Akademikin Son eseri
Yüklə 0,89 Mb. Pdf görüntüsü
|
gözlərindən və cəlladın qılıncı kimi iti qələmlərindən heç nə yayınmır; əsas budur ki, işlərin bu şəkildə gedişatı və onun hakimiyyətinin Fatma nənənin hanası sayaq uzandıqca uzanaraq, nəhəng bir qaya kimi ölkənin üstünə çöküb yavaş-yavaş camaatın öz dövlətinə olan son ümidlərini də xıncımlaması daha heç kimi maraqlandırmırdı; maraqlananların aqibətini görmüşdülər, azacıq cəsarətə gəlib bu barədə söz açanlar susdurulmuşdu və indi daha hamı xoşbəxt bir susqunluq içindəydi. Hakimiyyətlə xalq arasında zərrəcə uyumsuzluq, anlaşılmazlıq qalmamışdı. Su töküldüyü qabın şəklini almışdı və nə vaxtsa hərəkətli, axar bir şey olduğu unudulmuşdu. Dostuyla-tanışıyla, böyüklü-kiçikli çevrəsi-çətəsiylə birgə ömür sürmüş, günlər görmüşdü. Daha doğrusu, özləri gün görmüş, xalqa gün göstərməmişdilər. Hərdən adama elə gəlirdi ki, Aslan nazir bu ölkədə ondan yuxarı vəzifəlilərin də olduğunu unudub. Özünü ölkənin sahibi kimi aparırdı və yuxarıdakıların susması da adamları heyrətləndirirdi. İş o yerə çatmışdı ki, onun həmkarları, yəni vəzifəcə onunla eyni səviyyədə olanlar da Allahın bu şərindən və bəlasından qorunub, başlarını salamat saxlamaq üçün ona xərac verirdilər. Elə bir şey deyildi bu ölkə üçün: qəpik-quruş, beş yüz min, bir milyon… Ona idarəçilik dərsi verənlər başdan öyrətmişdilər: dünya belə gəlib, belə də gedəcək. Sən Allah deyilsən ki, hər dərdin dərmanını biləsən. Düzünü bilmək istəyirsənsə, buna heç Allahın da imkanı olmayıb, ya da özü qəsdən çox şeyi buraxıb bu cahil, yaxşı nədir, pis nədir bilməyən camaatın və vaxtın öhdəsinə. Üz versən, xalq başına çıxar. Vədənin öz yeri, hədənin öz yeri. Təbəə və ya vətəndaşla ünsiyyətin ən yaxşı yolu ümid verməkdir. Başlanğıcda dünyanı uçurub yenidən quracağın və kasıbların dayağı, haqqın bayrağı, yıxılanların dirəyi, kimsəsizlərin köməyi olacağın haqda şüarları ölkə boyu yay, guya dəridən- qabıqdan çıxıb gecə-gündüz işləyirsən desinlər, heç kimə güzəşt eləmə, avam camaatı özünə inandır, bundan sonra necə istəyirsən yaşa! “Xalqa qan uddurmuşdu, zülm ərşə dirənmişdi”, demək düz olmaz. Haqsızlığı çox olsa da, hələ qapısına tikan əkdirməmişdi. Bu boyda pulu niyə yığır? Olmasın iyirmi-otuz min. Bir reklamçılar şəbəkəsi saxlamağa nə var ki? Ölkə boyu gəzib sənin başqa nazirlərə bənzəməməyin, xeyirxahlığın, xalqa yanmağın, əvəzsizliyin barədə dastanlar yaysınlar!.. Ancaq özüynən yanaşı mədhiyyələr də qocalmışdı. Gözünü açıb diqqətlə baxsa nə özünü tanıyardı, nə ölkəni. Nazirlik sarayından çıxmadan bunu necə görə bilərdi? Onun kölgəsində boy atanlar, hökumətin qol- budağına doluşmuş qohum-qardaşı elə bir dəmir hasar çəkmişdilər ki, nə sirinsimiş mahnılardan üzlərə qonan istehzaları görür, nə də ölənlərini gordan çıxaran söyüşləri eşidə bilirdi. Böyür-başındakı müavinlər, müşavirlər bir-birinin ağzına tüpürübmüş kimi, eyni şeyi təkrar edirdilər: “Aslan nazirimiz, nazirliyimiz cənnəti itələyib, dayanıb onun qapısında, işçilərimiz sizi sevir desək, düz olmaz; sizin başınıza and içir. Sizə tapınır, salam əvəzinə sizin adınızı zikr edir, “Onsuz bir günümüz olmasın”, deyir. Bu avam xalq başa düşmür ki, nə qədər biz yanınızdayıq, əlinizin və ayağınızın altındayıq, nə qədər sizdə belə bilikli, iş bilən, it döyən, boşboğaz, cəngavər sürüsü, bağışlayın müavinlər, məmurlar, qullar, ayaqyalayanlar, dalsilənlər, daş qoyduğunuz yerə daşş...q qoyanlar var, qızıldan qiymətli başınızdan bir tük əskik olmaz. Biz ev-eşik üzü görmədik, ömrümüzü sizə qulluqda keçirtdik. Allahın izniylə bundan sonra da belə olacaq”. Nazir də bozarıb demirdi ki, ay itin qarnından çıxanlar, sizə o vəzifəni, süfrəmin qırıntılarıyla dolanmaq səlahiyyətini mən vermişəm, sabah qulağınızdan tutub vızıldadaram zibilliyə, görüm onda Allahın izniylə necə qalırsınız mənim yanımda... Neyləsin, hirslənməyi çoxdan unutmuşdu. Bütün işlərin yağ kimi getdiyi bir nazirlikdə, adın Şirbəla olsun, ya Aslan nazir, fərqi yoxdur, niyə hirslənməlisən ki? Qulağı dolmuşdu it ağzından axana bənzəyən sözlərlə; ağlına mıx kimi batmışdı ki, nazirin üslubu elə bundan ibarətdir: başdasansa, qarşındakı sənin kiçiyin, yəni itin, küçüyün olmalıdır; dünyanın hər yerində iqtidara bu cür ehtiram bəslənir, hər yerdə nazirlər əsir-yesirlə belə danışırlar. Hərdən, çox nadir hallarda, qəflətən beynində uzaq gənclik illərinin işartıları közərəndə bu sözlərdən qusmağı gəlir və “Allah, bu qoyunları hardan düçar etmisən mənə?” deyə öz halına yanırdı. Ancaq bu ovqatı işıldaquş kimi tez sönürdü. “Şükür, belə etibarlı əlaltılarım, qoşunum var!” – deyə sakitləşirdi. Axır vaxtlar bütün sədaqət, mədhiyyə nəğmələri bitib-tükənəndən, daha doğrusu, çevrəsindəkilər özləri öz dediklərindən iyrənməyə və Aslan nazirin də onlardan iyrəndiyindən şübhəyə düşəndə sədaqətlərini göstərmək üçün olmayan yerdən, “nazirlik uğrunda mübarizə” komediyası, yanpörtü və ya gizli yollarla Aslanı devirəcək siçanlara, yəni “murdar və xaricə satılmış” müxalifətin barmağıyla idarə edilən qəzet tənqidlərinə qarşı müvəffəqiyyətli və Aslan nazirin uzaqgörən, dahiyanə təfəkkürünün məhsulu olan mübarizə tamaşası uydurur və ölkədə nə qədər boy göstərən, gözə görünən, ağıllı, əyilməz, haqqı görən, şəxsiyyətini qorumaq və adam kimi yaşamaq istəyən biçarə yetişirdisə, aman vermədən südün qaymağı kimi yığıb zərərsizləşdirir və bunu böyük tarixi qələbə, millətin gələcəyinə xidmət kimi xalqa sırıyır, mədhiyyə qazanları yenidən qaynayır, mirzələr gecə-gündüz bu şanlı tarixlərə parlaq əbədiyyət donu biçirdilər. Ağzıgöyçəklərin ağzını yummaq olmur. Onlar bu türlü şedevrlərə “ədəbsiz ədəbiyyat” deyirdilər. Yazdıqları bəxşeyişsiz, yəni qızılsız və ya qızıl qiymətində ənamsız qalmayanlar elə bilirdi, hər qızıl qələmin yazdığı söz də qızıldır... “Şükür, möhtəşəm nazirliyimizdə qurd quzuyla otlayır” deyirdilər. Kimsə səsin çıxarıb soruşmurdu ki, bu ölkədə qurd qalıbmı? Kimsə bağırmırdı ki, “quzu quzuyla otlayır” deyin, “xalq yavaş-yavaş quzulaşır, qoyunlaşır” deyin. Özünü din xadimi sayanlar çoxdandı Allahı yada salmaq məsələsini ertələyirdilər. Beyinlərə istirahət vermişdilər ki, Allahın zülmə əyilməyi günah saymasını, zülmə üsyan eləməkdən qorxmanın da elə kafirlik kimi bir şey olduğunu düşünəndə cəhənnəmin qır qazanında yanacaqlarını xatırlayıb isti aşlarına soyuq su qatmasınlar. Ədalətsizliyə dözməyənlər, qurulan torlardan yaxa qurtara bilənlər imkan düşdükcə ölkəni tərk edib gedirdilər. Öz hördüyü qəfəsdə arın-arxayın yaşayan, cah-cəlalının heç vaxt dağılmayacağına əmin olan, ölümü çoxdan unudan və özünü əbədi sayan cənab Hökmdar, Padşah, Şeyx, Şah, Prezident, Baş bakanın (Aslan nazir xəyalında bu titulların və vəzifələrin hamısını özünə yaraşdırır və xəyalən özünü o məqamlarda görürdü) rahatlığını pozan tək bir adam vardısa, o da öz doğmaca oğlu Kamran idi. Düzdür, əyan-əşrəf ata-oğul arasındakı qovğadan xəbərsizdi, ancaq kim deyə bilər ki, günlərin birində bu sirr saraya, ordan ölkəyə yayılmayacaq? Bunu da yola vermək olardı, dərdin böyüyü bu deyil, dərdin böyüyü oğlunun özünü dövlət işində görməməsi, yaxın və xoşbəxt gələcəkdə bu ölkədə bütün hakimiyyət zirvələrinin yalnız bəlli adamlara məxsus olacağını və ya irsi keçəcəyini qəbul etməməsiydi. Aslan nazirin bütün öyüd-nəsihətləri, oğlunu yola gətirmək cəhdləri səmərəsiz qaldı və o, axırda “ailə onu sakitləşdirər, ipə-sapa yatar” deyə xanımıyla məsləhətləşib, tanıdıqları ailələrin qızlarını sonalamağa, seçməyə başladılar. Bir yandan da təkcə oğlunu görmək yetərli deyildi, gözüylə oğlunun oğlunu da görmək istəyirdi ki, nazirliyin uzaq gələcəkdə də başqa əllərə keçməyəcəyinə, yəni bu əmin-amanlığın pozulmayacağına arxayın olsun... Evlənmək nazirin əmriylə qəbul olunan yeni bir qayda deyildi; Allahın hökmüydü və oğlu bu hökmü xoş qarşıladı; atasının öz birinci müavininin qızına işarəsini qulaq ardına vuraraq çoxdan gözaltı elədiyi Sunayın adını verdi. Birinci müavininin qızı olmasın, baş tacirin və ya ölkənin pul kisəsinin qızı olsun! Əsas oğlunun əl-ayağını yığışdırmaqdır. Ölkə tarixinin ən təmtəraqlı toyu günlərlə uzandı. Başqa necə ola bilərdi? Bəylə gəlin ölkə seçilmişlərinin, qohum- əqrəbanın təbriklərini və qiymətli hədiyyələri qəbul etdikləri günlərdə bu şərəfə məmləkətin bu başından o başına sayı-hesabı bilinməyən məclislər quruldu, Yüklə 0,89 Mb. Dostları ilə paylaş:
|