Atatürk üNİversitesi TÜRKİyat araştirmalari enstiTÜSÜ dergiSİ Sayı / Number 57 Güz / Autumn 2016

Beyânî’nin Sinop Şehrengizi       

 

 

 

 

 

                       

TAED 

57* 1653

 

 

Daħı çoķdur anuŋ ālāt-ı ĥarbi 

ǾAdūyı döndürürler gelse đarbį 

 

Tüfeng ü oķ ü yay-ı ĥarb-dānı 

Ŧolu her maĥzeni yoķdur oranı 

 

115.  Temāşālıķ olur burc-ı bedenler 

Ķaçan seyrāne çıķsa sįm-tenler 

 

Çalınur rūz u şeb ŧabl-ı şāhį 

Budur āyįn-i emr-i pādişāhį 

 

Birinde nevbetde bekler niçe cān 

Geçürür nevbetin anda her insān 

 

Birinden śavt-ı aǾlā ile tekbįr 

İrüşür göklere Allāh yekdir 

 

Bu ķalǾa içre vardur yine cāmiǾ 

ǾAceb cāy-ı müferrih pür sınāyiǾ 

 

120.  Yanında var onun bir çeşme iy cān 

Nedür āb śūret-i āb-ı ĥayvān 

 

Daħı bu ķalǾa içre çü cüvānlar 

Oķ ü ya ġamzesi ķaşı kemānlar 

 

Şehirden ķalǾanuŋ ħoşdur hevāsı 

Laŧįf ü muǾtedildür hem śafāsı 

Der Vaśf-ı CāmiǾ 

 

Bu şehr içinde var bir Ulu CāmiǾ 

Muŧavveldür ķatı ol beyt-i śāniǾ 

 

Kim itdi dir iseŋ ger anı bünyān 

Ki yapmışdur ǾAlāaddįn Sulŧān 

 

125.  Direkler cā-be-cā gelmiş ķıyāme 

Ki her birisi ŧoġrılmış imāme 

 

RükūǾa her kemer itmiş ki diķķat 

Ķıyām itmege ŧā rūz-ı ķıyāmet 

 

Anuŋ her cāyı mir’āt-ı śafādur 

Yaħūd āyįne-i ķıble-nümādur 

 

---

1654

* TAED

 

57            

 

     

         

 

 

                   Gülçin TANRIBUYURDU 

 

Göz açup gösterür ħalķa sebįli 

Reh-i Ĥaķķ’uŋ olup rūşen delįli 

 

Olupdur ķubbesi çerħe ber-ā-ber 

Ķanādili śanasın necm ü aħter 

 

130.  Döşenmişdür ser-ā-ser içi ĥalı 

Ki ĥalıdan degül bir yiri ĥālį 

 

Burāķį her biri bir serv-i bālā 

İremdür śan o cāy-ı cennetāsā 

 

Nedür anda olan yaħūd o minber 

Niçe medĥ ola ol rūĥ-ı muśavver 

 

[36b] 

Odur pür Ǿilm ile bir şeyħ-i kāmil 

Olupdur dāimā Ǿilm ile Ǿāmil 

 

Başında tāc egninde muraķķaǾ 

Yirinde ķāim oturmuş müzekkā 

 

135.  DuǾāya feth-i bāb itse revādur 

İki ķapu iki dest-i duǾādur 

 

Ŧoķuz bāba ŧoķuz ķat çerħ dü-tā 

Nedür ol ķubbe-i Ǿarş-ı muǾallā 

 

Yazılmış ħurdekārįlerle güller 

Ħıŧā-yı Rūm’ı yapraķlar göreler 

 

Bunuŋ naķşı gibi bir naķş ķanı 

Miŝālin görmemiş Erjeng-i Mānį 

 

Mücellādur muśaffādur her varaķ 

Ruħāmuŋ Ǿaynıdur mermerleri çaķ 

 

140.  Bu cāmiǾ o ki bir zįbā ĥaremdür 

Demi cān-baĥş cāyı muĥteremdür 

 

Dolupdur cā-be-cā serv-i ħırāmān 

Fezāsı dil-güşā śuyı firāvān 

 

Nedür ol bāġçe-i śaĥn-ı çemenzār 

Çemenler üzre śalmış sāye şaħsār 

 

 

---

Beyânî’nin Sinop Şehrengizi       

 

 

 

 

 

                       

TAED 

57* 1655

 

 

Aķar her cānibe şād-ı revānı 

Virür Ǿāşıķ olana tāze cānı 

Der- Medĥ-i Bāġçe-i Pür Ħandeķ 

Ne zįbā bāġçedür bu bāġ-ı ħandeķ 

Ŧoludur sünbül ü gül lāle zanbaķ 

 

145.  Daħı bį-ĥad durur anda şükūfe 

Ki reng-ā-reng ü gūn-ā-gūn u ŧurfe 

 

Ser-ā-ser yoķdur eşcārına ġāyet 

Ne ħod eŝmārına vardur Ǿināyet 

 

Ķaçan seyrāne varsa anda ħūbān 

Ŧurur iķbāle her serv-i ħırāmān 

 

Temāşā eyle bir dem bezm-i bāġı 

Eline lāleler almış ayaġı 

 

Ya zanbaķlar śürāħį serv-i sįmįn 

Ya rengįn lālelerdür cām-ı laǾlįn 

 

150.  Bu bezm içinde sāķį serv-i bālā 

Dolupdur cümle meclis merd-i raǾnā 

 

Gözüŋ açmaġa yoķdur iķtidārı 

Daħı defǾidemez nerges ġubārı 

 

İgen irişme serv-i kadd-i yāre 

Yüzin ķo yāsemįn ya baş dįvāre 

 

Olaldan ħāŧır-ı sünbül perįşān 

Bu ĥāle oldı nerges mest ü ħayrān 

 

Bahār eyyāmınuŋ gelse zamānı 

Ķılur bülbülleri āh ü fiġānı 

 

155.  Ki yaǾni Ǿişret ü Ǿıyşa śalādur 

Gelüŋ bu bāġa kim cāy-ı śafādur 

 

İdüp āteşle ħāşākini sūzān 

Bunı İbrāhim itmişdür gülistān 

 

Umarın ber-ķarār ola cihānda 

Hemįşe pāyidār ola cihānda 

 

 

---

1656

* TAED

 

57            

 

     

         

 

 

                   Gülçin TANRIBUYURDU 

 

Bunuŋ yanında seyr it Ǿıyd-gāhı 

Temāşā eyle evśāfın kemāhį 

 

Odur bir dil-güşā-yı cāy-ı ħurrem 

Gören Ǿādemde ķalmaz ġuśśa vü ġem 

 

160.  Nažar-gāh-ı cihān meydān-ı Ǿālį 

Bulınmaz degme yirlerde miŝāli 

 

Ķarār itmiş durur deryāya ķarşu 

Sürer deryā dem-ā-dem pāyına rū 

 

 

Ķaçan Ǿıyd olsa şehrüŋ dilberānı 

Faķįr ü bāy ü pįr ü nev-cüvānı 

 

Çıķarlar seyre olurlar ħırāmān 

Ŧolar erbāb-ı Ǿirfān ile meydān 

 

Śalınduķça semen-ķadler hevāya 

Śalarlar cān-ı Ǿuşşāķı belāya 

TaǾrįf-i Bozdepe 

165.  Ĥavāledür çü Bozdepe bu şehre 

ǾAcebdür ĥāśılı ol kān-ı bahre 

 

Deŋizdür çevresi ol pür aŧādur 

Velį her bir yiri anuŋ ķayadur 

 

Aŧā iken anuŋ śuyı firāvān 

Bu şehrüŋ hep śuyı andandur iy cān 

 

Aķar deryāya niçe çeşme-sārı 

Ki gün başına vardur bir bıŋarı 

 

Ħıżırlıķdur ziyāret-gāhı anuŋ 

Odur pür mürtefiǾ pįri aŧānuŋ 

 

170.  Nice yirlerde var seyrān-gāhı 

Temāşālıķ durur ħāk ü giyāhı 

 

Yaturmış anda hem ķırķlar yediler 

Gelenler bizden öŋ böyle didiler 

 

Anuŋ her cānibi bāġ ile būstān 

Ŧolu eŧrāf ü eknāfı gülistān 

 

 

---