Бялядчи-ъядвял

 

11

4 

– «Mais de mon frere le Poete on a eu des nouvelles»

1

 – Horasio əsnəyərək dedi. – Necə 

tip olduğunu təsəvvür edirsən? 

–  Zırrama,  –  Sibilla  dedi.  –  Patefona  lap  az  səs  vermişəm,  o  isə  taqqıldadır.  Valı 

götürdüm – o, yenə də döyür. Nə istədiyini özü də bilmir. 

– Bəs necə, bu barədə lətifə də var, birisi ayağından başmağını salıb itirir. 

– Belə lətifə eşitməmişəm, – Sibilla dedi.  

– Belə də bilirdim, – Oliveyra dedi. – Buna baxmayaraq, qocalar məndə hörmət və başqa 

hansısa hisslər doğurur, ancaq buna bir banka formalin alıb, özünü də salardım həmin bankanın 

içinə ki, bir də qəmiş xəstəliyinə tutulmasın. 

–  Et  en  plus  ça  m’insulte  dans  soncharabia  de  sales  meteques?  –  qoca  dedi.  – 

On  est 

Franse , ici. Des salauds, quoi. On devrait vous mettre a la porte,  c’est une honte. Q’est-ce que 

fait le Gouvernement, il me demande. Des Arabes, tous des fripouilles, bande de tueurs

2

.

  

–  Murdar  metislər  haqqında  bəsdir,  siz  Argentinanın  şirəsini  soran  fransızları  kaş 

görəydiniz,  –  Oliveyra  dedi.  –  Nooldu,  qulaq  asa  bildiniz?  Mən  elə  indicə  gəlmişəm,  tamam 

islanmışam. 

– Şenberqin kvartetini, sonra da sakitcə Bramsın sonatasını dinləmək istəyirdim. 

– Yaxşısı budur, gəl onu sabaha saxlayaq, – Oliveyra mülayim tonda dedi və 

«

Qoluaz

»

ı 

alışdırmaq  üçün  dirsəkləndi.  – 

Rentez  chez  vous,  monsieur,  on  vous  emmerdera  plus  pour  ce 

soir

3

. 

– Des faineants, – qoca dedi. – 

Des tueurs, tous

4

. 

Kibritin alovunda qoyun papaq, yağlı xalat və qəzəbdən yanan gözlər göründü. Pilləkən 

meydançasına papağın nəhəng kölgəsi düşmüşdü, Sibillanın kefi yüzbiri vururdu. Oliveyra ayağa 

qalxıb kibriti söndürdü və qapını arxasınca sakitcə örtərək otağa daxil oldu.  

– Salam, – Oliveyra dedi. – Göz-gözü görmür, çe. 

– Salam, – Qreqorovius dedi. – Yaxşı ki, canını ondan qurtardın. 

– Per modo di dire

1

. Əslində, qoca haqlıdır, üstəlik o həm də qocadır. 

– Onun qoca olması hələ səbəb deyil, – Sibilla dedi.  

– Bəlkə də, səbəb deyil, amma üzrdür. 

– Sən ki özün deyirdin: Argentinanın faciəsi ondadır ki, onu qocalar idarə edir.  

– Bu faciənin üzərindəki pərdə artıq götürülüb, – Oliveyra dedi. – Perondan sonra hər şey 

tərsinə döndü, indi cavanlar bərk gedirlər, bu isə, deyəsən, daha da pisdir, ancaq nə etmək olar. 

                                                

1

 

 Юз гардашымы да, шаири дя ешидяъяйям. (фран.) 

2

 

 Бу  кирли  метис  йувасында  щяля  мяни  тящгир  дя едирляр. Анъаг  бура Франсадыр,  унутмайын. Зибилляр. 

Сизин щамынызы  бурадан говуб чыхармаг лазымдыр, юлкяни биабыр етмякдян башга ишиниз йохдур. Бу щюкумят 

щара бахыр, эюрясян. Щяр тяряф яряблярля, оьру-гулдурларла, гатиллярля долудур. (фран.) 

3

 

 Эедин евинизя, мцсйю, даща сизя мане олмайаъаьыг. (фран.) 

4

 

 Сиз щамыныз оьрулар, ъинайяикарларсыныз. (фран.) 

1

 

 Яэяр беля демяк мцмкцндцрся. (ит.) 

---

 

11

5 

Yaşla, nəsillə, rütbəylə,  vəzifəylə  və  müxtəlif təbəqələrlə  bağlı  bütün  söz-söhbətlər  boş şeydir. 

Mənə elə gəlir ki, biz ona görə özümüzə əziyyət verib pıçıldayırıq ki, Rokamadurun yuxusu şirin 

olsun. 

–  Hə,  o,  biz  musiqi  dinləməyə  başlamazdan  qabaq  yatıb.  Sən  tamamilə  islanmısan, 

Horasio. 

– Fortepiano konsertinə getmişdim, – Oliveyra izahat verdi. 

– Həə, – Sibilla dedi. – Yaxşı, gödəkçəni soyun, indi sənə isti mate dəmləyərəm. 

– Bir stəkan da kanya ver, məncə, orada yarım şüşə qalmalıdır. 

– Kanya nədir? – Qreqorovius soruşdu. – Qrapa kimi bir şeydir? 

–  Yox,  daha  çox  macar  baraskına  oxşayır.  Konsertdən  sonra  yaxşı  gedir,  xüsusilə  də,  

əgər  təsvirolunmaz nəticələri olan ilk təqdimatdırsa. Bəlkə, Rokamaduru oyatmamaq üçün zəif 

işıq yandıraq? 

Sibilla  lampa  yandırdı  və  döşəməyə  qoydu,  Rembrandt  üslubunda  Oliveyraya  uyğun 

işıqlandırma  təşkil  etdi.  Fərsiz  oğul  yenə  evdədir,  hər  şey  öz  yerinə  qayıtdı,  bir  anlıq  olsa  da, 

möhkəm olmasa da,  niyə geri qayıtdığını, pilləkənlə addım-addım  niyə qalxdığını özü bilməsə 

də. Sonra qapının ağzına çökdü və otaqdan gələn kvartetin finalını, Sibillayla Osipin pıçıltısını 

dinlədi. 

«

Yəqin

,

 pişiklər kimi sevişiblər», – onlara baxaraq düşündü. Yox, ola bilməz, onlar onun 

qayıtmasını gözləmirdilər, həm də geyimlidirlər, Rokamadur da yerində yatıb. Əgər Rokamadur 

stulların  üstündə  yatsaydı  və  Qreqorovius  ayaqqabısız  və  pencəksiz  olsaydı…  Lənət  şeytana, 

onun  nəyinə  lazım,  burada  artıq  olan  biri  varsa,  o  da  onun  özüdür,  öz  üfunət  qoxuyan  yaş 

gödəkçəsiylə. 

– Akustika, – Qreqorovius dedi. – Əla şeydir – səs materiyaya daxil olur və mərtəbələri 

sürünür,  divardan  yatağın  başına  gedir,  ağlasığmazdır.  Siz  nə  vaxtsa  başınızı  ağzınadək  dolu 

vannaya soxmusunuz? 

– Olub, – Oliveyra gödəkçəsini küncə tullayıb kətilə oturaraq dedi. 

–  Başını  suya  soxub  aşağıdakı  qonşuların  bütün  danışdıqlarını  eşitmək  mümkündür, 

məncə, səslər borularla gəlir. Bir dəfə Qlazqoda qonşularımın trotskiçi olduqlarını öyrəndim.  

–  Qlazqodan  danışanda  adamın  yadına  pis  hava  və  limanda  gəzişən  kədərli  insanlar 

düşür, – Sibilla dedi.  

–  Kinoya  daha  çox  oxşayır,  –  Oliveyra  dedi.  –  Mate  isə,  elə  bil,  bütün  günahların 

yuyulmasıdır, bilirsən,  yaman  sakitləşdirir. İlahi, çəkmələrimə  nə qədər su dolmuşdu. Mate isə 

abzas kimidir. İçdinsə, qırmızı sətirdən başlaya bilərsən. 

– Argentinasayağı şeylər mənlik deyil, – Qreqorovius dedi. – Siz, deyəsən, başqa bir içki 

haqqında da danışırdınız. 

– Kanyanı gətir, – Oliveyra əmr verdi. – Orada yarım şüşə, bəlkə də, daha çox qalıb. 

---