xidməti sənədlər mürəkkəblə, səliqəli və aydın tərtib
edilməlidir. Sənədlərin hissələri yazılarkən abzasdan
başlamalıdır. Mətni tərtib edən əl yazısının birinci səhifəsinin
üzərində sol tərəfdə yazının neçə nüsxədən ibarət yazılmasını
göstərməlidir.
Maliyyə, istintaq məhkəmə, statistika, vergi
sənədləri və başqa xüsusi sənədlər qüvvədə olan qanunlara
və əsasnamələrə uyğun surətdə hazırlanıb tərtib edilməlidir.
İdarələrin mətbəə və kompüter üsulu ilə hazırlanan
blanklarmda aşağıdakı daimi rekvizitlər və məhdudlaşdırıcı
nişanlar göstərilməlidir:
-dövlət gerbi ;
-idarənin və müəssisənin embleması;
-Azərbaycan Respublikasının Azərbaycan və lazımi
hallarda ingilis dilində a d ı ; '
-idarənin, müəssisənin Azərbaycan və lazım gələrsə,
ingilis dilində tam və ya qısa şəkildə adı;
-ünvanın, sərlövhənin, çapa başlanmasının və
nəzarət haqqında qeyd yazılmasının nişanları.
Xaric sənədlərdə (məktublarda, məlumat xarakterli
arayışlarda, məlumat vərəqlərində) ünvan sahibi göstərilir.
Sənədlərin üstündə ünvan yazılarkən aşağıdakı qaydalara
əməl edilməlidir:
1.
Sənədlər idarələrin, müəssisələrin və təşkilatların
quruluş bölmələrinin və ya vəzifəli şəxslərin ünvanına
yazılmalıdır, məsələn :
Azərbaycan
Respublikası Təhsil
Nazirliyinə (və ya nazir
M.M cənaba)
-158
2.
İdarənin və onun quruluş bölməsinin adı, sənəd
vəzifəli şəxsə göndərildikdə idarənin adı, ünvan sahibinin
vəzifəsi və soyadı yazılır. •
3.
Əgər sənəd xüsusi şəxsə göndərilirsə, əvvəlcə
ünvan sahibinin poçt ünvanı bütünlüklə, sonra soyadı
yazılmalıdır.
Bakı ş,, Babək küç ev 14, mənzil 01
cənab (sakini) Ə.Ə. Məmmədova
4.
Sənəd dörddən artıq ünvanı əhatə etməməlidir.
Sənəd dörddən artıq ünvana göndərildikdə isə hər nüsxədə
ancaq biri (göndərilən ünvan ) yazılmalıdır. Sənəd iki - dörd
ünvana göndərilərkən ünvan sahiblərindən əvvəl “surəti”
sözü yazılmır.
Sorğuya cavab verilərkən cavab məktubunun
əvvəlində hansı sorğuya cavab verilməsi, sorğunun tarixi və
nömrəsi göstərilməlidir.
Göstərilən sənəd digər sənədlər, kağızlar əlavə
edildikdə göndərmə məktubunda “qoşma” sözündən sonra
əlavə edilmiş sənədlərin adı, sayı, həmçinin daxil olma və
göndərilmə nömrələri göstərilməlidir. Qoşma qeydij'yatı
mətnin altında üç intervalla yazılır və əlavə olunan sənəd
göstərilir.
Sənədlər hazırlandıqda onun imza edilməli yerinin
yanında imza edən şəxsin adı və soyadı aydın olaraq yazı
kompüterdə və ya əl ilə yazılır. Vərəqənin o biri tərəfinin
aşağı hissəsində sənədin icrası tarixi və imza qoyulur.
Göndərilən hər bir sənədin surəti olmalıdır. Sənəd imza
edildikdən sonra surəti işə tikilir. Xidməti sənədlər bir
-
159
-
qayda olaraq vəzifəli şəxs tərəfindən imzalanır. İdarə,
müəssisə və təşkilatlarda müvəqqəti olaraq vəzifəli şəxs
olmadıqda arayış - məlumat və xidməti yazışmalara vəzifəli
şəxsi əvəz etmək hüququ verilmiş tərəfindən imza edilir.
Sənədin bütün göndərilən nüsxələrinə imza edilməlidir.
Xidməti sənədlər aydın, ixtisar olunmadan və əlavə
cızmalarsız imza edilməlidir. Sənədlərin göndərilmə tarixi,
lazım olduqda “şəxsən” və ya “təcili” sözləri sənədi imza
edən şəxs tərəfindən yazılır, sənədin göndərildiyi ayın adı
hərflə, il və gün isə say rəqəmilə göstərilməklə yazılır.
Sənədin birinci nüsxəsində imza edilərkən düzəliş
aparılsa, icraçı təcili olaraq digər nüsxələrdə də eyni düzəliş
aparır. İmza edilmiş sənədlərdə bu və ya digər düzəliş
aparılması qadağandır. Gerbli möhür ilə təsdiq edilmiş
sənəddə silmə və ya digər formada düzəliş aparmağa icazə
verilmir.
Sənədlərin hazırlanması və rəsmi şəklə salınması
üçün iki formatlı blankdan “A4” (210x297mm) və “A5”
(210xl48mm) formatlarından istifadə edilir. Sənəd
dövriyyəsi çox olan idarələrdə ayrı-ayrı sənəd növləri üçün
blanklar tərtib edilir, bunların üzərində mətbəə üsulu ilə
sənəd növünün adı yazılır, məsələn, qərar, qətnamə, əmr və
i.a. Blanklarda hər biri üçün rekvizitlərin iki variantda
yerləşdirilməsinə yol verilir; küncdə və uzununa .
Sənəd dövlət dilində tərtib edilir və “Dövlət dili
haqqında” qanunla tənzimlənir. Beynəlxalq əlaqələrlə bağlı
olan sənədlər xarici dildə də tərtib edilə bilər.
Sənədlərin blanklan bir nömrəli ağ yazı kağızından
hazırlanmalıdır. Müstəsna hallarda ancaq rəngli, zəif boyalı
kağız işləməyə yol verilir. Blanklann bütün ünsürləri
-
160
-
(rekvizitləri) qara və digər rəngdə çap edilə bilər. Kollegial
orqanların qərarları, icra aparatının iclaslarının protokolları
və qərarları, nazirliklərin əmrləri, qərarları, sərəncamları,
məktubları, digər idarələrin əmrləri və məktubları xüsusi
olaraq mətbəə üsulu ilə hazırlanmış blanklarda rəsmi şəkilə
salınır.
İdarələrdə tez-tez təkrarlanan birtipli sənədlər
(bildiriş, məktub və s.) tərtib edilərək, mətbəə üsulu
hazırlanan trafaret mətnli blanklar tətbiq edilə bilər.
Sənədlər hazırlanarkən və rəsmi şəklə salınarkən
aşağıdakı tələblərə mütləq əməl edilməlidir; müəllif olan
idarənin göstərilməsi (bir qayda olaraq sənədin r .blankla-
rında əks etdirilir) sənəd növünün adı, başlığının tərtib
edilməsi; ünvan yazılması və tarix qoyulması, mətnin
razılaşdırılması hüdudunda qeydlər yazılması, təsdiq
edilməsi (imzalanması, möhür \oimlmasi), sənədin hərəkəti
və icrası haqqında qeydlər yazılmalıdır. Bütün xidməti
sənədlər düzgün tərtib edilməli, mətnləri qısa, dəqiq olmalı,
müxtəlif şərhlərə yol verilməməlidir.
Sənədlərin mətnləri iki hissədən ibarət olmalıdır.
Birinci hissədə sənədin hazırlanması üçün əsas götürülmüş
faktların və hadisələrin təsviri verilir. İkinci hissədə
nəticələr, təkliflər, qərarlar, sərəncamlar və xahişlər ifadə
edilir.
Sənədin yaranması üçün başqa sənəd əsas ola bilər.
Belə olduqda birinci hissədə bu sənədin hazırlanması üçün
əsas götürülmüş sənədin növünün adı, nömrəsi, tarixi və
mətnin başlığı göstərilir. İkinci hissədə mətn hərəkətlərin
xarakterinə, icraçılara, müddətlərə görə və başqa prinsiplər
əsasında bəndlərə bölünə bilər.
-
161
-
Dostları ilə paylaş: |