105
lar, Hamamlı, Cinni, Comərdli, Cır-cır, Cəbəçəli, Cənnətli, Güd-
güm, Gülablı, Güldüz, Güllücə, Gülüstan, Günəşli, Gödəkli(etn),
Gözlü, Göllü, Göran(etn), Gərgər(etn), Öysüz, Ördəkli, Əzizli,
Əlili, Ələyəz, Ərəvus, Əfəndi.
Quruluşca mürəkkəb olan etnotoponimlər.
Bu toponimlərin tərkibinə daxil olan komponentə görə
müəyyən qruplara bölünə bilər. Ən çox nəzərə çarpan kom-
ponentlər aşağıdakı sözləri əhatə edir: bəy, xan, ağa, müxtəlif
antroponimlər, zor, qışlaq, kilsə, çay, xana, kənd, bulaq, qala,
qaya, arx, qara, boz, sarı, vəng, daş, dərə, baş, təpə, tala və s.
Göstərilən tipli mürəkkəb toponimlərə aid nümunələri nəzərdən
keçirək.
Tərkibində bəy komponenti olanlar. Avdıbəy, Sultanbəy,
Köçbəy, Oğurbəyli, Tecrabəy, Xeyirbəyli, Əlibəyli, Həsənbəyli.
Tərkibində dzor komponenti olanlar. Aynadzor.
Tərkibində xan komponenti olanlar Adamxan, Imirxan,
Uluxanlı.
Tərkibində ağa komponenti olanlar Avdalağalı.
Tərkibində antroponim olanlar . Allahverdi, Babakişi.
Tərkibində qışlaq komponenti olanlar. Dədəqışlaq, Qut-
niqışlaq, Ağcaqışlaq.
Tərkibində kilsə komponenti olanlar. Alakilsə, Ağkilsə,
Qızılkilsə, Arazdöyən, Qarakilsə, Ortakilsə, Göykilsə, Xaçkilsə.
Tərkibində çay komponenti olanlar Arpaçay (qəsəbə).
Tərkibində xana komponenti olanlar Astaxana, Bəzirxana,
Misxana.
Tərkibində kənd komponenti olanlar Ağkənd, Dərəkənd,
Balakənd, Düzkənd, Daşkənd, Keşişkənd, Qızılkənd, Ki-
lisəkənd, Məlikkənd, Paşakənd, Meşəkənd, Lələkənd, Kə-
rimkənd, Ortakənd, Təzəkənd, Xozikənd, Çaykənd, Həbibkənd,
Həsənkəd, Gölkənd, Ərzəkənd, Yenikənd, Zərkənd, Xaçkənd,
Ağkənd, Cücəkənd.
106
Tərkibində bulaq komponenti olanlar Ağbulaq, Qarabulaq,
Qoşabulaq, Qurdbulaq, Qoturbulaq, Gödəkbulaq, Güllübulaq,
Korbulaq, Soyuqbulaq, Çiçəkbulaq.
Tərkibində qala komponenti olanlar Ağqala, Daşqala, To-
vuzqala, Torpaqqala, Şirəqala.
Tərkibində qaya komponenti olanlar Qayabaşı, Qaraqaya,
Şişqaya.
Tərkibində arx komponenti olanlar Ağcaarx, Kələkarx,
Kərimarx.
Tərkibində qara komponenti olanlar Qaraboya, Qarabu-
run, Qaraqala, Qaraqula, Qaradaş, Qaradağlı, Qaraman, Qaraisa,
Qaraməmməd, Qaranamaz, Qaraçanta, Qarahəmzəli, Qaracoran.
Tərkibində boz komponenti olanlar Bozdoğan, Bozigeğ.
Tərkibində vəng komponenti olanlar Qoşavəng, Qızılvəng.
Tərkibində daş komponenti olanlar Qızıldaş, Dəlikdaş,
Tomartaş, Bəhdaş.
Tərkibində say olanlar : Qırxbulaq, Qırxdəyirman.
Tərkibində dərə komponenti olanlar: Dərəköy, Dərəçiçək,
Dərəgyuğ, Ovandərəsi, Gözəldərə.
Tərkibində baş komponenti olanlar. Kərkibaş, Kəsikbaş,
Sarıbaş.
Tərkibində təpə komponenti olanlar Təpədibi, Təpədolaq
Tərkibində oba komponenti olanlar . Uzunoba.
Tərkibində tala komponenti olanlar. Uzuntala.
Tərkibində qurd komponenti olanlar. Qurdqulaq,
Qurdqulu.
Tərkibində oğlu komponenti olanlar Oxçuoğlu, Talıboğlu,
Cəlaloğlu.
Tərkibində sarı komponenti olanlar Sariyer, Sarıyaqub,
Sarıserçə.
Tərkibində qoç komponenti olanlar. Qızılqoç.
Tərkibində gül komponenti olanlar. Qızılgül.
Tərkibində abad komponenti olanlar. Abbasabad
107
Mürəkkəb toponimlərin tərkibində başqa komponentlərə
də rast gəlinir. Həmin toponimlərə aid nümunələri ayrıca qruplar
deyil, ümumi bir qrupda birləşdiririk.
Digər komponentli mürəkkəb toponimlər.
Ağzıbir, Ağhəmzəli, Aysəsi, Arıxvəli, Kuylasar, Boğaz-
kəsən, Bəyzadə, Bəkyand, Bəriyabad, Varmaziyar, Vağarşabad,
Vəligec, Qazarapat, Quldərviş, Qulucan, Quləli, Qurumusulu,
Qliçataq, Danagirməz, Donuzyeyən, Düzxarab, Dəymədağıl,
Dəliqardaş, Dərbənd, Elləroyuğu, Ilançalan, Ilxıabi, Imanşalı,
Itqıran, Yelqovan, Yeniyol, Yenigöy, Keşişverən, Kolagirən,
Kosaməmməd, Karvansara, Pirmələk, Ocaqqulu, Satanaxaç,
Svanverdi, Sirkətas, Sarıgeğ, Subatan, Sultanabad, Sədibağdı,
Səmadərviş, Sərdarabad, Tayçarıx, Toxanşalı, Təkcəyurd,
Xaçaparax, Xaçdaraq, Xaçdur, Çaybasar, Şavarut Hacılar,
Haçasu, Şirabad, Cadqıran, Canəhməd, Cəfərabad, Gürcüel,
Göyyoxuş, Göykümbət, Əlikuçak, Əmirxeyir, Əskinara,
Qızılörtən
Indi isə Ermənistan ərazisindəki türk mənşəli mürəkkəb
etnotoponimləri araşdıraq və onların tərkib komponentlərin
müəyyənləşdirək.
Aşağıdakı mürəkkəb etnotoponimlər qeydə alınır: Abbas-
abad, Ağzıqanlı, Bayatdağı, Bayraməlikənd, Balaqaraqoyunlu,
Basarkeçər, Bəydili, Bozdoğan, Qazangöl, Qarabağ,
Qaraqoyunlu, Qaradağlı, Qaradəli, Qaraisa, Qarapapax,
Qarahacılı, Qarahəmzəli, Qaraçamux, Qarğabazar, Qarqanktəpə,
Qasıməli, Quqarçay, Qurdqala, Qursalı, Əlibəyli, Əliqızıl,
Əliqırıq, Əlikəmərli, Əlikuçək, Əlpinçay, , Irabad, Itqıran,
Kərkibaş, Kınıqkənd, Kolagirən, Korkeçilər, Körpüqulaş,
Gəzərbad, Göyərçinqala, Gölkənd, Gölçiqin, Mantaşkəsən,
Oğuzbatır, Oğuztaş, Oxçuoğlu, Öküzdağ, Tavusköklü,
Tatluqışlaq, Tovuzqala, Tovuzgönlü, Xazarabert, Xınzirək.
Xınzırək, Çivandərə, Çiryuxla, Çirmanis, Calaloğlu, Camışcur,
Şakabad, Şəkikan, Şəişədil, Şirakqala, Şirakqoç, Şorəli,
108
Şorkənd, Şuraqel, Şurakuz. Qeydə alınmış bu mürəkkəb
etnotoponimləri komponentlərinə görə quruplaşdıraq.
Tərkibində abad komponenti olanlar. Abbasabad, Gə-
zərbad, Şakabad, Irabad
Tərkibində dağ komponenti olanlar. Bayatdağı, Öküzdağ
Tərkibində kənd komponenti olanlar. Bayraməlikənd,
Kınıqkənd, Gölkənd, Şorkənd
Tərkibində bala komponenti olanlar. Balaqaraqoyunlu
Tərkibində bəy komponenti olanlar. Bəydili, Əlibəyli
Tərkibində boz komponenti olanlar. Bozdoğan
Tərkibində göl komponenti olanlar. Qazangöl
Tərkibində bağ komponenti olanlar. Qarabağ
Tərkibində qara komponenti olanlar. Qaraqoyunlu,
Qaradağlı, Qaradəli
Tərkibində papaq komponenti olanlar. Qarapapax
Tərkibində antroponim olanlar. Qarahəmzəli, Qaraisa
Tərkibində hacı komponenti olanlar. Qarahacılı
Tərkibində bazar komponenti olanlar. Qarğabazar
Tərkibində təpə komponenti olanlar. Qarqanktəpə
Tərkibində dərə komponenti olanlar. Çivandərə
Tərkibində çay komponenti olanlar. Quqarçay, Əlpinçay
Tərkibində qurd komponenti olanlar. Qurdqala
Tərkibində baş komponenti olanlar. Kərkibaş
Tərkibində oğlu komponenti olanlar. Oxçuoğlu, Calaloğlu
Tərkibində qışlaq komponenti olanlar. Tatluqışlaq
Tərkibində qala komponenti olanlar. Tovuzqala, Şirak-
qala, Göyərçinqala
Tərkibində keçi komponenti olanlar. Korkeçilər
Tərkibində batır komponenti olanlar. Oğuzbatır
Tərkibində daş komponenti olanlar. Oğuztaş
Tərkibində dil komponenti olanlar. Şəmşədil
Tərkibində qoç komponenti olanlar. Şirakqoç
Digər komponentli mürəkkəb etnotoponimlər.
Dostları ilə paylaş: |