_____________________Milli Kitabxana_______________________
505
mülaz l r sistemli analiz , konkret faktlara, ardıcıl mü ahid l r
saslanır.
Professor Ramiz Mehdiyev bu mövzunun t hlilin ba lamazdan önc radikal
müxalif t dü rg sind hökm sür n ab-havaya diqq t yön ltmi , son 13 ild
Az rbaycan ictimaiyy tinin müxalif t dü rg sind ad t halını alan
qar ıdurmalara, ziddiyy tl r , partiya r hb rl ri v funksionerl ri s viyy sind
qar ılıqlı ittiham v t hqirl r , xaotik v prinsipsiz birl m -ayrılmalara,
ideyasızlı a, vahid ideya siyasi x td n m hrumlu a
ahid oldu unu
vur ulamı dır. Alimin mövqeyin gör , yalan, populist v dl r, ictimai r yl
kobud manipulyasiya c hdl ri, davakarlıq, h rc-m rcliy v qar ıdurmalara
meyillilik, isl nil n pozucu amild n hakimiyy t qar ı yararlanmaq c hdl ri
radikal müxalif t r hb rlik ed n
xsl rin xarakterini, mövqeyini, baxı larını v
dünyagörü ünü s ciyy l ndir n sas c h tl r kimi bütövlükd götürülmü ictimai-
siyasi h yatmıızın reallı ıdır.
Destruktiv radikalizm prinsipini seçm kl quruculu u deyil, da ıdıcılı ı özün
m qs d kimi mü yy nl dir n radikal müxalif tin Az rbaycan dövl tin qar ı
dayanması acı olsa da, faktdır. Sistemsizlik, demokratik c miyy t v hüquqi
dövl t strukturuna sı mayan f aliyy t, p rak nd lik, vahid siyasi müxalif t
m kanında mövcud ola bilm y r k da ınıq f aliyy t yön lm k, d yi iklik v
yenilikl rin dinamikasına uy unla ma ı, ictimai maraqların da ıyıcısına
çevrilm yi bacarmamaq aqressiv dü rg ni s ciyy l ndir n sas lam tl r kimi
sıralana bil r. Onların mübariz arsenalında c ml nmi üsul v vasit l rin 15 il
vv lin xalq h r katı dövründ ki il t xmin n eyni oldu unu mü ahid etm k
üçün traflı ara dırmalara lüzum qalmır. Eyni üar v b yanatlar, xo gol c k
bar d eyni ümidl r, xaos, özba ınalıq mühitinin yaradılmasına do ru eyni israrlı
t
bbüsl r Az rbaycan müxalif tind ki eyni simaların ifasında kifay t q d r
tanı görünür. D yi n yalnız budur ki, bu üarlara diqq t k sil n eleklorat yeni
sif tl rl t z l nmir, ksin , köhn l r d get-ged daha böyük intemivlikl
qar ılarındakı simalardan, onların boyat b yanatlarından üz dönd rib daha düzgün
istiqam tl r do ru yön lirl r. 6 noyabr parlament seçkil rinin m lum
n tic l rind n sonra bu proses daha da sür tl nmi dir. Mü llifin r yin gör , el
sabit elektoratının olmaması faktının özü d Az rbaycan müxalif tinin
özün m xsuslu unu göst r n c h tl r
_____________________Milli Kitabxana_______________________
506
d n biridir. Bu dü rg d t msil olunmu qurumların sabit elektoratı yox,
ümumilikd müxalif tin elektoratı anlayı ı var. g r paytaxtda Müsavat, AXCP
(i), ADP, AM P v bir sıra digor partiyalar müxt lif aksiyalar zamanı mü yy n
miqdarda adamları pulla c lb ed bilirdis , regionlarda, ümumiyy tl , h r hansı
partiyanın sabit elektoratı anlayı ı mövcud deyil. Professor Ramiz Mehdiyev
"Az rbaycanda parlament seçkil ri: ilkin t hlil (mülahiz l r, n tic l r v
proqnozlar)"
s rind ki elmi ara dırmalarında artıq c miyy td stereotipo
çevrilmi bel bir n n ni çox düzgün olaraq mü yy nl dirib diqq t
çatdırmı dır ki, çoxları müxalif td olan partiyanı adına, mövqeyin , siyasi x ttin
gör deyil, ona r hb rlik ed n
xs gör tanıyırlar. Bu partiyalarda avtoritar idar
üsulu hökm sürür, demokratik partiya quruculu u, fikir plüralizmi, söz azadlı ı
yoxdur, bütün prosesl r partiya r hb rinin irad sin v ist yin uy unla malıdır.
Bu s b bd n mü llif bel bir n tic y g lir ki, slind öz l irk t anlayı ı bu
partiyaların mahiyy tin daha çox uy undur. Fikıinin n q d r saslı oldu unu
sübuta yetirm k üçün mü llif konkret faktlara müraci t edir: "M s l n, 2005-ci
ilin parlament seçkil ri
r f sind AXCP (i)d
lim mm d Nuriyev v Asim
Mollazad nin fikir ayrılı ı q bul edilm di, onlar partiya sıralarından xaric
olundular. Eynil seçkil r r f sind Rasım Musab yov, brahim brahimli kimi
tanınmı Müsavat fımksionerlori partiyanm seçki marafonundan k narda qaldılar.
Bütün bunlar göst rdi ki, radikal müxalif t partiyalarında partiyanın x tti ona
r hb rlik ed n
xsl rin ambisiyası, mövqeyi sasında qurulur v bu x td n
azacıq yayınma ciddi c za il n tic l nir".
Da lıq Qaraba problemind n
sui-istifad c hdi
Müxalif t partiyalarına r hb rlik ed n
xsl rin bir-birin r qib kimi baxması,
bir-birini q bul etm m si d vacib bir m qam kimi diqq t çatdırılır. Mü llif
bildirir ki, h tta parlament seçkil ri r f sind
sas müxalif t partiyalarının birliyi
kimi q bul edil n "Azadlıq" bloku daxilind d bu m qam özünü qabarıq
kild
büruz vermi dir. Seçkid n xeyli vv l
_____________________Milli Kitabxana_______________________
507
AXCP (i) s dri
H Kerimli il ba lı Türkiy m tbuatmda yayılmı xo ag lm z
m lumatların Müsavat Partiyası t r find n sevincl qar ılanması, Milli Demokrat
Partiyasının s dri sg nd r H midovun bu m s l y münasib ti ir li sürül n
fikirl rin yani sübutu kimi misal göst rilir, ox ar v ziyy tin R.Quliyevin iflasa
u ramı qayıdı
ousu zamanı sa Q mb r v
li K rimlinin davranı larında da
mü ahid edildiyi bildirilir.
Professor Ramiz Mehdiyev vur ulayır ki, yaradılan görüntüy r
m n
"Azadlıq" bloku daxilind birlik, slind , zahiri xarakter da ıyırdı v bu, heç d
t sadüf kimi qiym tl ndirilm m lidir. Onun fikrinc , b zi xarici qüvv l rin
dikt si il qurulmı "Azadlıq" blokunun t sisçil ri ilk günd n yax ı bilirdil r ki,
bu qurumda h qiqi birlik heç zaman ba tutmayacaqdır. Çünki bloka daxil olan
qurumların r hb rl ri h r biri özünü birinci görür v bu t kilat daxilind h r
hansı vahid ideyadan söhb t getmirdi: "Müsavat, AXCP v ADP r hb rl ri bir
h qiq ti d rk ed bilmirl r ki, demokratiya yolu il ged n c miyy td mahiyy tc
bu tipli birlikl rin yaranması daha çox totalitar t f kkürün m hsulu kimi
qiym tl ndirilir. Bu dü ünc nin sahibl ri olan üç partiyanın r hb rl rinin bir-
birini q bul etm m si faktını gizl tm k, p rd l m k heç vaxt mümkün
olmamı dır. H mçinin bu blokda t msil olunan partiyaların h r birinin özünü "ana
müxalif t" kimi t qdim etm si d qıcı a v ziddiyy tl r s b b olan vacib
m qamlardan biri kimi q bul edilm lidir. H min partiyaların n zar tind olan
q zetl rd "mütt fiq" partiyaların r hb rl ri haqqında ged n materiallar da onlar
arasında d rin ziddiyy tin mövcudlu unu göst rmi dir".
Az rbaycan hökum tinin korrupsiyaya qar ı mübariz ni gücl ndirm si
fonunda radikal müxalif tin ksin , korrupsiyaya qur anmı ayrı-ayrı m murlarla
gizli i birliyi v onların dövl t çcvrili i planında birg i tirakı faktının vaxtında
if ası da aqressiv dü rg nin parlament seçkil rind ki m
lubiyy tini
rtl ndir n
n
sas amill rd ıı biridir. Bu m nada professor Ramiz Mehdiyevin
mülahiz l rini tam haqlı saymaq olar ki, müxalif tin korrupsiyala mı m murlarla
i birliyinin if asından sonra bir t r fd n beyn lxalq t kilatlar, el c d xarici
dövl tl rin nümay nd l ri, dig r t r f d n is müxalif t meyilli olan, lakin
müxalif tin sabit elektoratı hesab edilm y n mü yy n qüvv l r radikal
dü rg d n üz dönd rdi:
Dostları ilə paylaş: |