Fakültə: Təhsil Kafedra: Riyaziyyat İxtisas

[4.289]
Beynəlxalq münasibətlər ikitərəfli və universal formada qurula bilər və çox vaxt regional 
xarakter daşıyır. 
 
Dünyanın bu və ya digər regionunda beynəlxalq münasibətlər müxtəlif cür formalaşmışdır 
və tarixin ayrı-ayrı dövrlərində müxtəlif olmuşdur. 
[4.289] 
Bir neçə tədqiqatçı vardır ki, onlar R.Aronun “Münasibətlərin tənzim olunması dövlətlər 
arası müqavilələrdir” fikri ilə razılaşmırlar. Amerika alimi D.Kaporazonun düşünür ki, beynəlxalq 
münasibətlərdə başlıca fəaliyyət göstərən dövlətlər deyil, siniflər, sosial-iqtisadi qruplar və siyasi 
qüvvələrdir. D.Singerin fikrincə isə beynəlxalq münasibətlərdən başlamış qlobal birliklərədək 
hamısının davranışı öyrənilməlidir. Beynəlxalq münasibətlərin iştirakçıların müəyyənləşdirilməsi 
onun mahiyyətinin mühüm ünsürlərindəndir.
[1.166] 
Beynəlxalq münasibətlərin iki əsas istiqaməti 
vardır:
1.
 
Ümumi məsələlər nəzəriyyəsi;
2.
 
Xüsusi məsələlər nəzəriyyəsi.
Beynəlxalq münasibətlərin bir neçə ümumi yanaşma nəzəriyyələri var. Onlar bunlardır:
1.
 
Kaunski Raytın amillər nəzəriyyəsi;
2.
 
Corc Lisinkin beynəlxalq tarazlıq nəzəriyyəsi;
3.
 
Raymon Aronun sülh və müharibə nəzəriyyəsi;
4.
 
Hans Morgentaunun siyasi realizm nəzəriyyəsi;
5.
 
İohan Heltunqun əlaqələr nəzəriyyəsi;
6.
 
Baqat Koronın beynəlxalq aktyorlar nəzəriyyəsi.
[4.290]
Siyasi elmdə beynəlxalq münasibətlərin formalarını araşdırmağın bir sıra metodlarından 
istifadə olunur. Müxtəlif meyarlar, metodlar və yanaşmalarəna görə beynəlxalq münasibətlərin 
formaları iki qrupa bölünür. a) xronoloji ardıcıllıq silsiləsi təşkil edən, b) müasir beynəlxalq həyat 
reallığının rəngarəngliyini ifadə edən.