Fənnin məQSƏd və VƏzifəLƏri onun ixtisas fəNLƏri ilə ƏlaqəSI. Neft qədim akkad dilində "napatum"

Neft və qaz miqrasiyasi (latınca migratio - yerdəyişmə) - neft və qazın hərəkəti təbii qüvvələrin təsiri ilə yer qabığına doğru hərəkətidir. Mineral mühitin və mayelərin (flyüdlərin) fiziki və kimyəvi qarşılıqlı təsiri, həmçinin yerin təkinin geoloji və termodinamik şəraitinin dəyişkənliyi ilə əlaqədar sonuncunun faza çevrilmələri ilə müşayiət olunur.
İlkin miqrasiyada - karbohidrogenlərin lay suları ilə birlikdə xırda dənəli, aşağı keçiriciliyə malik kollektor süxurlardan sıxışdırılması, ikinci miqrasiyada - su ilə doymuş laylara neftin, qazın hərəkəti baş vrerir. Neft və qazın miqrasiya mexanizmləri mayelərin (flyüdlərin) fiziki-kimyəvi xüsusiyyətindən, onların müəyyən termobarik şəraitdə və miqrasiya yollarında hərəkət etməsinə səbəb olan qüvvələrdən asılıdır.
Neft və qazın miqrasiya mexanizmlərindən aşağıdakılardan ibarətdir: təzyiq düşməsi şəraitində keçirici süxurlarda süzülmə; neft və qazın kollektorlarda olan suda üzməsi; yeraltı suların axını ilə onların köçürülməsi; süxurların sıxılması və ya deformasiyası zamanı neft və qazın sıxılması; onların kapilyar və sorbsiya qüvvələrinin təsiri altında hərəkəti; gil plastik təbəqələr vasitəsilə qaz və ya neft sıçrayışları; qatılıqları fərqli olduqda onların süxurlarda və sularda yayılması. Neft və qaz miqrasiyasının əsas hərəkətverici qüvvələri qravitasiya, hidravlik və molekulyar qarşılıqlı təsirlərdir. Miqrasiya nəzəriyyəsində ən mübahisəli olanı miqrasiya edən karbohidrogenlərin fiziki-kimyəvi vəziyyəti haqqında fikirlərdir. Əksər tədqiqatçılar ayrı-ayrı molekullar və misellər (hissəciklər) şəklində miqrasiya ehtimalını irəli sürürlər; həqiqi və kolloid sulu məhlullar; tək qaz fazası (sıxılmış qazda həll olunmuş maye karbohidrogenlər); maye karbohidrogenlərin axınları. Eyni zamanda, üzvi maddələrin müxtəlif dərinlikləri və transformasiya mərhələləri üçün müəyyən növ neft və qaz miqrasiyasının əhəmiyyətinin rolu birmənalı qiymətləndirilmir.
Neft və qaz miqrasiya marşrutları (yolları) aşağıdakılardır: aşağı keçirici süxurların və lay süxurlarının bütün kütləsi; lokallaşdırılmış kanallar — dartılma çatları, çatlar və artan qırılma zonaları, yataq müstəviləri və süxurların uyğunsuzluğu və s. Layların heterogenliyinə görə neft və qaz miqrasiyası səpələnmiş ola bilər (xüsusilə zəif keçirici süxurlarda), axımlı (fasiləsiz fazada). keçirici rezervuar), yastı reaktiv (qırılma boyunca) və ya dar reaktiv (antiklinallar zəncirində).