ataraksiyadır. İnsanın özünü təmin edə bilməsi
–
avtarkiyadır . Onun vasitəsilə bütün bədbəxtliklərdən xilas
olmaq mümkündür.
Sonrakı dövrdə epikureizmin yayılmasında Lukretsi Kar
mühüm rol oynamışdır.
Skeptisizm gerçəkliyi dərk etməyin mümkünlüyünü şübhə altı-
na alan fəlsəfi fikir cərəyanıdır. Bu cərəyanın baniləri
Pirron (e.ə.
təqribən 365-275-ci illər) və
Sekst Empirik (təqribən 200-250-ci
illər) olmuşdur. Onlar bütün fəlsəfi məktəblərin ehkamlarını
rədd edir, mühakimə yürütməkdən, biri digərinə zidd olan
eynigüclü mühakimələrdən birinə qəti üstünlük verməkdən çə -
kinməyi tələb edirdilər.
Pirronun skeptisizmi aqnostisizm deyildi. O, hissi qavramanı
eti bar lı hesab edirdi. Pirrona görə, əgər mən bir şeyi acı və ya
şirin he sab edirəmsə, bu, mənim mülahizəmdir. “Bu, mənə acı
və ya şirin gəlir” ifadəsi həqiqət olacaqdır, lakin əgər bundan
118
R a m i z M e h d i y e v
downloaded from KitabYurdu.org
sonra mən desəm ki, həmin şey həqiqətən acı və ya şirindir,
onda mən yanılmış olaram.
Sekst Empirik skeptisizmin fəlsəfi təlim kimi doğru olmasını
sübut etmək üçün böyük həcmdə empirik material işləmişdir. Bu
fakt onun şərhini antik skeptisizm ensiklopediyası kimi
qiymətləndirməyə əsas verir.
