarning 
yig'indisini toping.
Y e c h i l i s h i :
Cl]
+йт
1) 
— 4 => Я] + a
2
+ o
3
= 12.
/?| +Z?o
2) 
^ 
4
= 5 => 
b x 
+ 
b 2
+ 
b 2 
+ 
b A
+ 
b5 
=
25.
3) 
+ а
2
+ a
3
+ 
b x
+ 
b,
+ 
b} + bA + b5
— 12 + 25 =37.
J a v o b : 37.
7.2.