Azərbaycan döVLƏt pedaqoci universiteti könül Səmədova

 
105
lar, Hamamlı, Cinni, Comərdli, Cır-cır, Cəbəçəli, Cənnətli, Güd-
güm, Gülablı, Güldüz, Güllücə, Gülüstan, Günəşli, Gödəkli(etn), 
Gözlü, Göllü, Göran(etn), Gərgər(etn), Öysüz, Ördəkli,  Əzizli, 
Əlili, Ələyəz, Ərəvus, Əfəndi. 
 
Quruluşca mürəkkəb olan etnotoponimlər.   
Bu toponimlərin tərkibinə daxil olan komponentə görə 
müəyyən qruplara bölünə bilər.  Ən çox nəzərə çarpan kom-
ponentlər aşağıdakı sözləri  əhatə edir: bəy, xan, ağa, müxtəlif 
antroponimlər, zor, qışlaq, kilsə, çay, xana, kənd, bulaq, qala, 
qaya, arx, qara, boz, sarı, vəng, daş, dərə, baş, təpə, tala və s. 
Göstərilən tipli mürəkkəb toponimlərə aid nümunələri nəzərdən 
keçirək. 
Tərkibində  bəy komponenti olanlar. Avdıbəy, Sultanbəy, 
Köçbəy, Oğurbəyli, Tecrabəy, Xeyirbəyli, Əlibəyli, Həsənbəyli. 
Tərkibində dzor komponenti olanlar. Aynadzor. 
Tərkibində xan komponenti olanlar Adamxan, Imirxan, 
Uluxanlı. 
Tərkibində ağa komponenti olanlar Avdalağalı. 
Tərkibində antroponim olanlar .  Allahverdi, Babakişi. 
Tərkibində  qışlaq komponenti olanlar.  Dədəqışlaq, Qut-
niqışlaq, Ağcaqışlaq. 
Tərkibində kilsə komponenti olanlar. Alakilsə, Ağkilsə, 
Qızılkilsə, Arazdöyən, Qarakilsə, Ortakilsə, Göykilsə, Xaçkilsə. 
Tərkibində çay komponenti olanlar Arpaçay (qəsəbə). 
Tərkibində xana komponenti olanlar Astaxana, Bəzirxana, 
Misxana. 
Tərkibində  kənd komponenti olanlar  Ağkənd, Dərəkənd, 
Balakənd, Düzkənd, Daşkənd, Keşişkənd, Qızılkənd, Ki-
lisəkənd, Məlikkənd, Paşakənd, Meşəkənd, Lələkənd, Kə-
rimkənd, Ortakənd, Təzəkənd, Xozikənd, Çaykənd, Həbibkənd, 
Həsənkəd, Gölkənd,  Ərzəkənd, Yenikənd, Zərkənd, Xaçkənd, 
Ağkənd, Cücəkənd. 

---

 
106
Tərkibində bulaq komponenti olanlar Ağbulaq, Qarabulaq, 
Qoşabulaq, Qurdbulaq, Qoturbulaq, Gödəkbulaq, Güllübulaq, 
Korbulaq, Soyuqbulaq, Çiçəkbulaq. 
Tərkibində qala komponenti olanlar Ağqala, Daşqala, To-
vuzqala, Torpaqqala, Şirəqala. 
Tərkibində qaya komponenti olanlar Qayabaşı, Qaraqaya, 
Şişqaya. 
Tərkibində arx komponenti olanlar  Ağcaarx, Kələkarx, 
Kərimarx. 
Tərkibində qara komponenti olanlar Qaraboya, Qarabu-
run, Qaraqala, Qaraqula, Qaradaş, Qaradağlı, Qaraman, Qaraisa, 
Qaraməmməd, Qaranamaz, Qaraçanta, Qarahəmzəli, Qaracoran. 
Tərkibində boz komponenti olanlar Bozdoğan, Bozigeğ. 
Tərkibində vəng komponenti olanlar Qoşavəng, Qızılvəng. 
Tərkibində daş komponenti olanlar  Qızıldaş, Dəlikdaş, 
Tomartaş, Bəhdaş. 
Tərkibində say olanlar : Qırxbulaq, Qırxdəyirman. 
Tərkibində dərə komponenti olanlar: Dərəköy, Dərəçiçək, 
Dərəgyuğ, Ovandərəsi, Gözəldərə. 
Tərkibində baş komponenti olanlar.  Kərkibaş, Kəsikbaş, 
Sarıbaş. 
Tərkibində  təpə komponenti olanlar  Təpədibi, Təpədolaq 
Tərkibində oba komponenti olanlar . Uzunoba. 
Tərkibində tala komponenti olanlar. Uzuntala. 
Tərkibində qurd komponenti olanlar. Qurdqulaq, 
Qurdqulu. 
Tərkibində oğlu komponenti olanlar Oxçuoğlu, Talıboğlu, 
Cəlaloğlu. 
Tərkibində sarı komponenti olanlar Sariyer, Sarıyaqub, 
Sarıserçə. 
Tərkibində qoç komponenti olanlar. Qızılqoç. 
Tərkibində gül komponenti olanlar. Qızılgül. 
Tərkibində abad komponenti olanlar. Abbasabad 

---

 
107
Mürəkkəb toponimlərin tərkibində başqa komponentlərə 
də rast gəlinir. Həmin toponimlərə aid nümunələri ayrıca qruplar 
deyil, ümumi  bir qrupda birləşdiririk. 
 
Digər komponentli mürəkkəb toponimlər.  
Ağzıbir, Ağhəmzəli, Aysəsi,  Arıxvəli, Kuylasar, Boğaz-
kəsən, Bəyzadə, Bəkyand, Bəriyabad, Varmaziyar, Vağarşabad, 
Vəligec, Qazarapat, Quldərviş, Qulucan, Quləli, Qurumusulu, 
Qliçataq, Danagirməz, Donuzyeyən, Düzxarab, Dəymədağıl, 
Dəliqardaş, Dərbənd, Elləroyuğu, Ilançalan, Ilxıabi, Imanşalı, 
Itqıran, Yelqovan, Yeniyol, Yenigöy, Keşişverən, Kolagirən, 
Kosaməmməd, Karvansara, Pirmələk, Ocaqqulu, Satanaxaç, 
Svanverdi, Sirkətas, Sarıgeğ, Subatan, Sultanabad, Sədibağdı, 
Səmadərviş, Sərdarabad, Tayçarıx, Toxanşalı, Təkcəyurd, 
Xaçaparax, Xaçdaraq, Xaçdur, Çaybasar, Şavarut Hacılar, 
Haçasu,  Şirabad, Cadqıran, Canəhməd, Cəfərabad, Gürcüel, 
Göyyoxuş, Göykümbət,  Əlikuçak,  Əmirxeyir,  Əskinara, 
Qızılörtən 
Indi isə Ermənistan  ərazisindəki türk mənşəli mürəkkəb 
etnotoponimləri araşdıraq və onların  tərkib komponentlərin 
müəyyənləşdirək. 
Aşağıdakı mürəkkəb etnotoponimlər qeydə alınır: Abbas-
abad, Ağzıqanlı, Bayatdağı, Bayraməlikənd, Balaqaraqoyunlu, 
Basarkeçər, Bəydili, Bozdoğan, Qazangöl,  Qarabağ, 
Qaraqoyunlu, Qaradağlı, Qaradəli, Qaraisa, Qarapapax, 
Qarahacılı, Qarahəmzəli, Qaraçamux, Qarğabazar, Qarqanktəpə, 
Qasıməli, Quqarçay,  Qurdqala, Qursalı,  Əlibəyli,  Əliqızıl, 
Əliqırıq,  Əlikəmərli,  Əlikuçək,  Əlpinçay, , Irabad,  Itqıran, 
Kərkibaş, Kınıqkənd, Kolagirən, Korkeçilər, Körpüqulaş, 
Gəzərbad, Göyərçinqala, Gölkənd, Gölçiqin, Mantaşkəsən, 
Oğuzbatır, Oğuztaş, Oxçuoğlu, Öküzdağ, Tavusköklü, 
Tatluqışlaq, Tovuzqala, Tovuzgönlü, Xazarabert, Xınzirək. 
Xınzırək, Çivandərə, Çiryuxla, Çirmanis, Calaloğlu, Camışcur, 
Şakabad,  Şəkikan,  Şəişədil,  Şirakqala,  Şirakqoç,  Şorəli, 

---

 
108
Şorkənd,  Şuraqel,  Şurakuz. Qeydə alınmış bu mürəkkəb 
etnotoponimləri komponentlərinə görə quruplaşdıraq. 
Tərkibində abad komponenti olanlar. Abbasabad, Gə-
zərbad, Şakabad, Irabad 
Tərkibində dağ komponenti olanlar. Bayatdağı, Öküzdağ 
Tərkibində  kənd komponenti olanlar. Bayraməlikənd, 
Kınıqkənd, Gölkənd, Şorkənd 
Tərkibində bala komponenti olanlar. Balaqaraqoyunlu 
Tərkibində bəy komponenti olanlar. Bəydili, Əlibəyli 
Tərkibində boz komponenti olanlar. Bozdoğan 
Tərkibində göl komponenti olanlar. Qazangöl 
Tərkibində bağ komponenti olanlar. Qarabağ 
Tərkibində qara komponenti olanlar. Qaraqoyunlu, 
Qaradağlı, Qaradəli 
Tərkibində papaq komponenti olanlar.  Qarapapax 
Tərkibində antroponim olanlar. Qarahəmzəli, Qaraisa 
Tərkibində hacı komponenti olanlar.  Qarahacılı 
Tərkibində bazar komponenti olanlar.  Qarğabazar 
Tərkibində təpə komponenti olanlar. Qarqanktəpə 
Tərkibində dərə  komponenti olanlar. Çivandərə 
Tərkibində çay komponenti olanlar. Quqarçay,  Əlpinçay 
Tərkibində qurd komponenti olanlar. Qurdqala 
Tərkibində baş komponenti olanlar. Kərkibaş 
Tərkibində oğlu komponenti olanlar. Oxçuoğlu, Calaloğlu 
Tərkibində qışlaq komponenti olanlar. Tatluqışlaq 
Tərkibində qala komponenti olanlar. Tovuzqala, Şirak-
qala, Göyərçinqala 
Tərkibində keçi komponenti olanlar. Korkeçilər 
Tərkibində batır komponenti olanlar. Oğuzbatır 
Tərkibində daş komponenti olanlar. Oğuztaş 
Tərkibində dil komponenti olanlar. Şəmşədil 
Tərkibində qoç komponenti olanlar. Şirakqoç 
 
Digər komponentli mürəkkəb etnotoponimlər.  

---