Az rbaycan özü q d r b di
Yüklə 5,16 Mb. Pdf görüntüsü
|
_____________________Milli Kitabxana_______________________ 480
be il vv l 2000-ci ilin parlament seçkil rind qeydiyyatdan keçmi deputatlı a namiz dl rin sayının t xmin n 400 n f r olmasina r m n bu d f Milli M clisd ki 125 yer 2063 n f rin öz namiz dliyini ir li sürm si faktını nümun g tir n professor R.Mehdiyev hesab edir ki, el bunun özü d bir t r fd n seçkil rin demokratikliyin ictimai inamla, dig r t r fd n is qeydiyyat prosedurunun sad l dirilm si il saslandırılmalıdır. 6 noyabr parlament seçkil rind i tirak etm k üçün 48 siyasi partiya v seçki blokunun qeydiyyatdan keçm sini, xüsusil 2005-ci il avqustun 15-d dliyy Nazirliyi kollegiyasının q rarı il 8 siyasi partiyanın, 50-y yaxın qeyri-hökum t t kilatının dövl t qeydiyyatına alınmasını xatırladan mü llif hesab edir ki, bel yüks k r qab t raiti seçkil rin daha da demokratik keçirilm si baxımından faydalı olmu dur. s rin seçkiqaba ı t viqat kampaniyası il ba lı üçüncü m rh l sind n b hs ed n hiss sind is Prezident lham liyevin imzaladı ı "Az rbaycan Respublikasının Milli M clisin seçkil rin hazırlanması v keçirilm si il ba lı t xir salnımaz t dbirl r haqqında" 25 oktyabr 2005-ci il tarixli s r ncam müf ss l rh edilmi , parlament seçkil rinin azad, dal tli, ffaf, demokratik kcçirilm sin daha bir sas yaradan bu s n din h miyy ti açıqlanmı dır. Professor Ramiz Mehdiyev s rind Az rbaycan Prezidenti c nab lham liyevin seçkiqaba ı t viqat kampaniyasının h lledici m rh l sind icra strukturlarının r hb rl ri il keçirdiyi 25 oktyabr tarixli mü avir nin, o vaxta q d r qeyd alınmı b zi nöqsanların aradan qaldırılması üçün verdiyi konkret tap ırıqların, bu mü avir nin yekunu kimi ortaya çıxan h min s r ncamın seçki mühitinin liberalla dırılması, seçki qanunvericiliyinin daha da t kmill dirilm si baxımından beyn lxalq t kilatlar v aparıcı demokratik dövl tl r t r find n müsb t qar ılandı ını vur ulayır. Professor Ramiz Mehdiyev Az rbaycan hakimiyy tinin bu istiqam td atdı ı addımları bel qiym tl ndirir: " st r seçki qanunvericiliyinin demokratikl dirilm si v t kmill dirilm si, ist rs d parlament seçkil rinin dal tli, ffaf keçirilm si üçün hakimiyy tin ortaya qoydu u irad baxımından builki seçki tariximizd analoqu olmayan hadis kimi xarakteriz edilm lidir. Seçki M c ll sin mühüm lav v d yi iklikl rin edilm si, Az rbaycan Respublikasının Prezidenti c nab lham liyevin 11 may v 25 oktyabr tarixli serencamları beyn lxalq t kilatların Az rbaycan hökum tin seçki qanunvericiliyinin t kmill dirilm siyl ba lı verdiyi
_____________________Milli Kitabxana_______________________ 481
bir sıra tövsiy l rin n z r alınması il yana ı, h m d hakimiyy tin seçkil rin demokratik keçirilm sind irad sini v mara ını ortaya qoymu dur. M hz bunun n tic sidir ki, vv ll r inzibati resurslardan istifad edilm si, s rb st topla maq v söz azadlı ının m hdudla dırılması, müxalif t partiyalarının namiz dl rin süni mane l rin yaradılması il ba lı nüfuzlu beyn lxalq t kilatların iradları bud f ki seçkil r r f sind , dem k olar, mü ahid edilm di. H m yerli, h m d xarici mü ahid çil r, h mçinin, müxalif t nümay nd l ri namiz dl rin ir li sürülm si v t bli at-t viqat kampaniyası dövründ yaranmı demokratik ab-havanı xüsusi qeyd etdil r". Mü llifin fikrincü, bu m s l nin prinsipial h miyy ti ondan ibar tdir ki, hakim partiyanın q l b sini v müxalif tin m lubiyy tini rtl ndir n amill r sırasında hakimiyy tin qeyri-qanuni üsullardan, inzibati resurslardan istifad etm si, müxalif t m hdudiyy t t tbiq olunması bar d vv lki seçkil rl ba lı ir li sürül n sassız iddialar xeyli d r c d öz h miyy tini itirmi dir. Bununla da siyasi partiyaların, siyasi partiya bloklarının v müst qil namiz dl rin öz potensiallarını tam açmaq, proqram v platformalarını ictimaiyy t t qdim etm k, seçicil rl h m K V vasit sil , h m d canlı ünsiyy t qurmaq, öz siyasi oppanentl rini t nqid etm k v qanunvcrieiliyin rait yaratdı ı dig r t viqat formalarından v mübariz üsullarından istifad etm k imkanları t min olunmu dur. Az rbaycan Prezidentinin 25 oktyabr tarixli s r ncamında t krar sesverm nin qar ısının alınması üçün seçicil rin barmaqlarının göz görünm y n mür kk bl i ar l nm si m s l sinin öz ksini tapmasını da mü llif iqtidarın tam ffaf seçkil rin keçirilm sind maraqlı olmasının göst ricisi kimi saslandırır. Onun mülahiz l rind n bel q na t hasil olur ki, 25 oktyabr s r ncamının imzalanması parlament seçkil rinin demokratikliyin xidm t ed n u urlu n tic l rl yana ı, t viqat m rh l sind b zi probleml rin mü ahid olunmasi, Seçki M c ll sinin bir sıra t l bl rinin pozulması halları bar d daxil olan m lumatların do urdu u narahatlıqlardan ir li g lmi dir. Bu, Az rbaycan Prezidentinin v t nda ların s rb st topla maq azadlı ının t min olunmasında, seçici v siq l rinin paylanmasında v seçici siyahılarının t rtib edilm sind yol veril n nöqsanlara, habel b zi icra hakimiyy ti orqanlarının seçki prosesin qanunsuz müdaxil sin , inzibati resurslardan istifad hallarına, ayrı ayrı namiz dl r t r find n seçkiqaba ı t viqat zamanı qanunla qada an olunmu üsullara l atılması v s. bu
_____________________Milli Kitabxana_______________________ 482
kimi faktlara prinsipial reaksiyası idi: "Qeyd etm liy m ki, Prezident lham liyevin 2005-ci il 25 oktyabr tarixli s r ncamı seçki praktikasının t kmill dirilm si sah sind görül n t dbirl rin s m r liliyinin artırılması, Seçki M c ll sinin müdd alarının seçkil r hazırlıq dövründ v s sverm günü tam v rtsiz h yata keçirilm si, v t nda ların seçki hüquqlarının daha dol un t min edilm si m qs dind n ir li g lmi dir". T dqiqat s rind t viqat m rh l sini ks etdir n statistik göst ricil r d yer verilmi dir. T qdim olunan göst ricil rd n aydınla ır ki, deputatlı a namiz dl rin, siyasi partiyaların, siyasi partiya bloklarının seçicil rl görü ü üçün t kc Bakı h rind 5 böyük meydan, 200-d k dig r yerl r ayrılmı , bu dövrd bütün deputatlı a namiz dl rin seçicil ri il 22704 görü ü olmu dur. Onların 5566-nı müxalif t t msilçil ri, 8223-nü hakim partiyanın nümay nd l ri, 8815-ni müst qil namiz dl r keçirmi l r. T viqat m qs dil çoxlu sayda mitinq, yı ıncaq v yürü l r keçirilmi dir. 6 noyabr günü s sverm nin gedi in dair qeydl r elmi-t dqiqat s rind
parlament seçkil ri prosesinin 4-cü m rh l sini hat edir. S sverm nin v t nda larımızın yüks k f allı ı raitind ba tutması, seçki günü seçici siyahıları il ba lı qeyri-mü yy nlikl r çox az hallarda rast g linm si v eyni zamanda bu halların operativ olaraq m hk m qaydasında d rhal aradan qaldırılması müt r qqi m qam kimi t qdir olunmu dur. Az rbaycanda keçiril n parlament seçkil rini 45 ölk d n 1586 beyn lxalq mü ahid çi izl mi , onlar s sverm prosesinin gedi i, seçkil rin natic l ri il ba lı müsb t r yl rd n çıxı etmi , 6 noyabr parlament seçkil rinin u urlu yekunlarını yenic müst qillik qazanan Az rbaycan Respublikasında demokratiyanın nailiyy ti kimi d y rl ndirmi l r. Ça da dövrd ayrı-ayrı ölk l rd seçki prosesini izl m k üçün c lb olunan xarici mü ahid çil rin missiyasının üç istiqam t üzr n z rd n keçirildiyini bildir n professor Ramiz Mehdiyev öz q na tini konkret elmi-politoloji d lill rl sübut edir. O bildirir ki, son ill r rzind mü ahid çii rin yekun r yin geosiyasi amilin t siri çox böyükdür. Bunu postsovet m kanına aid üç ölk d Gürcüstan, Ukrayna v Qır ızıstanda ba ver n hadis l r d sübuta yetirir. Mü llifin mövqeyin gör , bu ölk l rd keçirilmi v davamlı kütl vi aksiyalar n tic sind hakimiyy t d yi iklikl ri il tamamlanmı seçkil r v onların mü ahid si sl geosiyasi mübariz predmeti idi. Bu ölk l rd seçkil rin demokratik keçm diyini bildir n Yüklə 5,16 Mb. Dostları ilə paylaş:
|